Tỷ phú bí ẩn vượt mặt cả Mã Hóa Đằng lẫn Jack Ma chỉ sau 1 đêm: Từ thợ xây ít học thành bậc thầy marketing, đè bẹp đối thủ với triết lý kinh doanh siêu "khác người"

Vào ngày 8/9 vừa qua, công ty Nông Phu Sơn Tuyền (Nongfu Spring) lần đầu niêm yết trên sàn chứng khoán (IPO). Với việc sở hữu 84% lượng cổ phiếu, tỷ phú Chung Thiểm Thiểm (Zhong Shan Shan) đã có lúc vượt mặt ông chủ Tencent Mã Hóa Đằng và người sáng lập Alibaba Jack Ma để giữ ngôi vị người giàu nhất Trung Quốc. 

Trước đó, ông mới chỉ đứng thứ ba trong danh sách này.

***

Chữ “thiểm” trong tên của Chung Thiểm Thiểm đồng âm với chữ “thiểm” có nghĩa là lấp lánh, chói lóa. Chính vì vậy, người đời thường ví ông chủ của Nông Phu Sơn Tuyền là ngôi sao sáng nhất trong ngành.

Trên thực tế, Chung Thiểm Thiểm lại là “rồng thần thấy đầu, không thấy đuôi”. Ông sở hữu phong thái trầm ổn cùng thân thế bí ẩn chẳng kém gì Chủ tịch Huawei Nhậm Chính Phi.

Nhìn vào số thành tựu mà vị doanh nhân tài năng này đã gây dựng được, nhiều người không khỏi thấy sốc. Chung Thiểm Thiểm sở hữu tới hai công ty, một đã niêm yết, cái còn lại cũng sắp lên sàn. Hai thương hiệu nổi tiếng nhất của ông là Nông Phu Sơn Tuyền và Dưỡng Sinh Đường, ngoài ra còn một vài sản phẩm khác. Các lĩnh vực mà ông tham gia cũng rất đa dạng: đồ uống, thực phẩm, chăm sóc sức khỏe, dược phẩm sinh học,...

Để hiểu được một người bí ẩn như Chung Thiểm Thiểm, trước tiên phải hiểu được hành trình lập nghiệp của ông.

Chung Thiểm Thiểm sinh năm 1954, trong một gia đình tri thức ở tỉnh Chiết Giang (Trung Quốc). Khi đang học cấp 1, ông buộc phải bỏ học vì gia đình chuyển nhà từ Hàng Châu về Chư Kỵ. 

Cảm thấy cuộc sống trở nên nhàm chán và ảm đạm, Chung Thiểm Thiểm đã tới Gia Hưng, Thiệu Hưng và nhiều thành phố khác để làm thợ xây rồi thợ mộc, phải chịu vô số thiệt thòi.

Năm 1977, dù chưa nắm vững những kiến thức cơ bản nhất, Chung Thiểm Thiểm vẫn quyết tâm thi đại học tới hai lần, nhưng lần nào cũng thiếu hơn 20 điểm. 

Cuối cùng, ông cũng đỗ vào một trường đại học, tốt nghiệp xong thì làm phóng viên mục nông thôn cho tờ Nhật Báo Chiết Giang.

Trong suốt 5 năm làm báo, Chung Thiểm Thiểm đã có cơ hội phỏng vấn gần 500 doanh nhân thành đạt. Việc này không chỉ giúp ông mở rộng tầm nhìn, mà còn tích lũy thêm nhiều mối quan hệ để xây dựng nguồn lực. Hầu hết các đối tác kinh doanh sau này đều được ông làm quen trong thời gian đó.

Với việc thành lập Đặc khu kinh tế Hải Nam, một cơ hội đổi đời rất lớn đã hiện diện tại đây. Nắm bắt được tình hình, Chương Thiểm Thiểm bỏ nghề phóng viên và đến Hải Nam để bắt đầu sự nghiệp kinh doanh của mình.

Ban đầu, vị doanh nhân này dự định sẽ thành lập một tờ báo tư nhân, nhưng không được phép. Sau đó, Chung Thiểm Thiểm quyết định khởi nghiệp bằng cách trồng nấm. 

Tuy nhiên, do thời tiết ở Hải Nam sáng ẩm, trưa khô, nấm không thể sống được. Ông chấp nhận thất bại và mất trắng toàn bộ vốn liếng dành dụm được.

Không nản lòng, Chung Thiểm Thiểm tiếp tục thử sức với một số công việc kinh doanh khác, chẳng hạn như mở cửa hàng bán rèm hoặc nuôi tôm. 

Thập niên 90 là thời kỳ hoàng kim của các sản phẩm chăm sóc sức khỏe tại Trung Quốc. Cơ hội dồi dào, lợi nhuận thu về vô cùng cao, lại ít gặp phải sự cạnh tranh trên thị trường.

