Tổng giám đốc VCBS đánh giá về tiềm năng tăng trưởng của "TTCK 1 USD"

“Phát hành trái phiếu quốc tế gặp khó do khả năng thu xếp ngoại tệ”

Trong cuộc trao đổi với chúng tôi, Tiến sĩ Vũ Quang Đông, Quyền Giám đốc VCBS, nguyên trưởng phòng vốn và tín dụng quốc tế ngân hàng Vietcombank cho rằng doanh nghiệp đang gặp khó trong việc phát hành trái phiếu quốc tế vì thiếu khả năng thu xếp ngoại tệ trả nợ.

Phóng viên: Thưa ông, huy động vốn của doanh nghiệp qua thị trường chứng khoán năm 2012 thấp hơn năm 2011, vốn qua thị trường tín dụng tăng trưởng thấp, nhà đầu tư và doanh nghiệp nên nhìn nhận vấn đề này như thế nào?

Ông Vũ Quang Đông: - Năm 2012 cả huy động cổ phiếu và trái phiếu đều suy giảm rất nhanh. Một phần bởi nhu cầu đầu tư mới của doanh nghiệp thấp. Thứ hai là lợi nhuận doanh nghiệp đi xuống thì các kênh đầu tư vào doanh nghiệp cũng không phải quá hấp dẫn. 

Đầu tư vào vốn chủ sở hữu của doanh nghiệp (cổ phần) là đầu tư vào cả một vòng đời doanh nghiệp, dù chủ sở hữu của lượng cổ phần đó là ai, thì vốn cổ phần vẫn nằm ở doanh nghiệp đó. Nếu doanh nghiệp đó không sinh lời thì những người đầu tư đầu tiên họ cũng sẽ không có nhu cầu đầu tư vào doanh nghiệp. Đã có sự sụt giảm mạnh về việc gia tăng vốn qua phát hành cổ phiếu. Điều này chứng tỏ kinh tế giảm đà tăng trưởng kéo theo động lực cho dòng vốn mới rất yếu.

Với thị trường trái phiếu, mặc dù có sự sụt giảm rất mạnh nhưng nếu xét về tổng số lượng thì lại tăng lên so với năm 2011. Năm 2012, phát hành trái phiếu thành công chủ yếu từ ngân hàng là nhiều, nếu tách khối ngân hàng – tài chính ra thì dòng vốn mới chảy qua trái phiếu doanh nghiệp lại rất thấp. Tuy nhiên điều này cũng bình thường khi mà nền kinh tế suy giảm.

Với thị trường tín dụng doanh nghiệp, năm 2012 tăng trưởng tín dụng rất thấp, một phần bởi các doanh nghiệp không có nhu cầu hấp thụ vốn nữa do cầu tiêu dùng cuối cùng của nền kinh tế chưa hồi phục. Điều này cũng thể hiện các doanh nghiệp đang phải hứng chịu những khó khăn rất lớn trong năm 2012.

Nhiều doanh nghiệp phát hành ồ ạt nhằm tăng vốn đầu tư vô hình chung sẽ ảnh hưởng tới nguồn vốn trong thị trường chứng khoản, ảnh hưởng tới tăng trưởng thị trường, theo ông Ủy ban Chứng khoán Nhà nước (UBCK) có nên can thiệp để hạn chế việc phát hành ồ ạt như vậy?

-  Đối với việc chia tách cổ phiếu thì điều này trong thị trường tài chính là hoàn toàn bình thường. Điều lo ngại là có thể các doanh nghiệp tranh thủ lúc thị trường lên cao, phát hành ồ ạt nhưng sử dụng vốn không hiệu quả. 

Tuy nhiên ngay cả việc này thì UBCK cũng không thể ngăn chặn được vì bản chất họ muốn tăng vốn được thì cũng phải được cổ đông phê duyệt đúng theo luật. Còn thị trường sẽ tự thanh lọc ra những doanh nghiệp phát hành lớn nhưng sử dụng nguồn vốn không hiệu quả.

Theo ông thì có nên cho phép phát hành dưới mệnh giá hay không?

- Thực tế hiện nay nhiều cổ phiếu có giá dưới mệnh giá.  Doanh nghiệp phát hành cổ phiếu mệnh giá 10.000 đ nhưng giá phát hành chỉ 5.000 đ, thì đó là do nhà đầu tư cũng chỉ định giá doanh nghiệp ở mức đó mà thôi. Và điều này là hoàn toàn bình thường khi có sự gặp nhau giữa mua và bán tại mức giá được phát hành.

Tuy nhiên, điều này có thể gây ra tình trạng vốn chủ sở hữu thấp hơn vốn điều lệ mà không phải do kinh doanh thua lỗ mặc dù việc một doanh nghiệp phát hành dưới mệnh giá thường không phải là doanh nghiệp có hoạt động kinh doanh tốt. Và nếu có thể xảy ra trường hợp như vậy, cần có sự điều chỉnh phù hợp của luật và quy định hiện hành.

Về thị trường chứng khoán, theo ông thị trường chứng khoán hiện nay đã phản ảnh đúng giá trị các công ty hay chưa?

- Thị trường chứng khoán Việt Nam được ví von như là thị trường chứng khoán 1 USD và có tiềm năng tăng trưởng khá rõ ràng và trên thế giới cũng không có nhiều thị trường chứng khoán như vậy. 

Trên thị trường hiện nay có rất nhiều công ty tốt và hoạt động hiệu quả mà đã thể hiện rõ qua các chỉ số tài chính và vẫn tiếp tục hoạt động tốt trong cả năm 2011 và năm 2012. Tuy nhiên giá của nhiều công ty như vậy đang ở mức khả rẻ, chỉ xấp xỉ từ 15.000 vnđ tới 30.000 vnđ, đây là các doanh nghiệp mà nhiều nhà đầu tư có thể xem xét đầu tư.

Hiện tại có nhiều doanh nghiệp có mức cổ tức trên giá và việc trả cổ tức được duy trì đều đặn qua một số năm qua. Mức so sánh như vậy để có thể thấy các cổ phiếu này có thể mang lại tỷ suất cao hơn nhiều so với lãi suất tiền gửi tại ngân hàng đang có xu hướng giảm khá nhanh trong thời gian qua. Đây là những doanh nghiệp mà nhà đầu tư hoàn toàn có thể xem xét.

Xin cảm ơn ông!

Hưng Nguyễn