Thí điểm đường sắt cao tốc Sài Gòn - Long Thành

Dự án Luật Đường sắt sửa đổi trình Uỷ ban Thường vụ Quốc hội chiều 12/9 quy định theo hướng, Nhà nước đóng vai trò chính trong việc đầu tư xây dựng, tổ chức quản lý, bảo trì và khai thác, kinh doanh đường sắt tốc độ cao, nhằm kết nối hiệu quả các đô thị lớn, trung tâm kinh tế, vùng kinh tế trọng điểm và các phương thức vận tải khác. Dự thảo cũng nhấn mạnh, hành lang an toàn của đường sắt tốc độ cao phải được bảo vệ nghiêm ngặt, chống mọi hành vi xâm nhập trái phép của người, phương tiện, súc vật.

Chủ nhiệm Uỷ ban Khoa học Công nghệ và Môi trường Phan Xuân Dũng cho biết, có ý kiến trong ban thẩm tra đề nghị cần quy định rõ loại hình công nghệ trong đường sắt đô thị, đường sắt tốc độ cao cho thuận tiện trong việc chuyển giao công nghệ, bảo trì, sửa chữa. Bên cạnh đó, cũng có ý kiến đề nghị cần làm rõ hơn nguồn tài chính và lộ trình thực hiện cũng như những biện pháp để bảo đảm tính khả thi về đường sắt tốc độ cao.

Ủng hộ quan điểm phải có đường sắt tốc độ cao, song Phó Chủ tịch Quốc hội Tòng Thị Phóng tỏ ra băn khoăn về kinh phí đầu tư, cần có một nguồn lực rất lớn nhưng không biết hiệu quả ra sao? Đường sắt tốc độ cao có thu hút được hành khách không, có cạnh tranh nổi với các dịch vụ vận tải khác, đặc biệt với ngành hàng không? "Người dân đi chân đất, đến tàu hàng còn chưa được đi, nói gì tàu cao tốc", bà Phóng khuyến cáo và đề nghị cân nhắc đến hiệu quả đầu tư.

Thứ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Ngọc Đông cho biết, theo Chiến lược, Quy hoạch phát triển đường sắt Việt Nam đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt: Giai đoạn từ năm 2020 đến năm 2030: Triển khai xây dựng mới tuyến đường sắt tốc độ cao (trước mắt khai thác tốc độ chạy tàu từ 160 km/h đến dưới 200 km/h, đây là công tác chuẩn bị để hoàn thiện và chạy tàu tốc độ ≥ 200 km/h).

Theo tầm nhìn đến năm 2050, phấn đấu hoàn thành toàn tuyến đường sắt đôi tốc độ cao, khổ 1.435 milimét trên trục Bắc - Nam; sau năm 2050 triển khai tổ chức khai thác với tốc độ 350 km/h.

Từ những yêu cầu trên, Dự thảo Luật đề xuất bổ sung mới một mục về đường sắt tốc độ cao (tốc độ thiết kế ≥ 200 km/h) với các điều chủ yếu quy định về: chính sách phát triển; các yêu cầu chung; đầu tư xây dựng; quản lý, bảo trì và kinh doanh; quản lý an toàn đường sắt tốc độ cao.

Theo dự kiến, sẽ xây dựng tuyến thí điểm đường sắt cao tốc từ Sài Gòn đến Long Thành, rồi sẽ làm tiếp đoạn ưu tiên Hà Nội – Vinh… theo lộ trình sẽ nối dài đường sắt cao tốc từ bắc vào nam.