Một năm nhìn lại: Mario Draghi chỉ hứa suông?
Chương trình giao dịch tiền tệ (OMT) vẫn là một viên đạn chưa được bắn đi.
- 04-10-2012Mario Draghi: ECB đã sẵn sàng mua trái phiếu
- 06-09-2012Liệu Mario Draghi có thể tiếp tục gây nên bất ngờ?
- 04-09-2012Mario Draghi tiết lộ kế hoạch mua trái phiếu của ECB
- 02-08-2012Mario Draghi từ chối hạ lãi suất, BoE cũng phát đi thông điệp tương tự
- 21-06-2012Mario Draghi - Người duy nhất có thể cứu được châu Âu
Tuyên bố của ông Mario Draghi - Chủ tịch NHTW châu Âu (ECB) - một năm trước rằng “sẵn sàng làm bất cứ điều gì để bảo vệ đồng Euro” đã được xem như một bước ngoặt trong cuộc khủng hoảng nợ của khu vực đồng tiền chung Châu Âu. Lời hứa của Draghi đã làm giảm nỗi lo ngại về sự sụp đổ của đồng Euro.
OMT vẫn nằm trên giấy và lợi suất trái phiếu tự giảm
Tuy nhiên, công cụ mua trái phiếu chính phủ mà các ngân hàng triển khai cho chính sách đó – chương trình giao dịch tiền tệ công khai (OMT) đến nay vẫn chưa được thử nghiệm thực tế. OMT cho phép ECB có thể mua trái phiếu chính phủ với khối lượng lớn và thời gian đáo hạn từ một đến ba năm. Chủ tịch ECB đánh giá OMT là “biện pháp thực hiện chính sách tiền tệ thành công nhất trong những năm gần đây" nhưng không công khai các nội dung chi tiết của chương trình này.
Điều này gợi nhớ đến cảnh đầu bộ phim hình sự Dirty Harry năm 1971. Nhân vật chính, do Clint Eastwood thủ vai, đang nhắm súng vào một tên cướp nhà băng bị thương. Anh nói với hắn rằng khẩu súng .44 Magnum đang chỉ vào đầu hắn là khẩu súng mạnh nhất thế giới, nhưng sau đó lại không nhớ đã bắn hết 6 viên đạn trong nòng súng hay 5 viên. Và anh hỏi tên cướp rằng hắn có thấy may mắn không?
Câu hỏi này cũng được đặt ra cho những thành viên thị trường trong cuộc thử nghiệm chương trình của ECB. Như tên cướp nhà băng đó, họ vẫn chưa được thử vận may của mình. Chi phí đi vay trên thị trường của các nước châu Âu đã giảm mà không cần đến việc mua trái phiếu chính phủ của ECB. Lợi tức áp dụng cho trái phiếu 10 năm của Tây Ban Nha, đã giảm từ hơn 7,5% đến 4,6%, Italia đã giảm từ 6,7% đến 4,3%. Với các quốc gia châu Âu thuộc chương trình cứu trợ tài chính chính thức, lợi tức còn giảm đáng kể hơn. Lợi tức trái phiếu chính phủ Hy Lạp giảm từ gần 30% đến 10%; Bồ Đào Nha là từ 12% lên 6,4%.
Vẫn còn dư âm từ bài phát biểu của ông Draghi tại Hội nghị Đầu tư toàn cầu ngay trước thềm Thế vận hội Olympic tại Luân Đôn ngày 26/7/2012. Vào thời điểm đó, chi phí lãi vay trên các quốc gia thành viên Eurozone bị khủng hoảng bị đẩy lên cao đến mức đe dọa sự ổn định của nền tài chính công. Đối với nhiều nhà đầu tư toàn cầu, sự tan rã của liên minh tiền tệ 13 năm tuổi của châu Âu là nguy cơ đã hiển hiện ngay trước đó.
Phải mất 6 tuần cho cuộc thảo luận nội bộ và công khai với ngân hàng TW Đức Bundesbank để xây dựng và công bố chương trình OMT, theo đó ECB có thể mua trái phiếu ngắn hạn trên thị trường thứ cấp với số lượng không giới hạn, áp dụng cho các quốc gia với các điều kiện tài chính quy định – nếu ngân hàng này cho rằng chi phí đi vay đã được đẩy lên cao hơn do đầu cơ.
