Sắp có công cụ kiểm soát tiền đòn bẩy trên thị trường

Giao dịch mua ký quỹ phải mở tài khoản tách biệt so với tài khoản giao dịch. Lệnh giao dịch mua ký quỹ phải được ghi rõ trên phiếu và phải được thông báo với Sở giao dịch, Trung tâm lưu ký. Với cách làm này, cơ quan quản lý có thể lượng hóa được tương đối chính xác tiền đòn bẩy trên thị trường.

UBCKNN vừa thông báo lấy ý kiến đóng góp cho Dự thảo Thông tư Hướng dẫn hoạt động giao dịch mua chứng khoán ký quỹ. Theo đó, CTCK chỉ được thực hiện cho khách hàng vay tiền giao dịch mua ký quỹ sau khi đăng ký nghiệp vụ với Sở giao dịch.

Để thực hiện nghiệp vụ giao dịch mua ký quỹ, CTCK phải có thời gian hoạt động môi giới ít nhất 1 năm tính từ thời điểm là thành viên của Sở giao dịch; có vốn chủ sở hữu không thấp hơn vốn điều lệ; không bị xử phạt vi phạm hành chính trong vòng 1 năm gần nhất bằng hình thức phạt tiền đối với các hành vi vi phạm pháp luật chứng khoán và thị trường chứng khoán; tỷ lệ an toàn vốn khả dụng không dưới 200% trong 6 tháng liên tục liền trước thời điểm đăng ký.

CTCK có quyền đóng tài khoản giao dịch ký quỹ của khách hàng nếu khách không thực hiện giao dịch mua ký quỹ liên tục trong vòng 2 năm liên tục.

Dự thảo cũng quy định tương đối chặt chẽ về loại chứng khoán được ký quỹ. Cụ thể, đó là chứng khoán đang được niêm yết trên Sở giao dịch và có thời gian niêm yết từ 6 tháng trở lên; có giá trị sổ sách lớn hơn mệnh giá; là cổ phiếu của công ty niêm yết có thời gian thành lập và hoạt động tối thiểu 5 năm và có vốn điều lệ tối thiểu là 20 tỷ đồng.

Công ty niêm yết không có lỗ lũy kế tính đến cuối năm hoạt động liền trước; tỷ lệ lợi nhuận trước thuế trên vốn chủ sở hữu tại thời điểm cuối năm liền trước tối thiểu là 3%; có tỷ lệ khối lượng giao dịch hàng tháng trên tổng khối lượng niêm yết tối thiểu là 50 % và có giá thị trường không dưới mệnh giá trong vòng 3 tháng liền trước thời điểm được lựa chọn để giao dịch mua ký quỹ.

Cổ phiếu, chứng chỉ quỹ đầu tư phải tạm ngừng giao dịch mua ký quỹ trong trường hợp có mức giá giao dịch dao động quá lớn; có độ tập trung sở hữu quá mức; có khối lượng giao dịch quá bất thường; khi tình hình kinh tế, xã hội có những biến động bất thường.

Đặc biệt, dự thảo quy định không được phép cho khách hàng vay tiền giao dịch mua ký quỹ đối với cổ phiếu của công ty sở hữu từ 50% trở lên vốn điều lệ của công ty chứng khoán.

Khi khách hàng không thực hiện bổ sung tài sản thế chấp và thanh toán khoản vay, công ty chứng khoán phải bán tài sản thế chấp để thu hồi khoản cho vay trong vòng 1 ngày làm việc. Nếu không thể thực hiện việc bán tài sản thế chấp trong thời hạn nêu trên, công ty chứng khoán quyết định phương thức xử lý và báo cáo Sở giao dịch.