Tân CEO của Google đã sẵn sàng để đảm nhiệm chức vụ?

Trong thập kỉ qua, cơ cấu quản lý của Google theo mô hình "tam đầu chế". Người đồng sáng lập Larry Page và Sergey Brin, hai nghiên cứu sinh của trường Stanford, là sức hút chính bởi họ đã tạo ra công cụ tìm kiếm thay đổi cả thế giới. Nhưng tâm điểm của sân khấu lại là CEO Eric Schmidt, người đàn ông từng trải tại thung lũng Silicon được đưa vào ban giám đốc năm 2001 để đem lại sự giám sát chín chắn và thu hút đầu tư từ phố Wall.

Cuộc sống luôn tuần hoàn giống như những đứa trẻ lớn lên trở thành người chồng, người cha, Schmidt dường lại "hồi xuân": trở thành tâm điểm của những trang web buôn chuyện với những chuyến đi tới sự kiện Burning Man và những cuộc phiêu lưu khác, và những câu tuyên bố hớ hênh khiến nhóm PR của Google luôn ở trong tình trạng ứng phó khẩn cấp.

Trong khi đó, Google dường như đang mất đi ưu thế trước những đối thủ mới như Facebook. Và vì vậy, Page, 37 tuổi chuẩn bị thay thế cho Schmidt làm CEO trong khi người đàn ông 55 tuổi này sẽ lui về vị trí cố vấn với chức vụ chủ tịch điều hành. Brin, 37 tuổi sẽ tập trung vào phát triển sản phẩm mới.

Theo nhiều cách, cơ cấu quản lý mới này là một sự khẳng định về những gì là thực tế tại Google. Mặc dù ba người đàn ông này đã luôn có vẻ cùng nhau đưa ra quyết định nhưng Schmidt đã không còn là một thành viên cao cấp của "cơ chế tam hùng" nữa, ông thường xuất hiện bên ngoài một cách hình thức để thực thi những việc đã được quyết định "sau cánh gà" bởi Page và Brin.

Sự sắp xếp quản lý cồng kềnh và bất thường này dường như luôn nằm ngoài thông lệ của thế giới công nghệ tốc độ cao được tổ chức hợp lý, nơi những "kẻ độc tài" như Steve Jobs của Apple và Mark Zuckerberg của Facebook luôn làm trung tâm.

Những nỗ lực liên tiếp của Google nhằm tạo ra một loại mạng xã hội có thể cạnh tranh với Facebook đã thất bại. Nỗ lực nhằm tái tạo lại email có tên Google Wave hoàn toàn không thành công và cuối cùng phải ngừng lại. Và trong khi Google phải vật lộn để tìm thấy "Sản phẩm Đột phá tiếp theo", Microsoft đã tấn công vào lĩnh vực kinh doanh cốt lõi của Google với công cụ tìm kiếm mang tên Bing có thể đưa ra kết quả tốt hơn Google trong một số lĩnh vực nhất định như du lịch và mua sắm. Tệ hơn nữa, trong năm qua, Google đã bắt đầu mất đi những nhân tài hàng đầu của mình vì các chuyên viên bị thu hút đến Facebook và những công ty công nghệ khác. Google cho biết đã phải dùng đến quỹ thưởng lên tới vài triệu đô để có thể giữ lại các kỹ sư của mình.

Đưa Page lên phụ trách có thể giúp cải tổ lại và thắt chặt những ý tưởng mới lỏng lẻo. Nhưng đây cũng là một động thái mạo hiểm. (Lưu ý: Page không còn là "chú gà non nớt" theo tiêu chuẩn của thung lũng Silicon). Page là một nhà khoa học máy tính, không phải là một nhà chiến lược kinh doanh. Và không phải tất cả các nhà sáng lập đều trở thành các nhà lãnh đạo xuất chúng.

Page không phải là Steve Jobs. Page là một người nội tâm nhút nhát và là một diễn giả tồi trước công chúng - đoạn phim trên YouTube của Page vào lễ phát bằng tại trường cũ đại học Michigan thực sự khủng khiếp. Danny Sullivan, biên tập viên của Search Engine Land, nói: "Dường như Page chưa bao giờ thoải mái trong vai trò người của công chúng".

Tuy vậy những người quan sát Google lại nói rằng Page vẫn luôn muốn được đảm nhận trách nhiệm. Có lời đồn tại thung lũng Silicon rằng Page và Brin chưa từng bao giờ thực sự muốn chia sẻ quyền lực với người khác nhưng lại buộc phải làm vậy bởi những nhà đầu tư ban đầu nói rằng họ sẽ chỉ cung cấp khoản đầu tư nếu Google thuê một nhà quản lý có kinh nghiệm để điều hành.

Thậm chí như vậy, Page và Brin vẫn còn lần lữa mãi đến năm 2001 mới thuê Schmidt, nhà quản lý kỳ cựu của công ty phần mềm Sun Microsystems và Novell. Schmidt nổi tiếng là một giám đốc đáng tin cậy nhưng không mấy nổi bật và Page và Brin chấp nhận điều đó vì Schmidt cũng đến từ lĩnh vực công nghệ - chứ không phải kinh doanh và vì vậy ông có thể hiểu được họ.

Trong những năm qua, Schmidt đôi khi đối đầu với những nhà sáng lập, đáng chú ý nhất là những năm gần đây về việc hoạt động tại Trung Quốc. Page và đặc biệt là Brin, người được sinh ra tại Liên Xô, không muốn quỵ lụy một cơ chế có xu hướng áp đặt trong khi Schmidt lại sẵn sàng đáp ứng yêu cầu Google kiểm duyệt kết quả tìm kiếm tại Trung Quốc.

"Một trong những vấn đề bức thiết cần đến sự thay đổi [CEO của Google] là những gì đã xảy ra tại Trung Quốc. Nhưng Trung Quốc không phải là nguyên nhân - nó là triệu chứng lớn hơn của tình trạng thiếu kết nối giữa cách Schmidt muốn điều hành Google và cách những người sáng lập muốn điều hành nó." David Wolf, giám đốc của Wolf Group Asia, một công ty quảng cáo chiến lược tại Bắc Kinh nói.

Nhưng động lực thay đổi lớn nhất dường như lại là niềm khao khát từ lâu của Page muốn được trở thành số 1 và niềm tin rằng sau 10 năm "ngồi dự bị" cho Schmidt, giờ ông đã xứng đáng ở vị trí hàng đầu. Schmidt dường như cũng đồng ý khi viết trên một trang blog rằng Page "sẵn sàng để lãnh đạo" và rằng dù thập kỉ qua là một thập kỉ đáng ghi nhớ của Google thì "10 năm tiếp theo dưới thời của Larry sẽ còn tốt đẹp hơn".

Để sự dự đoán đó trở thành hiện thực, Page sẽ phải "vẽ" ra một dự án kinh doanh mạo hiểm mới cũng lớn và mang lại nhiều lợi nhuận như mô hình tìm kiếm đầy lợi nhuận của Google. Đó sẽ là một ẩn số mà giới công nghệ đang háo hức chờ xem.

Theo Nguyễn Tuyến

VEF