Đề nghị giữ một loạt nội dung quan trọng như dự thảo Hiến pháp

Báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo sửa đổi Hiến pháp năm 1992 trên cơ sở ý kiến đại biểu Quốc hội thảo luận ở tổ được Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Phan Trung Lý trình bày trước phiên thảo luận toàn thể của Quốc hội về nội dung này, sáng 5/11.

Trong các nội dung được “giữ như dự thảo” có kiểm soát quyền lực nhà nước, vị trí, vai trò lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam, quyền công dân, thu hồi đất, sở hữu đất đai…

Riêng về các thành phần kinh tế, ông Lý cho biết, qua thảo luận tại tổ, đa số ý kiến tán thành với quy định về thành phần kinh tế trong dự thảo, nhưng đề nghị phân biệt rõ giữa “kinh tế nhà nước” và “doanh nghiệp nhà nước”.

Ý kiến khác băn khoăn về quy định “kinh tế nhà nước giữ vai trò chủ đạo” vì mâu thuẫn với quy định tại khoản 2 “các thành phần kinh tế bình đẳng”. có ý kiến đề nghị bổ sung vào dự thảo Hiến pháp quy định về các thành phần kinh tế cụ thể.

Theo Ủy ban dự thảo sửa đổi Hiến pháp, việc khẳng định vai trò chủ đạo của kinh tế nhà nước nhằm thể hiện bản chất chế độ kinh tế của Nhà nước ta, thể hiện rõ định hướng xã hội chủ nghĩa và vai trò của kinh tế nhà nước trong nền kinh tế thị trường ở nước ta.

Hơn nữa, “kinh tế nhà nước” là một khái niệm rộng, chứ không đồng nhất kinh tế nhà nước với doanh nghiệp nhà nước. Việc quy định “kinh tế nhà nước giữ vai trò chủ đạo” không mâu thuẫn với nguyên tắc bình đẳng và cạnh tranh giữa các thành phần kinh tế.

Về ý kiến đề nghị bổ sung các thành phần kinh tế cụ thể khác trong Hiến pháp, Ủy ban cho rằng, nếu liệt kê cụ thể các thành phần kinh tế sẽ không bảo đảm tính khái quát của Hiến pháp. Vì vậy, Ủy ban đề nghị Quốc hội cho giữ quy định về các thành phần kinh tế như dự thảo.

Bên cạnh nội dung nói trên, báo cáo giải trình cũng cho biết lý do giữ nguyên quy định về sở hữu đất đai trước ý kiến đề nghị quy định đa sở hữu về đất đai hoặc có sở hữu nhà nước và sở hữu tập thể về đất đai.

Ủy ban dự thảo sửa đổi Hiến pháp đã nhiều lần báo cáo giải trình với Quốc hội và đều thấy rằng, sở hữu toàn dân về đất đai là quan điểm nhất quán của Đảng, Nhà nước và nhân dân ta đã được xác định trong Hiến pháp năm 1980, Hiến pháp năm 1992. Vấn đề sở hữu về đất đai không chỉ là vấn đề kinh tế mà còn là vấn đề chính trị - xã hội quan trọng. Vì vậy, Ủy ban đề nghị Quốc hội cho giữ quy định về sở hữu đất đai như trong dự thảo, Chủ nhiệm Phan Trung Lý nhấn mạnh.

Liên quan đến thu hồi đất, báo cáo phản ánh một số ý kiến băn khoăn về quy định thu hồi đất để thực hiện các dự án phát triển kinh tế – xã hội vì cho rằng, thu hồi đất vì lợi ích quốc gia, lợi ích công cộng đã bao hàm các dự án phát triển kinh tế - xã hội.

Ủy ban dự thảo sửa đổi Hiến pháp giải thích rõ hơn, để phục vụ cho công cuộc xây dựng, bảo vệ và phát triển đất nước, bên cạnh việc thu hồi đất vì mục đích quốc phòng, an ninh, vì lợi ích quốc gia thì Nhà nước vẫn cần thu hồi đất để thực hiện các dự án phát triển kinh tế - xã hội.

Vấn đề ở chỗ là Luật Đất đai phải quy định thật cụ thể các trường hợp thu hồi đất và việc thu hồi đất phải bảo đảm công khai, minh bạch, công bằng và phải được bồi thường. Vì vậy, Ủy ban đề nghị Quốc hội cho giữ quy định về thu hồi đất như đã thể hiện tại điều 54 của dự thảo.

Trong phiên thảo luận được truyền hình trực tiếp sáng nay, gần như không có ý kiến nào nêu lại việc hiến định vai trò chủ đạo của kinh tế nhà nước và quy định về sở hữu đất đai. Tuy nhiên, bên hành lang, một số vị đại biểu vẫn tỏ ra băn khoăn về nội dung này.