"OMT đã cung cấp một giới hạn cực kỳ hiệu quả", Benjamin Brodsky, người đứng đầu về phân bổ thu nhập cố định tại BlackRock nói. Nhưng có thể có những sai sót. "Chúng tôi không chắc chắn về việc triển khai chương trình này trên thực tế, cho dù sẽ có sự bất đồng ngay cả trong ECB. Đó chắc chắn là một ẩn số lớn. "
Kể từ khi ra mắt OMT vào tháng 9, đã có những chi tiết thay đổi trong kịch bản. Một gợi ý ban đầu là chương trình có thể giúp các quốc gia đã lấy lại tiếp cận thị trường chuyển sang một điều kiện nghiêm ngặt họ có tiếp cận thị trường. Và, một bản ghi nhớ gần đây của EU gợi ý rằng một ứng cử viên như Bồ Đào Nha có thể được phép áp dụng. Sau khi tuyên bố rằng ECB sẽ xuất bản tài liệu pháp lý của OMT "sớm", ông Draghi đã thay đổi lập trường để nói nó sẽ chỉ được công bố khi có một quốc gia nào đó áp dụng.
"Có nhiều sự rò rỉ," Ken Buntrock, người đứng đầu nhóm nghiên cứu trái phiếu toàn cầu của Loomis Sayles nói.
Phản đối mạnh mẽ
Sự phản đối kế hoạch này hầu như không giảm đi tại ngân hàng TW Bundesbank của Đức, nền kinh tế sẽ tài trợ phần lớn việc mua trái phiếu OMT. Tòa án hiến pháp Đức đang xem xét về tính hợp pháp của chương trình OMT, với khả năng sẽ hạn chế tối đa hoạt động của chương trình này.
Trong khi năm ngoái Tây Ban Nha được xem là ứng cử viên hàng đầu cho OMT, suy đoán gần đây đã chuyển sang Bồ Đào Nha, do ảnh hưởng bởi bất ổn chính trị.
"Rất có khả năng sẽ có nhiều quốc gia ứng cử cho các chương trình đi kèm với OMT," Jacques Cailloux, chuyên gia kinh tế quốc tế tại Nomura cho biết. "Nó cũng có thể được áp dụng đối với Bồ Đào Nha hay Ireland."
Rung động gần đây của Bồ Đào Nha là một thành công của OMT – trái phiếu Lisbon đã tăng một cách độc lập, thay vì kéo chi phí vay nợ của các nước khủng hoảng khác cao lên, như là một trường hợp điển hình trong giai đoạn nóng của cuộc khủng hoảng.
Một số nhà quan sát tin rằng ECB sẽ kiểm soát được tình hình - trừ khi cuộc khủng hoảng khu vực châu Âu lại quay trở lại giống như một năm trước đây. Christopher Iggo, quản lý cấp cao của quỹ đầu tư Axa Investment Managers nói: "Tôi nghĩ rằng chúng ta cần tìm hiểu những vấn đề lớn hơn ở Bồ Đào Nha - có phải là lây lan thực - trước khi ECB sử dụng OMT."
Erik Nielsen, kinh tế trưởng của UniCredit, nói: "OMT như là lựa chọn hạt nhân và tôi không nghĩ rằng họ sẽ cần phải sử dụng nó. . . OMT có thể hiệu quả nhất khi là lựa chọn dự phòng"
Trong khi Dirty Harry đã lừa gạt khi anh ta yêu cầu tên cướp ngân hàng thử vận may của mình, cảnh lặp lại sau đó trong bộ phim, nhưng lần này súng Magnum vẫn còn một viên đạn. Cách này hay cách khác, thời điểm đó có thể chưa đến để thực hiện OMT.
"Kinh nghiệm của tôi trên thị trường là các chính sách về trái phiếu phải luôn được thử nghiệm kỹ lưỡng", Andres Sanchez Balcazar, phụ trách về trái phiếu toàn cầu tại Pictet Asset Management cho biết. "Cho dù đó là chỉ số GDP xấu từ Tây Ban Nha, nền chính trị Ý hoặc hành động thắt chặt của FED, mọi thứ vẫn tiếp diễn."
Thu Hương
CÙNG CHUYÊN MỤC
