Trong ấn phẩm Sách trắng 2015, Phòng Thương mại Châu Âu tại Việt Nam (EuroCham) từng nhận định, sự phát triển kinh tế năng động của VN trong 2 thập kỷ qua đã khiến nhu cầu năng lượng gia tăng đột biến. Nhu cầu điện của Việt Nam tăng trưởng hàng năm ở mức 2 con số kể từ những năm 90 và dự kiến sẽ tiếp tục duy trì trong vòng nửa thập kỷ tới.

Mức tăng trưởng nhu cầu điện của Việt Nam (Nguồn: EuroCham).

Kể từ khi chuyển đổi từ nền kinh tế kế hoạch hóa tập trung sang kinh tế thị trường, Việt Nam đã đạt mức tăng trưởng nhanh chóng. Điều này khiến cho nhu cầu điện của Việt Nam tăng cao kỷ lục so với các nước trong khu vực và thế giới. Theo thống kê, năm 2013, Việt Nam tiêu thụ khoảng 131 TWh điện, tương đương mức tiêu thụ của Nauy – quốc gia có dân số 5 triệu người cùng năm đó.

Trong khi đó, thị trường điện Việt Nam là thị trường phát điện cạnh tranh. Việc đưa thị trường phát điện cạnh tranh nhằm mục đích bảo đảm cạnh tranh bình đẳng và hiệu quả trong hoạt động phát điện và định giá điện, nâng cao hiệu quả phát điện và thu hút thêm các nguồn lực đầu tư vào lĩnh vực phát điện .

Tuy nhiên, theo đánh giá của EuroCham, đến tháng 8 năm 2013, phải mất 8 năm và 10 lần điều chỉnh, giá điện Việt Nam mới tăng gấp đôi lên 1.509/kWh (tương đương 7,05 cents/kWh). Nhưng mức giá này vẫn thấp hơn chi phí phát điện bình quân và thấp hơn nhiều nước trong khu vực và thế giới.

Sau 8 năm và 10 lần điều chỉnh, giá bán lẻ điện bình quân của VN mới tăng gấp đôi (Nguồn: EuroCham).

Ngày 16/3/2015 tới đây, theo quyết định của Chính phủ Việt Nam, giá điện sẽ chính thức tăng thêm 7,5%; nâng giá điện bình quân lên 1.622 đồng/kWh (tương đương khoảng 7,59cents/kWh).

Trong khi đó, so với các nước trong khu vực Châu Á- Thái Bình Dương, theo thống kê của IEA, năm 2011 giá điện trung bình của Ấn Độ và Trung Quốc (khoảng 8cents/kWh) đã cao hơn giá điện hiện nay của Việt Nam.

So sánh với một số quốc gia phát triển trên thế giới, giá điện Việt Nam thấp hơn rất nhiều. Cụ thể, năm 2014, giá điện của Italia cao gấp 3 lần giá điện của Việt Nam (21,01 cents/kWh); giá điện của Anh cao gấp 2 lần giá điện Việt Nam (15,4cents/kWh)…

So với các nước phát triển có giá điện rẻ như Phần Lan, Canada, Thụy Điển…, sau khi tăng thêm 7,5%, giá điện của Việt Nam vẫn thấp hơn.

Giá điện trung bình 1 số quốc gia trên thế giới, đơn vị: cents/hWh (Nguồn: Statista.com)

Như vậy, sau khi tăng thêm 7,5%, giá điện của Việt Nam vẫn thuộc mức thấp trên thế giới, nhưng không phải thấp nhất khu vực. Theo tờ Vientianne Times của Lào trích lời Thứ trưởng Bộ Năng lượng nước này, ông Viraphonh Viravong cho rằng, điện của Lào rẻ nhất. Năm 2014 giá điện tại Lào chưa đến 7 cents/kWh, thấp hơn so với mức 16 cents/kWh tại nước láng giềng Campuchia hay 10 cents/kWh ở Thái Lan.

>>>Tăng giá điện thêm 7,5% kể từ ngày 16/3/2015

Nguyệt Quế