Trung Quốc dự trữ thịt lợn từ bao giờ? Thịt lợn dự trữ có vị như thế nào?

Hệ thống kho dự trữ được thiết lập từ cuối những năm 1970, khi Trung Quốc bắt đầu nổi lên sau khủng hoảng kinh tế. Chính quyền Mao đã có các kho dự trữ khẩn cấp ngũ cốc, muối và đường kể từ những năm 50 như một phần của nền kinh tế kế hoạch. Khi đất nước đưa ra cải cách thị trường, dự trữ đã trở thành một công cụ để kiểm soát sự dao động giá cả, không chỉ đối với thịt lợn, mà còn đối với thịt bò, thịt gà và thịt cừu.

Chiến tranh thương mại Mỹ - Trung cùng dịch tả lợn châu Phi hoành hành khiến Trung Quốc phải đối mặt với khủng hoảng thịt lợn nghiêm trọng: nguồn cung khan hiếm và giá cả tăng vọt. Trong khi nguồn nhập khẩu cũng hạn chế, thịt lợn vẫn là thực phẩm không thể thiếu trong bữa ăn hàng ngày của người dân Trung Quốc.

Một trong những biện pháp ứng phó của Bắc Kinh là xả kho dự trữ thịt lợn chiến lược quốc gia - một cụm từ gợi lên trong tâm trí hình ảnh những đống xúc xích, thịt xông khói và sườn non nằm trong các hầm bí mật dưới lòng đất khắp cả nước.

Thực tế thì không phải như vậy. Nhưng kho dự trữ thịt lợn Trung Quốc là có thật, và về cơ bản, đây là một phiên bản khác giống như Dự trữ dầu mỏ chiến lược, giúp Mỹ xả dầu trong các trường hợp khẩn cấp. Chính phủ đã mở kho dự trữ của mình để bổ sung nguồn cung thực phẩm cho người dân.

Cuộc chiến thương mại với Mỹ "chẳng giúp được gì" - thuế quan trả đũa đã khiến nhập khẩu thực phẩm và nông sản của Mỹ trở nên đắt đỏ hơn. Khi hai nước chuẩn bị cho một vòng đàm phán thương mại khác tại Washington, giá cả hảng hóa thực phẩm đang tăng thêm áp lực buộc Bắc Kinh phải đạt được thỏa thuận.

Tháng trước, 30.000 tấn thịt lợn từ kho dự trữ quốc gia đã được bán ra thị trường trước ngày 1/10 - kỷ niệm 70 năm thành lập Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa. Một lô 9.600 tấn đã được bán vào tháng 1, ngay trước Tết Nguyên đán.

Trung Quốc không phải là quốc gia duy nhất dự trữ thực phẩm với quy mô khổng lồ. Tỉnh Quebec của Canada dự trữ siro phong. Cách đây không lâu, Mỹ đã có một kho dự trữ nho khô quốc gia.

Nhưng kho dự trữ thịt lợn chiến lược đặt ra một số câu hỏi:

Tại sao Trung Quốc lại dự trữ thịt lợn?

Hệ thống kho dự trữ được thiết lập từ cuối những năm 1970, khi Trung Quốc bắt đầu nổi lên sau khủng hoảng kinh tế. Chính quyền Mao đã có các kho dự trữ khẩn cấp ngũ cốc, muối và đường kể từ những năm 50 như một phần của nền kinh tế kế hoạch. Khi đất nước đưa ra cải cách thị trường, dự trữ đã trở thành một công cụ để kiểm soát sự dao động giá cả, không chỉ đối với thịt lợn, mà còn đối với thịt bò, thịt gà và thịt cừu.

Một chợ bán buôn thịt ở Bắc Kinh. Nguồn: New York Times

Số lượng thịt lợn dự trữ là bao nhiêu?

Con số chính xác không phải là một bí mật quốc gia. Các quan chức đã đưa ra một số gợi ý. Một phần mục đích dự trữ là ổn định tâm lý, giúp trấn an mọi người rằng nguồn cung vẫn còn dồi dào.

