Toàn cảnh vụ nghi lừa đảo lớn nhất lịch sử ngành điều Việt Nam

Liên quan tới vụ việc các doanh nghiệp Việt Nam mất quyền kiểm soát 36 bộ chứng từ gốc trong số 100 container xuất sang Italy gần đây đang được các cơ quan chức năng điều tra làm rõ. Văn phòng Chính phủ cũng vừa có Công điện số 1583/CĐ-VPCP truyền đạt ý kiến chỉ đạo Thủ tướng Phạm Minh Chính chỉ đạo khẩn trương tháo gỡ.

Bán 100 container hạt điều qua môi giới, doanh nghiệp kêu cứu vì nghi bị lừa đảo

Tối 8/3, thông tin của Người lao động cho hay, Hiệp hội Điều Việt Nam (Vinacas) có văn bản hỏa tốc gửi Đại sứ quán Việt Nam tại Ý, Thương vụ Việt Nam tại Ý đề nghị hỗ trợ trong tình huống "khẩn cấp".

Cụ thể, một số doanh nghiệp xuất khẩu điều nhân sang Ý thông qua một công ty môi giới tại Việt Nam với số lượng gần 100 container trị giá hàng trăm triệu USD nhưng không nhận được tiền thanh toán và có nguy cơ mất hàng.

Điểm chung là các doanh nghiệp đều gặp tình trạng liên tục bị thay đổi số SWIFT - mã số định danh nhận diện ngân hàng.

Doanh nghiệp xuất khẩu điều kêu cứu vì nguy cơ mất nhiều container hàng.

Tại ngân hàng của Thổ Nhĩ Kỳ, sau khi ngân hàng nhận được bộ chứng từ thì thông báo người mua không phải khách hàng của họ và phía ngân hàng đã trả lại những bộ chứng từ nhưng không ghi rõ trả theo hình thức nào, không cung cấp số vận đơn cho ngân hàng Việt Nam.

Hồ sơ gửi đến ngân hàng tại Ý, phía ngân hàng sở tại thông báo là các bản copy không phải bản gốc. Doanh nghiệp Việt Nam hiện tại cũng không biết bộ chứng từ gốc đang ở đâu. Trong khi đó, bất cứ ai có bộ chứng từ gốc đều có thể đến gặp hãng vận chuyển để nhận hàng.

Trước tình hình đó, Vinacas đề nghị Đại sứ quán Việt Nam tại Ý, Thương vụ Việt Nam tại Italy làm việc với các cơ quan thẩm quyền và hãng tàu tại Ý đề nghị các hãng tàu áp dụng biện pháp 'khẩn cấp" tạm thời giữ lại các lô hàng đang nằm tại cảng và sẽ tới cảng.

Công ty môi giới chưa từng xảy ra sự cố nào?

Trước đó, nội dung trong các đơn kêu cứu của 5 doanh nghiệp chế biến, xuất khẩu nhân điều cho biết, đã ký hợp đồng với 1 số khách hàng Italy thông qua Công ty môi giới Kim Hạnh Việt xuất khẩu nhân điều sang Italy và Thổ Nhĩ Kỳ.

Công ty môi giới Kim Hạnh Việt do người phụ nữ tên Hạnh (Việt kiều Mỹ) làm chủ, có thâm niên trên 10 năm hoạt động và chưa xảy ra sự cố gì, vì thế, không có lý do gì để cảnh báo và rất khó để lường trước hoặc không làm việc với người này.

Tuy nhiên, sau khi xảy ra sự cố, một số doanh nghiệp đã có đơn với nội dung cho rằng Kim Hạnh Việt có dấu hiệu lừa đảo. Nhưng, đây mới chỉ là nghi ngờ chứ chưa có cơ sở khẳng định.

Vinacas công bố chính thức chỉ có 36 container mất quyền kiểm soát

Chiều 9/3, Hiệp hội điều Việt Nam (Vinacas), đã tổ chức họp báo thông tin về vụ nhiều container nhân hạt điều xuất đi nước ngoài có nguy cơ bị mất do thất lạc chứng từ gốc.

Tại buổi họp báo, ông Bạch Khánh Nhựt, Phó Chủ tịch thường trực Hiệp hội điều Việt Nam cho biết, theo kế hoạch ban đầu, có khoảng 100 container nhân điều sẽ xuất đi Italy và Thổ Nhĩ Kỳ. Trong quá trình thực hiện, một số container đã xuất phát đi. Khi đang trong quá trình thực hiện, thì các doanh nghiệp phát hiện có những dấu hiệu mờ ám, nghi bị lừa, nên đã kịp thời ngăn chặn các container chưa xuất phát.

Vinacas tổ chức họp báo chiều tối ngày 9/3. (Nguồn ảnh: Nguyên Vỹ/Dân Việt)

"Nhờ vậy, con số container bị mất quyền kiểm soát chính xác là 36 chứ không phải gần 100 như một số thông tin đã đăng tải trước đó. Trong đó, có 2 container xuất đi Thổ Nhĩ Kỳ, còn lại là xuất đi Italy", ông Nhật cho hay.

Theo ông Nhựt, các doanh nghiệp có nguy cơ mất trắng 36 container là rất cao và cho rằng là "tình huống cấp bách".

