“Cần tính đến phương án tuyên bố tình trạng khẩn cấp ở Sông Tranh 2”

Phó Chủ nhiệm UB KH-CN&MT Lê Bộ Lĩnh nói về diễn biến mới nhất tại thủy điện Sông Tranh 2.

Sau trận động đất 4,7 độ richter xảy ra ngày 16/11 vừa qua, chiều tối 19/11, khu vực thủy điện Sông Tranh 2 lại có rung chấn. Bộ trưởng Xây dựng cũng đã cử tiếp một đoàn công tác đến Bắc Trà My trong ngày hôm qua. Phía UB KH-CN&MT cũng như Quốc hội có hướng chỉ đạo, yêu cầu gì tiếp theo để xử lý vấn đề này thưa ông?

Hiện tại đã có hướng giải pháp kỹ thuật mới hơn?

Việc này phải chờ các cơ quan chức năng. Còn cụ thể hiện nay thì chưa có gì mới.

UB KH-CN&MT cũng đề nghị với Bộ Công thương, Bộ KH&CN, chủ đầu tư tổ chức nghiên cứu, sớm đưa ra phương án. Còn việc dựa trên phương án của các nhà khoa học đưa ra thì hiện tại, mỗi nhà khoa học cũng có những cách tiếp cận khác nhau, phương pháp khác nhau nhưng xác định phương án nào là khả thi nhất thì chưa có.

Động đất vẫn xảy ra thường xuyên, người dân ở trong khu vực Sông Tranh 2 rất khó yên tâm. Thực tế đang đỏi hỏi những giải pháp cấp bách hơn để chấm dứt cảnh chờ đợi phấp phỏng, lo âu của người dân?

Đây là vấn đề rất phức tạp, cả về mặt công nghệ và các khía cạnh khác. Do vậy, không thể nói một câu mà yên tâm được. Cần thời gian nghiên cứu dựa trên những số liệu điều tra.

Các cơ quan quản lý, nhà khoa học đang vào cuộc. Đại biểu Quốc hội cũng rất quan tâm. Nhưng đúng là hiện chưa có giải pháp rõ ràng và thực hiện ngay lập tức.

Tuy nhiên, các cơ quan chức năng, chủ đầu tư phải có cam kết về trách nhiệm, động viên bà con yên tâm. Những thiệt hại về tài sản, nhà cửa sẽ có bồi thường thỏa đáng.

Chính vì việc chưa có người đứng ra cam kết về trách nhiệm nên chưa ai có thể yên tâm. Tại diễn đàn Quốc hội, các cấp lãnh đạo của tỉnh Quảng Nam cũng hối thúc một câu trả lời rõ ràng cho hai phương án lựa chọn để đảm bảo an toàn tuyệt đối là di dân khỏi khu vực ảnh hưởng trực tiếp của thủy điện hoặc tháo nước khỏi hồ chứa để xem còn động đất kích thích không. Tuy nhiên, cái khó chính ở việc đập thủy điện không được thiết kế cửa xả đáy?

Tôi nhắc lại là cần điều tra đánh giá xem mức độ tác động đến từng khu vực cần thiết. Phương án di dân cũng phải tính đến. Tuy nhiên, vấn đề cụ thể ra sao cần đánh giá khảo sát.

Cũng có ý kiến cho rằng, trước tình trạng phức tạp, diễn biến khó lường, nên chăng có sự thống nhất giữa các cơ quan chức năng về việc ban bố tình trạng đặc biệt, khẩn cấp, xây dựng bản đồ khu vực nguy hiểm đối với những địa bàn nhất định quanh thủy điện. Quan điểm của ông về đề xuất này?

Điều này cần xem xét lại quy trình. Nếu xác định thực tế ở mức độ nguy hiểm thì cần tính tới giải pháp mày. UB KH-CN&MT cũng đã kiến nghị phải có giải pháp cấp bách khi nhận thấy diễn biến phức tạp hơn, vượt tầm kiểm soát. Các đại biểu Quốc hội cũng đã yêu cầu các bộ, ngành có phương án và cam kết cụ thể về những tình huống có thể xảy ra.UB KH-CN&MT cùng các cơ quan của Quốc hội chắc chắn sẽ tiếp tục giám sát việc này.

Nhiều nước phát triển hơn chúng ta cũng đã từng phải phá bỏ thủy điện khi có những vấn đề có nguy cơ gây mất an toàn. Quan điểm này cũng đã được đề cập, nhấn mạnh khi bàn về Sông Tranh 2. Nhưng dường như vẫn còn áp lực quá lớn về kinh tế, về trách nhiệm, uy tín… để có thể đưa ra quyết định nghiêm túc, dũng cảm như vậy?