Phía sau vụ biến mất của “Warren Buffett Trung Quốc”

Guo Guangchang, nhà sáng lập kiêm Chủ tịch của tập đoàn Fosun, bất ngờ biến mất ở Thượng Hải hôm thứ Năm tuần trước. Sau 3 ngày khiến dư luận và giới truyền thông tha hồ đồn đoán, ông Guo đã xuất hiện trở lại ở Fosun vào ngày 14/12 trong một sự kiện nội bộ, tờ Wall Street Journal cho biết.

Hôm thứ Sáu, Fosun nói ông Guo - người được mệnh danh là “Warren Buffett của Trung Quốc” nhờ những vụ thâu tóm trong lĩnh vực bảo hiểm - đang hỗ trợ cơ quan chức năng trong một cuộc điều tra, nhưng không cho biết đó là cuộc điều tra gì.

Theo một số nguồn tin, vị tỷ phú giàu thứ 17 Trung Quốc đã trở lại công ty, nhưng cũng chưa rõ ông đã hoàn tất công việc với cơ quan chức năng hay chưa.

Trong mấy tháng gần đây, liên tiếp xảy ra các vụ doanh nhân và nhà tài chính của Trung Quốc biến mất bất ngờ và bí ẩn. Chuỗi những vụ biến mất đã khiến nỗi lo sợ canh cánh của giới quan chức Trung Quốc lan sang giới doanh nhân nước này.

Mấy ngày qua, một cảm giác lo sợ xuất hiện ở Trung Quốc, rằng điều xấu có thể xảy ra với Guo, thì cũng có thể xảy đến với bất kỳ ai.

Điều này phản ánh một sự thật trong nền kinh tế Trung Quốc: không ai tránh được sự cần thiết phải có được sự hậu thuẫn từ chính trị. Ở Trung Quốc, ngay cả những doanh nhân độc lập nhất cũng phải tạo dựng quan hệ tốt với các quan chức mới có thể tiếp cận được đất đai, vốn và các nguồn lực khác.

Khi một quan chức bảo trợ cho doanh nhân mất vị thế, thì doanh nhân đó cũng rơi vào thế khó.

Tuy nhiên, nguy cơ bị bắt luôn hiện hữu cũng là lý do vì sao giới giàu có tại Trung Quốc lại tìm mọi cách để chuyển tài sản và con cái ra nước ngoài.

Mấy năm gần đây, tập đoàn Fosun của doanh nhân Guo đã có nhiều thương vụ ở nước ngoài, bao gồm mua lại một cao ốc ở Manhattan, công ty vận hành khu nghỉ dưỡng Club Med...

Dù ông Guo được cho là đã trở lại công ty, giá cổ phiếu Fosun phiên giao dịch đầu tuần vẫn giảm 9,5% tại thị trường Hồng Kông, mạnh nhất trong gần 4 tháng.

Ông Guo có mối quan hệ gần gũi với cựu Phó thị trưởng Thượng Hải Ai Baojun, người đang bị điều tra vì “vi phạm nghiêm trọng kỷ luật đảng”, cụm từ thường được dùng để chỉ tội danh tham nhũng ở Trung Quốc.

Theo hãng thông tấn Tân Hoa Xã, hồi đầu năm nay, tòa án Thượng Hải đã nêu tên Fosun trong bản án tham nhũng đối với Wang Zongnan, Chủ tịch một công ty siêu thị quốc doanh. Ông Wang bị kết án 18 năm tù giam vì làm lợi cho Fosun để đổi lấy việc được tập đoàn này bán cho hai biệt thự với giá thấp hơn giá thị trường. Fosun bác bỏ cáo buộc này.

Đáng chú ý, cả ông Ai và ông Guo đều cùng có quan hệ với cựu Chủ tịch Trung Quốc Giang Trạch Dân. Ngoài ra, theo hãng tin BBC, ông Guo còn là bạn của con trai Giang Trạch Dân.

Dựa trên những mối quan hệ này, một số nhà phân tích nhận định rằng, chiến dịch chống tham nhũng của Tập Chủ tịch đang nhằm vào “phái Thượng Hải” của ông Giang Trạch Dân.

Theo Wall Street Journal, tuy năm nay đã 89 tuổi và về hưu hơn một thập kỷ, ông Giang Trạch Dân vẫn duy trì được ảnh hưởng lớn. Tuy vậy, có vẻ như ông Tập muốn củng cố quyền kiểm soát đối với chính trị ở Thượng Hải cũng như ở tất cả địa phương khác ở Trung Quốc.