SSI đang có tham vọng thâu tóm Hùng Vương?

Khi thị trường chứng khoán Việt Nam dường như rơi tự do trong năm 2011 thì các CTCk phải tìm mọi cách để “vượt bão” chứ không thể trông chờ vào doanh thu tự doanh hay môi giới. Nếu nhìn vào kết quả kinh doanh quý 3/2011, các CTCK báo lãi như KLS, AGR, FPTS…đều có khoản lợi nhuận từ hoạt động tư vấn hay mang tiền gửi tiết kiệm.

CTCP Chứng khoán Sài gòn SSI từ trước đến nay vẫn được coi là công ty chứng khoán hàng đầu trong nước, tuy nhiên LNST 9 tháng đầu năm 2011 của SSI vẫn lỗ ròng hơn 17 tỷ đồng. Doanh thu tự doanh, môi giới, tư vấn giảm lần lượt 68%, 45% và 65% so với cùng kỳ 2010.

Từ câu chuyện của ABT

ABT đã trở thành công ty liên kết của SSI tại thời điểm 30/9/2011, khi báo cáo hợp nhất của SSI cho thấy SSI đang sở hữu 26,73% vốn điều lệ của ABT. Thực chất công ty mẹ SSI không nắm giữ cổ phiếu ABT, nhưng Quỹ đầu tư Thành viên SSI (do SSI nắm giữ 80% vốn) và Quỹ tầm nhìn SSI (SSI nắm giữ 37,94% vốn) là hai đơn vị đang nắm cổ phiếu lớn tại ABT.

	Tỷ lệ do SSI sở hữu	Số cổ phiếu/tỷ lệ % nắm giữ tại ABT
Quỹ đầu tư thành viên SSI	80%	1.945.630 cổ phiếu (16,54%)
Quỹ tầm nhìn SSI	37,94%	1.548.892 cổ phiếu (13.17%)

Việc tăng tỷ lệ sở hữu tại ABT và “biến” ABT trở thành công ty liên kết khiến SSI “lợi cả đôi đường”.

Thứ nhất, ABT là một công ty làm ăn có lãi, 9 tháng đầu năm 2011 ABT đạt 75 tỷ đồng LNST, nếu tiếp tục đà tăng trưởng như hiện nay, khả năng ABT sẽ hoàn thành kế hoạch năm 85 tỷ đồng. Khi ABT trở thành công ty liên kết của SSI, một phần lợi nhuận của ABT sẽ được ghi trong báo cáo tài chính hợp nhất của SSI theo tỷ lệ phần vốn góp được chia và được ghi rõ ở khoản mục “lợi nhuận từ công ty liên doanh liên kết” trên báo cáo kết quả kinh doanh, giá trị phần vốn góp vẫn được theo dõi bằng phương pháp vốn chủ sở hữu trên bảng cân đối kế toán ở khoản mục “đầu tư dài hạn vào công ty liên doanh liên kết”.

Thứ hai, SSI không phải trích lập dự phòng giảm giá đầu tư chứng khoán cho khoản đầu tư vào ABT nữa mà khoản lỗ này được ghi trên Bảng cân đối kế toán trong khoản mục “lợi thế thương mại” (goodwill). Khoản chi phí dự phòng giảm giá chứng khoán dài hạn cuối quý 3/2011 cũng không phải trích lập cho ABT trong khi quý 2/2011 trích lập hơn 16 tỷ.

Từ câu chuyện của ABT mới dấy lên nghi án liệu SSI có tham vọng thâu tóm HVG để HVG trở thành công ty liên kết của SSI hay không.

…Đến câu chuyện HVG

Tính đến hết Quý 3/2011, SSI phải trích lập dự phòng cho HVG hơn 73,5 tỷ đồng, hiện công ty Quản lý quỹ SSI và Quỹ tầm nhìn SSI đều nắm giữ cổ phiếu HVG.

Nếu SSI hoặc các công ty con của SSI tăng tỷ lệ nắm giữ của HVG đến thời điểm SSI nắm giữ từ 20% cổ phần của HVG trở lên thì khoản 73,5 tỷ kia sẽ được bóc tách khỏi chi phí dự phòng giảm giá chứng khoán dài hạn và một phần lợi nhuận của HVG (10 tháng lãi trước thuế của HVG đã đạt hơn 492 tỷ, vượt 9,5% kế hoạch năm) sẽ được hợp nhất trong báo cáo tài chính của SSI. Một mũi tên trúng hai đích!

Hoạt động thâu tóm này có thể được thực hiện hay không?

Từ ngày 7/10/2011 đến ngày 7/12/2011, SSIAM đăng ký mua 5 triệu cổ phiếu HVG và đăng ký bán 2 triệu cổ phiếu HVG. Nếu thực hiện đúng với số lượng đăng ký, sau khi giao dịch SSIAM sẽ nắm giữ 11,53 triệu cổ phiếu HVG (tương đương 17,8%). Nếu SSIAM chỉ mua mà không bán, khối lượng nắm giữ sẽ là 14,53 triệu cổ phiếu HVG (tương đương hơn 22% vốn điều lệ HVG) và khi đó HVG sẽ trở thành công ty liên kết của SSI. Câu chuyện ABT sẽ lại được áp dụng đối với khoản đầu tư vào HVG.

Tính đến 14/11/2011, SSIAM đang nắm giữ 8.866.180 cổ phiếu HVG (tương đương 13,7% vốn điều lệ của HVG), SSIAM đã gia tăng liên tục tỷ lệ nắm giữ tại HVG trong năm 2011, từ 4,5 triệu vào đầu năm tăng gấp đôi lên 8,8 triệu vào tháng 11, phần lớn là do SSI chuyển sang theo kiểu nhận tài sản ủy thác. Trong đợt đăng ký mua ở trên, SSIAM đã thông báo đã mua vào hơn 714 nghìn cổ phiếu HVG trong khoảng thời gian từ tháng 7/2011 đến 14/11/2011.

Liệu trong vòng 3 tuần cho đến ngày hết thời hạn đăng ký giao dịch, SSI có thể gia tăng tiếp tỷ lệ sở hữu HVG lên trên 20% (tương đương khoảng 12,95 triệu cổ phiếu). Muốn vậy, SSI cần phải mua thêm khoảng hơn 4 triệu cổ phiếu HVG nữa.

Khối lượng giao dịch trung bình 10 phiên của HVG ở mức khoảng 442.000 cổ phiếu/phiên, nếu muốn SSI hoàn toàn có thể mua cổ phiếu trên sàn hoặc thông qua mua thỏa thuận để tăng tỷ lệ sở hữu. Tiền và các khoản tương đương tiền của SSI vẫn còn hơn 2.500 tỷ tính đến cuối tháng 9/2011 và SSI hoàn toàn đủ năng lực tài chính để thực hiện thương vụ này.

Không hiểu Ban lãnh đạo HVG có thực hiện các biện pháp phòng vệ hay chỉ đơn thuần là tăng tỷ lệ sở hữu khi giá chứng khoán xuống thấp mà song song với việc mua vào của SSIAM, Chủ tịch HĐQT HVG là ông Dương Ngọc Minh cũng mua liên tục cổ phiếu HVG từ đầu năm. Hiện tại ông Minh đang nắm giữ hơn 22,5 triệu cổ phiếu HVG (tương đương 34,78% vốn điều lệ) sau khi mua thêm 1,5 triệu cổ phiếu trong 2 tháng qua.

Phương Mai