Trong một tài liệu năm 1996, một quan chức của China Food Limited, một công ty trực thuộc chính phủ quản lý kho dự trữ thịt lợn quốc gia, cho biết kho dự trữ chính thức đã tăng lên 200.000 tấn từ khoảng 20.000 tấn khi thiết lập. Con số đã giảm xuống vào đầu những năm 2000, nhưng đã được bổ sung vào năm 2011 khi một dịch bệnh truyền nhiễm đã đưa giá thịt lợn lên mức cao, Bộ Thương mại Trung Quốc cho biết dự trữ quốc gia khoảng 200.000 tấn.

Câu hỏi là liệu lượng thịt dự trữ có đủ lớn để tác động lên giá cả hay không. Trung Quốc tiêu thụ hơn 50 triệu tấn thịt lợn mỗi năm, đương tương gần một nửa số thịt lợn toàn nhân loại ăn hàng năm. Phần lớn là thịt lợn nuôi trong nước.

Tuy nhiên, theo ước tính của các nhà phân tích, năm nay, số lượng lợn Trung Quốc đã giảm 40% so với năm ngoái do bị tiêu hủy để kiểm soát dịch tả lợn châu Phi lây lan. Các nhà phân tích tại Jefferies - một ngân hàng đầu tư, dự đoán rằng quốc gia này sẽ sản xuất thịt lợn ít hơn 30% so với năm ngoái, giảm 16 triệu tấn.

Với những con số này, thậm chí 200.000 tấn thịt khẩn cấp cũng chỉ là một giọt nước trong đại dương.

Thịt lợn được trữ ở đâu?

Chính quyền trung ương Trung Quốc có hơn một chục kho dự trữ trên toàn quốc, mỗi kho có thể chứa khoảng 10.000 tấn thịt lợn sống đông lạnh. Ngoài ra còn có các công ty tư nhân và nhà nước làm việc với chính quyền để quản lý dự trữ quốc gia và địa phương.

Các công ty này chủ yếu trữ thịt lợn trong các nhà kho ở ngoại ô không được chú ý, với nhiệt độ bắt buộc là âm 18oC.

Kho dự trữ của Trung Quốc không chỉ chứa thịt. Kể từ thập niên 90, chính phủ cũng đã dự trữ lợn sống.

Vào năm 2007, khi các phóng viên ở Sơn Đông đến thăm một trang trại nuôi lợn cho khu dự trữ của tỉnh, họ đã thấy hàng chục nghìn con lợn được nuôi trong trong một không gian thôn dã bình dị: rất nhiều cây cối, chuồng cao và rộng rãi, có sưởi ấm vào mùa đông và quạt thông gió vào mùa hè.

Ngoài ra còn có Vân Nam, một tỉnh phía tây nam nổi tiếng với giăm bông. Năm ngoái, chính quyền địa phương cho biết họ trữ 3.000 tấn giăm bông cùng với 132.000 con lợn sống và 400 tấn thịt đông lạnh.

Giá thịt lợn hàng ngày trên một bảng quảng cáo điện tử tại một chợ bán buôn ở Bắc Kinh. Nguồn: New York Times

Thịt lợn dự trữ chiến lược có vị như thế nào?

Chính phủ yêu cầu thịt lợn trong kho dự trữ được hoán đổi 3 lần một năm, đồng nghĩa với việc không có miếng thịt nào được trữ lâu hơn 4 tháng.

Gần đây trên Weibo, nền tảng truyền thông xã hội Trung Quốc, một người dùng đã viết một bài đăng có tiêu đề "Hôm nay tôi mua thịt lợn dự trữ của chính phủ."

Thịt lợn dự trữ được tìm thấy tại siêu thị địa phương. Nó rẻ hơn thịt lợn "không dự trữ" có thể tìm thấy ở cùng quầy thịt, vì vậy người này đã mua thử. "Chất lượng không tồi, và nó không có mùi lạ. Đây là thịt hoàn toàn có thể ăn được."