Trung Quốc "ăn miếng trả miếng" với Donald Trump bằng chính sách tỷ giá

Hãy gọi đó là một lời chúc mừng năm mới mà Chính phủ Trung Quốc muốn gửi đến nội các sắp nhậm chức của Tổng thống đắc cử Mỹ Donald Trump.

Trong những ngày đầu năm mới 2017, khi ông Trump đang đón tiếp các khách mời tới biệt thự ven biển sang trọng Mar-a-Lago, Trung Quốc đã lặng lẽ tung ra một loạt biện pháp nhằm kiểm soát tốt hơn giá trị của đồng nhân dân tệ.

Xuyên suốt chiến dịch tranh cử, Trump liên tục buộc tội Trung Quốc đã “thao túng” đồng nhân dân tệ để nâng cao sức cạnh tranh của hàng hóa xuất khẩu. Và những động thái mới nhất của Trung Quốc sẽ “đổ thêm dầu vào lửa”.

Không giống như hầu hết các nước khác để thị trường tự quyết định giá trị của đồng nội tệ, Bắc Kinh cố gắng neo nhân dân tệ vào một giỏ gồm nhiều ngoại tệ. Bắt đầu từ ngày 1/1 vừa qua, Cục quản lý tỷ giá của nước này sẽ sử dụng một rổ tiền tệ mới rộng lớn hơn để tính toán tỷ giá tham chiếu. Và sự thay đổi này khiến tác động của đồng USD lên tỷ giá chính thức sụt giảm đáng kể.

Theo Carl Weinberg, chuyên gia kinh tế trưởng tại High Frequency Economics, đây là tin xấu cho nước Mỹ. “Trung Quốc đã đặt một quân cờ mới lên bàn cờ để đối phó với “chủ nghĩa thương mại phiêu lưu” của chính quyền Donald Trump”.

Một số chuyên gia phân tích cho rằng sự thay đổi này không ảnh hưởng nhiều đến tỷ giá nhân dân tệ. Tuy nhiên, Weinberg lập luận rằng động thái này làm tăng khả năng nhân dân tệ giảm giá so với USD, đồng thời giúp tăng sức hấp dẫn của đồng nhân dân tệ trong mắt các nhà đầu tư và đối tác thương mại sử dụng các đồng tiền khác ngoài USD”. “Đây không phải là sự kiện mà Chính quyền của Trump mong đợi”, Weinberg viết.

Trong quá khứ, Trung Quốc thường tìm cách làm giảm giá trị của đồng nhân dân tệ. Tuy nhiên gần đây nước này thường xuyên tung ra các biện pháp trợ giá cho đồng nội tệ. Bắc Kinh lo ngại đồng nhân dân tệ yếu sẽ khiến người dân chuyển tiền bạc của cải ra nước ngoài hoặc tìm đến những đồng tiền mạnh hơn. Trung Quốc đang cần rất nhiều vốn để tiếp tục tài trợ cho tăng trưởng.

Từ tháng 8/2015 đến tháng 8/2016, Trung Quốc đã bán ra hơn 570 tỷ USD từ dự trữ ngoại hối để ngăn cản đồng nhân dân tệ giảm giá, theo ước tính của Bộ Tài chính Mỹ. Thế nhưng trong năm 2016 nhân dân tệ vẫn mất gần 7% giá trị so với USD và chạm mốc thấp nhất 8 năm.

Hầu hết các chuyên gia phân tích nói rằng nhân dân tệ giảm giá không phải vì chủ ý của Chính phủ Trung Quốc mà vì đồng USD đã tăng giá quá mạnh. Năm vừa qua đồng bạc xanh đã tăng giá so với hầu hết các đồng tiền chủ chốt mà nguyên nhân chính là vì Mỹ bắt đầu tăng lãi suất sau gần 1 thập kỷ không ngừng bơm tiền giá rẻ vào thị trường; trong khi các NHTW ở châu Âu và Nhật Bản vẫn duy trì chính sách lãi suất âm.

Hầu hết các đồng tiền chủ chốt trên thế giới đã mất giá so với USD. Nguồn: CNBC.

Nhân dân tệ giảm giá đã khiến dòng vốn bị rút mạnh ra khỏi Trung Quốc. Theo ước tính của Viện Tài chính quốc tế, năm 2015 đã có khoảng 700 tỷ USD rời khỏi nền kinh tế lớn thứ hai thế giới.

Cũng bắt đầu từ ngày 1/1, Trung Quốc sẽ kiểm soát chặt chẽ hơn hoạt động mua bán ngoại tệ và trừng phạt nghiêm khắc những kẻ mang tiền ra nước ngoài bất hợp pháp. Mỗi người dân Trung Quốc vẫn được mua tối đa 50.000 USD ngoại tệ, nhưng sẽ phải điền vào đơn và giải thích rõ ràng mục đích mua ngoại tệ để làm gì.