Trong một lần đến nhà hàng ăn tối cùng bạn, Chung Thiểm Thiểm nhận thấy trên bàn nào cũng có món canh dưỡng sinh nấu từ ba ba. Đây là một đặc sản tại Hải Nam, rất ngon và bổ dưỡng nên các thực khách vô cùng ưa chuộng. 

“Nếu nhà hàng nấu canh dưỡng sinh, thì mình sẽ làm viên thuốc dưỡng sinh”, ông nghĩ.

Bằng sự nhạy bén trong kinh doanh, ông liền thành lập Công ty TNHH Dược phẩm Dưỡng Sinh Đường Hải Nam. Sau một thời gian nghiên cứu, thuốc viên dưỡng sinh nấu từ ba ba ra mắt trên thị trường và trở thành mặt hàng bán chạy chỉ trong một năm. Thừa thắng xông lên, ông giới thiệu thêm nhiều sản phẩm sức khỏe khác và gây dựng chỗ đứng vững chắc trong lòng người tiêu dùng.

Năm 1996, Chung Thiểm Thiểm thành lập Công ty TNHH Nông Sơn Phu Tuyền. Ông tung ra dòng sản phẩm nước trái cây “Nông Phu Quả Viên” (Nongfu Orchard) và nhận được phản hồi tốt từ thị trường. Sau đó, vị doanh nhân này liên tiếp cho ra mắt hàng loạt sản phẩm mới như đồ uống bổ sung năng lượng “Scream”, nước chanh bù điện giải “C100”, đồ uống vitamin, trà không đường “Đông Phương Thụ Diệp”, trà sữa… 

"Để một doanh nghiệp nhỏ phát triển và lớn mạnh được, lĩnh vực kinh doanh của nó phải khác với số đông, và lĩnh vực đó phải có lợi nhuận cao. Thế mới tạo được khả năng phát triển cho doanh nghiệp", vị tỷ phú tiết lộ bí quyết kinh doanh của mình.

Cứ như thế, công ty của Chung Thiểm Thiểm liên tục dẫn đầu xu hướng giải khát trên thị trường. Công ty của ông dần đánh bại các thương hiệu khác như Master Kong hay C’estbon Trung Quốc để trở thành đối thủ duy nhất có thể cạnh tranh được với tập đoàn Wahaha. 

Kể từ năm 2011, thị phần đồ uống giải khát của Nông Phu Sơn Tuyền đã tăng đáng kể và duy trì vị trí dẫn đầu cả nước.

Hiện tại, tỷ phú Chung Thiểm Thiểm hoạt động trên rất nhiều lĩnh vực như đồ uống, nông nghiệp, thực phẩm, sản phẩm sức khỏe, mỹ phẩm, dược phẩm sinh học và công nghệ thông tin. 

Trong danh sách các tỷ phú giàu nhất Trung Quốc năm 2019 của Forbes, Chung Thiểm Thiểm giữ vị trí thứ 186 với giá trị tài sản khoảng 13,79 tỷ USD.

Trong số các doanh nhân Trung Quốc, Chung Thiểm Thiểm được cho là người am hiểu về marketing nhất. Ông khiến các đồng nghiệp trong giới phải ngưỡng mộ về sự khôn ngoan cũng như các chiến lược có phần “khác người” của mình.

Chung Thiểm Thiểm rất biết cách đặt tên và quảng cáo cho sản phẩm của mình. Với dòng sản phẩm đồ uống bổ sung năng lượng “Scream”, ông thu hút công chúng bằng tên gọi cá tính và thiết kế bao bì góc cạnh. 

Với sản phẩm nước đóng chai “Nông Phu Sơn Tuyền”, ông sử dụng các slogan gần gũi nhưng gây ấn tượng mạnh: “Hương vị ngọt ngào”, “Chúng tôi không sản xuất nước; chúng tôi chỉ là những người vận chuyển của thiên nhiên”, “Nguồn nước - Dòng chảy của sự sống”...

Từ lâu, Chung Thiểm Thiểm luôn tự coi mình là một nhà quảng cáo: “Tôi có thể duy trì doanh nghiệp của mình nhiều năm như vậy, là nhờ có những ý tưởng quảng cáo độc đáo”. Ông quan niệm: “Doanh nghiệp mà không chịu quảng cáo thì chỉ là cái xác khô”.

Tạo vấn đề gây tranh cãi cũng là một chiến lược marketing mà Chung Thiểm Thiểm rất hay sử dụng. Đối với ông, “marketing tốt nhất là phải theo kịp xu hướng”. Mỗi xu hướng nổ ra đều là cơ hội để mở rộng thị phần.

Năm 2007, Chung Thiểm Thiểm để mắt tới đối thủ mới đang lên - Master Kong. Lần này, ông biến độ chua và độ kiềm của nước thành chủ đề thảo luận trên mạng xã hội. “Một quảng cáo hay không chỉ thu hút sự chú ý của người tiêu dùng, mà quan trọng hơn, nó cho phép người tiêu dùng thảo luận”, ông quan niệm.

