Tết Việt Nam cũng có món bánh truyền thống xinh đẹp cầu kì chẳng thua kém gì Wagashi Nhật

Wagashi của Nhật Bản nổi tiếng không phải chỉ vì hương vị, mà chủ yếu nhờ vào ngoại hình tinh xảo bắt mắt, màu sắc sặc sỡ đa dạng. Phía sau mỗi chiếc wagashi là một đôi tay điêu luyện của nghệ nhân. Từng nếp gấp, từng màu sắc đều được chế tạo thủ công, thời gian chế tác có thể lên đến hàng giờ đồng hồ. Những chiếc wagashi được xem là tác phẩm nghệ thuật, và là món quà quý được tặng trong các dịp đặc biệt hoặc lễ tết. 

Wagashi có nhiều hình dạng dựa trên hoa lá, trái cây hoặc động vật, nhưng thường có mối liên kết mật thiết với các mùa trong năm. Ví dụ như mùa xuân thì các món wagashi sẽ mang màu hồng và có hình hoặc biểu tượng hoa anh đào. Đối với người Nhật, tính nghệ thuật trong wagashi thể hiện nhiều nét đẹp trong đời sống tinh thần Nhật Bản.

Nhiều người trong chúng ta biết wagashi được thế giới công nhận nhờ vẻ đẹp và sự tinh tế cũng như kỳ công đằng sau nó, song hiếm ai biết được Việt Nam cũng có một món bánh tinh tế và cầu kì không kém.

Đó chẳng được xem là ẩm thực cấp cao hay được liệt vào trường phái nghệ thuật như wagashi, mà trái lại là một món bánh "tuổi thơ" hết sức gần gũi.

Chính là bánh đậu xanh tạo hình trái cây.

Thuở nhỏ, nhiều đứa trẻ có thể dễ dàng thấy món bánh này được bán ngoài chợ, hoặc được bà, mẹ mua về như một thức quà vặt. Bánh đậu xanh tạo hình trái cây có vẻ ngoài vô cùng bắt mắt, với màu sắc và chi tiết được làm cẩn thận đến khó tin. Có những quả như quả khế cũng có sự "đổ màu" từ xanh lá sang vàng ở các cánh đi vào trong, như một quả khế chín tới tự nhiên thật sự. Quả xoài chín thì đôi khi được đổ màu cam nơi phần đầu, còn những quả chôm chôm thì từng sợi râu đều mỏng, được chấm đỏ y như thật.

Những chiếc bánh hết sức bình dân ấy được tỉ mỉ chế tạo từ khâu tạo hình đến lên màu. Với kích cỡ nhỏ cỡ hơn một lóng tay người trưởng thành một chút, thật khó để tưởng tượng làm sao những thợ làm bánh lại có thể tạo ra một thức quà tinh tế như thế.

Mặt khác, cũng hiếm người biết rằng món bánh "trẻ con" này thực ra có nguồn gốc hết sức... "quý tộc". Đây là một món bánh phổ biến trong Tết của người miền Trung, đặc biệt là cố đô Huế. Từng có thời, món bánh này là một trong những món được đem tiến vua.

Món bánh đậu xanh giản dị ta quen thuộc từng có thời là vật phẩm tiến vua trân quý.

Để làm được một mẻ bánh nhỏ có thể mất đến cả một ngày. Bánh được làm từ đậu xanh đãi vỏ, đem nấu chín rồi xay nhuyễn. Trong quá trình xay, người làm bánh phải quấy đậu sao cho đều tay để hỗn hợp có độ ẩm thích hợp cho việc tạo hình. Chỉ mỗi công đoạn này thôi cũng mất đến 4 giờ đồng hồ.

Để tạo được các hình thù trái cây khác nhau từ bột đậu xanh, mỗi chiếc đều phải được nhào nặn bằng tay, dùng các vật dụng khác nhau để tạo hình, tạo đường vân, nếp gấp của các loại trái cây như quả đào, khế, thơm, lựu, táo, xoài... Sau đó, mẻ bánh đã "thành hình" sẽ được đưa đi sấy khô từ 5 đến 6 tiếng rồi chuyển qua công đoạn lên màu.

Công đoạn làm bánh phức tạp và mất nhiều thời gian.

Màu sắc của những chiếc bánh là điều hấp dẫn nhất, song cũng là khâu khó làm, đòi hỏi sự tỉ mỉ và cẩn thận vô cùng. Màu sắc bóng bẩy của những chiếc bánh được làm từ rau câu pha với các loại màu thực phẩm tự nhiên. Trước khi rau câu đông lại, nghệ nhân phải lấy que gỗ xiên vào đầu bánh rồi nhúng vào hỗn hợp màu. Tuy nhiên để tạo được sự "đổ màu" tự nhiên của các loại trái cây như khế, lựu, táo, xoài thì người làm bánh không chỉ phải cẩn thận mà cũng cần có khiếu thẩm mỹ cao.

Mặc dù phức tạp và cầu kì như vậy, song mỗi chiếc bánh lại có giá rẻ đến không tưởng, chỉ khoảng 1,5k - 2k cho một chiếc. Không bàn đến nguyên liệu, chỉ nghĩ đến giá trị tinh thần của loại bánh Tết từng là vật phẩm tiến vua trân quý, và công sức của người làm thì có thể thấy chiếc bánh đậu xanh Huế này quả thật rất đáng quý.