Từ vụ việc nghiêm trọng này, Hiệp hội Điều Việt Nam khẩn thiết và kính đề nghị Thủ tướng chỉ đạo các Bộ, Ngành liên quan và Interpol Vietnam trên cơ sở chức năng, nhiệm vụ của mình, phối hợp chặt chẽ để hỗ trợ tốt nhất cho doanh nghiệp với mục tiêu: Giữ lại các lô hàng đang nằm tại cảng và sẽ đến cảng; không giải phóng hàng cho người nhận ngay cả trong trường hợp họ trình vận đơn gốc. Đồng thời, cho phép các doanh nghiệp Việt Nam được nhận lại hàng.

Loạt đầu tiên đã được cảnh sát tài chính Italy ra quyết định giữ lại cảng

Để tiếp tục xử lý vụ 100 container hạt điều xuất khẩu sang Italy, ngày 10/3, đoàn Thương vụ Việt Nam tại Italy đã làm việc với lãnh sự danh dự Việt Nam tại Napoli và nhiều cơ quan khu vực phía Nam nước này như cảng Napoli, cảnh sát quân sự, thuế vụ cũng như ngân hàng và DHL (dịch vụ chuyển phát nhanh) - những nơi trung chuyển chính của 36 bộ chứng từ gốc mà các công ty Việt Nam bị mất kiểm soát.

Những dấu hiệu lừa đảo trở nên rõ ràng hơn khi có những ngân hàng nhận được các bộ chứng từ chỉ là bản photocopy hoặc giấy trắng gửi cho những người không có tài khoản tại ngân hàng đó.

Thương vụ Sứ quán Việt Nam tại Italy làm việc với Lãnh sự danh dự Việt Nam tại Napoli. (Ảnh: TTXVN)

Trên Thông tấn xã Việt Nam, Tham tán Thương mại Việt Nam tại Italy Nguyễn Đức Thanh cho biết: "Đến bây giờ chúng tôi đã có những thông tin, ví dụ một số người tham gia ký kết và thực hiện các hợp đồng này. Trong số những người đó, thì có một người trong ảnh này là ở Napoli, đã lấy bộ chứng từ của doanh nghiệp Việt Nam và khoe khoang rằng tôi lấy được bộ chứng từ gốc rồi, mặc dù tôi chưa trả đồng nào, nhưng cứ để tôi lấy hàng đi, rồi 5 ngày 10 ngày sau tôi sẽ trả tiền".

Theo Tham tán Nguyễn Đức Thanh, hiện nay chỉ còn 36 bộ chứng từ thất lạc mà các công ty Việt Nam chưa lấy lại được. Trong số 100 bộ chứng từ ban đầu thì các công ty giữ lại được hơn 50 bộ chứng từ, đòi lại được thêm nhiều bộ chứng từ khác mà chính DHL gửi trả cho Việt Nam.

Quan trọng nhất là 4 container đầu tiên đến cảng Genoa đã được cảnh sát tài chính Italy ra quyết định giữ lại cảng nhờ các thông tin kịp thời của các doanh nghiệp liên quan đến vụ việc, sự vào cuộc của luật sư và sự hỗ trợ của Đại sứ quán, Thương vụ Việt Nam tại Italy, Lãnh sự danh dự tại Napoli. Cả hệ thống cảng của Italy đã được báo động về vụ việc này.

"Các luật sư sẽ làm việc với các cơ quan hữu quan Italy để làm sao có thể trả lại hàng cho phía Việt Nam, hoặc cho phía Việt Nam bán cho doanh nghiệp khác của Italy hay bán cho các nước khác. Chúng ta sẽ phải nỗ lực để các lô hàng đang trên cảng khi trung chuyển ở đâu đó có thể được quay ngược lại Việt Nam. Còn nếu các container đang trên đường tới Italy không thể quay lại được, thì chúng ta phải xử lý ngay khi chúng đến các cảng để tránh những tổn thất liên quan nếu hàng bị mắc lâu tại Italy", vị tham tán cho hay.

Thủ tướng chỉ đạo khẩn vụ nghi án lừa đảo lịch sử trong ngành điều Việt Nam

Trên cơ sở thông tin phản ánh về vụ việc này trên nhiều báo điện tử, Văn phòng Chính phủ vừa có Công điện số 1583/CĐ-VPCP gửi 5 bộ ngành gồm Công thương, Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Công an, Giao thông - Vận tải, Ngân hàng Nhà nước để truyền đạt ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính về việc xuất khẩu điều sang thị trường châu Âu.

Thủ tướng Phạm Minh Chính giao các bộ ngành trên, theo chức năng, nhiệm vụ khẩn trương phối hợp với Hiệp hội Điều Việt Nam (Vinacas) và các cơ quan, đơn vị liên quan kiểm tra, làm rõ nguyên nhân.

Từ đó có biện pháp xử lý, hỗ trợ theo thẩm quyền, bảo đảm quyền lợi hợp pháp, chính đáng của người dân, doanh nghiệp, phù hợp với quy định của pháp luật trong nước và quốc tế, kịp thời báo cáo Thủ tướng Chính phủ những khó khăn, vướng mắc vượt thẩm quyền.

(Tổng hợp)