Đây chính là cách Chương Thiểm Thiểm để lại dấu ấn của mình và gây ấn tượng vs giới truyền thông: Để marketing thành công, ông không ngại coi trời bằng vung. "Tôi nghĩ chúng tôi giống Copernicus. Càng tranh luận thì sự thật càng trở nên rõ ràng, vì thế, đây cũng là một cuộc cách mạng về nhận thức", ông nhận xét.

Tuy nhiên, Chung Thiểm Thiểm hiểu rằng marketing là con dao hai lưỡi. Thổi phồng quá đà sẽ khiến chính thương hiệu đi vào ngõ cụt. Mục tiêu của ông là thông qua việc quảng cáo để gây chú ý, biến sự chú ý này thành sự công nhận thương hiệu, giá trị và tinh thần doanh nghiệp. 

Ngày nay, các video trên mạng trước khi phát đều bắt người dùng xem một đoạn quảng cáo dài khoảng 30-60 giây. Nếu muốn bỏ qua, người dùng sẽ phải trả phí. Hầu hết các doanh nghiệp đều sử dụng kiểu quảng cáo này, kể cả Chung Thiểm Thiểm. Tuy nhiên, ông lại có một nước đi không ai ngờ tới: cho phép người dùng bỏ qua quảng cáo miễn phí.

Quyết định có phần “điên rồ” này đã nhận được sự ủng hộ lớn từ công chúng, nhờ đánh trúng tâm lý khó chịu khi xem quảng cáo của họ. Theo thống kê, gần 70% cư dân mạng đã xem trên 30 giây đoạn quảng cáo của Nông Sơn Phu Tuyền. Thậm chí, có người còn cố tình xem hết vì hình ảnh đẹp.

Chung Thiểm Thiểm là người kiêu ngạo, hiếu thắng, lại ít bạn bè. Do đó, ông nổi tiếng với biệt danh “con sói cô độc” trên thương trường. 

Vị tỷ phú này không tham gia Hiệp hội Doanh nhân, chẳng mấy khi kết bạn trong giới, cũng có rất ít bài báo đưa tin về ông. Bản thân Chung Thiểm Thiểm cũng không giấu diếm cái tôi lớn của mình: “Tôi là một người đơn độc. Chuyện mọi người nghĩ gì, làm gì, về cơ bản tôi không quan tâm”.

Tất nhiên, người cứng rắn đến đâu cũng sẽ có lúc dịu dàng, ấm áp. Khi Tứ Xuyên gặp trận động đất lớn, Chung Thiểm Thiểm không ngại lao ra tiền tuyến hỗ trợ cùng với lực lượng cảnh sát, cứu hỏa và tình nguyện viên. Ông điều ngay 160 xe tải chở nước đóng chai Nông Phu Sơn Tuyền đến các địa điểm cứu nạn. 

Nhìn cảnh người dân khổ sở vì thảm họa thiên nhiên, Chung Thiểm Thiểm đã bật khóc ngay trước mặt phóng viên ở sân bay. Ông còn dặn cánh báo chí: Khi đưa tin về vùng thiên tai, đừng chọn những bức ảnh xuất hiện sản phẩm Nông Phu Sơn Tuyền. Ông không muốn lợi dụng tình hình để quảng cáo sản phẩm. 

Kể cả khi truyền thông muốn đưa tin về việc cứu trợ động đất, vị tỷ phú này thẳng thừng từ chối với lý do: "Hãy quan tâm nhiều hơn đến khu vực thiên tai. Sức lực ít ỏi của chúng tôi không quan trọng."

Chung Thiểm Thiểm cũng dành một vị trí đặc biệt trong lòng cho người nông dân. Khi triển khai dự án trồng cam sản xuất nước ép ở tỉnh Cam Túc, có người hỏi rằng, liệu người nông dân có thể kiếm được tiền từ việc hợp tác với ông hay không. Lúc đó, vị doanh nhân đã trả lời: “Tôi đã khởi nghiệp bằng cách trồng nấm ở Hải Nam và nợ nần rất nhiều. Nhưng kể cả khi ấy, tôi cũng chưa từng thiếu những người nông dân đã giúp mình dù gì một đồng”.

“Khi làm nông nghiệp, tôi nghĩ tới việc làm sao để tạo giá trị gia tăng, biến một chiếc bánh thành hai chiếc cho người nông dân, thay vì chia sẻ cùng một chiếc bánh với họ”, ông nói. “Người nông dân cần được quan tâm nhiều hơn”.

Lúc mới bắt đầu kinh doanh, Chung Thiểm Thiểm luôn kỳ vọng mình sẽ khác với những doanh nhân bình thường. Ông đã viết trong một bức thư năm 1989: “Tiền? Chỉ tiền thôi thì chưa đủ. Mục tiêu của tôi còn cao hơn thế nhiều”.

(Theo Zhihu)