Trump muốn iPhone được sản xuất ở Mỹ, Chủ tịch Foxconn sẽ nói gì?

Thân gửi ngài Trump,

Có thể ngài không biết tôi, nhưng tôi là Terry Gou – người đứng sau tập đoàn Foxconn hay có thể nói là người làm ra chiếc iPhone của ngài.

Trước tiên, tôi xin chúc mừng ngài vì đã đắc cử Tổng thống Mỹ. Chiến thắng của ngài khiến tôi thoáng nghĩ đến việc trở thành một chính trị gia. Lần tới nếu như ngài điện đàm với nhà lãnh đạo Đài Loan, biết đâu tôi lại chính là người được tiếp chuyện ngài.

Thực ra mà nói thì tôi và ngài có quá nhiều điểm tương đồng. Chúng ta đều là tỷ phú (dù tôi giàu hơn), đều thích gây dựng thứ gì đó, đều đã có những người vợ trẻ trung xinh đẹp và đều căm ghét phố Wall.

Được biết ngài đã nói với các cử tri rằng ngài sẽ tạo ra rất nhiều việc làm cho người Mỹ, vì thế tôi có vài lời khuyên dành cho ngài. Đầu tiên, thực ra thì ngài chẳng cần tạo ra việc làm nào cả, chỉ cần làm cho mọi người nghĩ rằng ngài sắp làm như vậy mà thôi. Tôi khá chắc là ý tưởng này chẳng có gì xa lạ đối với ngài.

Ngài có thể kiểm chứng những lời nói của tôi nếu nhìn vào những nơi như Brazil, Indonesia, Ấn Độ và nhiều tỉnh của Trung Quốc.

Ví dụ như ở Indonesia, một trong những thành tựu mà tôi tự hào nhất. Ồ không, tôi vẫn chưa xây nhà máy sản xuất iPhone nào ở đây cả và có lẽ trong tương lai cũng vậy. Cách đây 4 năm, Bộ trưởng Thương mại của nước này đã ba hoa trên báo chí rằng tôi sẽ đầu tư 10 tỷ USD vào Indonesia để xây một nhà máy sản xuất điện thoại di động. Đó không phải là lỗi của tôi khi một vài chính trị gia vì muốn đánh bóng tên tuổi mà nói ra những lời viển vông.

Tất cả những gì mà tôi cần làm chỉ là đưa ra yêu cầu của mình và quan sát trong khi các chính trị gia tranh luận về việc họ có thể chiều thôi ý tôi hay sẽ phải thất hứa với người dân. (lời người dịch: năm 2012, Bộ trưởng thương mại Indonesia nói với Reuters rằng Hon Hai sẽ rót 10 tỷ USD xây dựng nhà máy sản xuất iPhone ở Indonesia. Tập đoàn Đài Loan cũng nhiều lần bày tỏ ý định xây nhà máy ở đây để tận dụng nhân công giá rẻ, môi trường chính trị ổn định và thị trường nội địa rộng lớn. Tuy nhiên 2 bên đã không thể nhất trí vì Chính phủ Indonesia từ chối yêu cầu được cấp đất miễn phí của tập đoàn này).

Đây cũng chính là điểm mà chúng ta cần bàn luận. Được biết ngài đã tuyên bố rằng mình sẽ buộc Apple phải mang công việc sản xuất iPhone về đất Mỹ. Nhưng, sự thật là Tim Cook không phải là người sản xuất iPhone mà là tôi. Năm ngoái công ty tôi thu được 75 tỷ USD doanh thu từ Apple – khách hàng lớn nhất của chúng tôi.

Thưa ngài Trump, tôi là người thực hiện công việc được giao. Khi Apple muốn tôi sản xuất iPhone ở Brazil để hưởng ưu đãi thuế, tôi đã làm đúng như vậy. Tôi phải nhắc lại rằng sản xuất iPhone ở Brazil không giúp tạo thêm nhiều việc làm ở đây, vì những công việc của công nhân nhà máy Foxconn chỉ là sản xuất phần cứng và lắp ráp, nó giống như chơi xếp hình Lego vậy. Công việc của tôi là khiến các nhà lãnh đạo Apple và Brazil vui vẻ.

Nếu ngài muốn iPhones được sản xuất ở Mỹ, tôi cũng có thể làm tương tự như trường hợp Brazil. Thậm chí có thể đặt dây chuyển sản xuất ngay tại tháp Trump, nhưng như thế thì chi phí sẽ rất cao. Tôi phải trả rất nhiều loại chi phí: phí vận hành nhà máy, trả lương cho công nhân và cả phí vận chuyển nữa. Tôi không sản xuất iPhone ở Trung Quốc chỉ vì giá rẻ hơn mà còn vì ở đó có hàng nghìn nhà cung cấp và vì 1 triệu người lao động có thể tuyển bất cứ lúc nào để đáp ứng nhu cầu mùa cao điểm.

Nước Mỹ ngày càng có ít lao động

Chắc chắn là tôi có thể dùng robot thay thế cho công nhân nếu chuyển nhà máy sang Mỹ, nhưng sẽ mất nhiều tháng để dạy chúng làm những công việc mà con người chỉ mất vài giờ để học. Bên cạnh đó, robot sẽ đồng nghĩa với ít việc làm hơn, trái với mong muốn của ông.

Nếu ngài tăng thuế nhập khẩu, phép tính sẽ không có nhiều thay đổi. Nhưng nếu ngài cho tôi một vài ưu đãi về thuế, một vài chính sách hỗ trợ để tôi có thể trang trải chi phí nhân công, cho tôi điện giá rẻ và đất đai miễn phí, chắc chúng ta có thể đi đến thỏa thuận.

Hãy cho tôi một vài con số, và tôi sẽ đáp lại. Nhưng ông hãy nhớ rằng: giống như bức tường mà ngài đang định xây lên chắn giữa biên giới Mỹ - Mexico, sẽ phải có người trả tiền cho nó. Và người đó chắc chắn không phải là tôi.

Best,
Terry Gou
Chủ tịch Foxconn Technology Group.