Vì sao các ngân hàng đang “xài” hạn mức tín dụng quá tay?

Mục tiêu cao hơn chỉ tiêu

Việc thắt chặt tăng trưởng tín dụng cũng là khuyến nghhị của các tổ chức tài chính quốc tế như IMF và World Bank nhằm duy trì ổn định kinh tế vĩ mô trong những năm tới.

Năm 2019, phần lớn các ngân hàng đều được giao hạn mức tăng trưởng tín dụng ban đầu ở mức 13% (bao gồm ACB, MBB, HDBank, TPBank, Techcombank). Một số ngân hàng được giao chỉ tiêu thấp hơn bao gồm BIDV (12%), VPBank (12%) và VietinBank.

Ngược lại, Vietcombank (một trong 3 ngân hàng đầu tiên đáp ứng Thông tư 41 trước thời hạn vào cuối năm 2018) được giao chỉ tiêu ở mức 15%. Trong khi đó, hai ngân hàng được phê duyệt tuân thủ Thông tư 41 từ 2018 là VIB và OCB hiện chưa có thông tin về chỉ tiêu cuối cùng được NHNN giao.

Trong tháng 4/2019, có thêm 4 ngân hàng được NHNN phê duyệt tuân thủ Thông tư 41 trước hạn là MBB, ACB, TPBank và VPBank, các ngân hàng này sẽ bắt đầu áp dụng chuẩn mực an toàn vốn mới bắt đầu từ ngày 1/5/2019.

Như vậy, đã có tổng cộng 7 ngân hàng được chấp thuận tuân thủ sớm. Hầu hết các ngân hàng này đều kỳ vọng NHNN sẽ xem xét nới thêm chỉ tiêu tăng trưởng tín dụng đã giao hồi đầu năm.

Ngoài ra, các ngân hàng còn lại cũng đang gấp rút hoàn tất các thủ tục liên quan để được công nhận tuân thủ, với hy vọng cũng được xem xét cấp thêm chỉ tiêu tín dụng. Techcombank và HDBank đã nộp hồ sơ xin tuân thủ trước hạn từ đầu năm có thể  sẽ được phê duyệt chính thức trong quý 2.

Đây là lý do chung vì sao tại mùa đại hội cổ đông vừa qua, nhiều ngân hàng vẫn đưa ra mục tiêu tăng trưởng tín dụng cao hơn so với chỉ tiêu được giao, như MBBank (15%), VPBank (15%), TPBank (20%), HDBank (24%), OCB (30%) và VIB (35%).

Một số ngân hàng có mục tiêu tăng trưởng tín dụng bằng với chỉ tiêu được giao bao gồm Vietcombank (15%), Techcombank (13%), ACB (13%), BIDV (12%) và Vietinbank (7%). Trong đó, Vietcombank, ACB và Techcombank sẵn sàng đẩy mạnh tín dụng cao hơn nữa nếu được NHNN nới thêm chỉ tiêu.

Không chỉ quản lý chặt hơn tín dụng của các ngân hàng thương mại, NHNN cũng chủ động siết lại hạn mức cho các công ty tài chính tiêu dùng trong bối cảnh tăng trưởng cho vay tiêu dùng cũng đang đà chậm lại.

Cụ thể, hạn mức tăng trưởng cho vay được cấp cho FE Credit năm nay chỉ là 10%. MCredit, vốn là một công ty tài chính tiêu dùng quy mô tương đối nhỏ, chiếm khoảng 6% thị phần, cũng đã bắt đầu bị áp hạn mức tăng trưởng tín dụng tối đa 37% từ năm nay.

Điều này sẽ có ảnh hưởng khá lớn đến tiềm năng tăng trưởng lợi nhuận của MCredit, công ty con của MBBank. MBBank đã phải giảm mục tiêu tỷ trọng lợi nhuận trước thuế của MCredit so với lợi nhuận hợp nhất từ trên 6% xuống còn khoảng 4% do ảnh hưởng của giới hạn tăng trưởng tín dụng nêu trên.

Ngoài các công ty tài chính nói trên, theo nhận định của CTCK Rồng Việt (VDSC), dự kiến trần tăng trưởng cho vay của HD Saison được giao năm nay sẽ thấp hơn nhiều so với mức 35% của năm ngoái.

Một số ngân hàng đã sử dụng quá nửa chỉ tiêu

Theo kết quả kinh doanh quý 1 do các ngân hàng công bố,  tăng trưởng tín dụng thực tế tiếp tục có sự phân hóa giữa các ngân hàng. Vietinbank (+1,1%), BIDV (+3,6%), ACB (+2,7%) và Techcombank (-0,3%) so với đầu năm nên vẫn còn nhiều dư địa tăng trưởng cho 3 quý cuối năm.

Do tích cực phân phối danh mục trái phiếu doanh nghiệp cho các nhà đầu tư cá nhân nên Techcombank có tăng trưởng tín dụng âm dù cho vay khách hàng mở rộng 2,4% so với đầu năm.

Ngược lại, một số ngân hàng đẩy mạnh tín dụng ngay từ quý đầu năm, như TPBank (+11,3%), OCB (8,6%), MBBank (+8,4%), VPBank (+6,9%), tức đã sử dụng quá nửa chỉ tiêu được giao ban đầu.

Việc các ngân hàng có được điều chỉnh nới thêm chỉ tiêu tăng trưởng tín dụng so với mức hiện tại hay không sẽ có nhiều ảnh hưởng đến tăng trưởng thu nhập lãi cũng như kết quả lợi nhuận cả năm của các ngân hàng.

Theo VDSC, việc điều hành bằng công cụ hạn mức tín dụng đã góp phần giúp NHNN kiểm soát được các mục tiêu vĩ mô như lạm phát, tăng trưởng tín dụng và tỷ lệ tín dụng/GDP ở mức hợp lý hơn. Tuy nhiên, cơ chế này cũng làm hạn chế khả năng tăng trưởng của nhiều ngân hàng và công ty tài chính tiêu dùng tốt, nhất là những tổ chức có quy mô nhỏ hơn và lẽ ra có thể tăng trưởng tín dụng cao hơn so với trung bình ngành mà vẫn đảm bảo tuân thủ theo các quy định về an toàn hoạt động do NHNN đặt ra.

Căn cứ theo diễn biến của năm 2018, dù NHNN có chấp thuận nới chỉ tiêu thì mức tối đa cho từng ngân hàng vẫn khó có thể vượt quá 20%, vì vậy mức dộ tăng trưởng tín dụng cao của nhiều ngân hàng đặt ra năm nay có thể là mục tiêu khá tham vọng.

Từ năm 2019, nhiều ngân hàng đang và chuẩn bị được áp dụng chính thức Thông tư 41, với những quy định chặt chẽ hơn nhiều về tiêu chuẩn an toàn vốn so với Thông tư 36 hiện tại.

Do đó, VDSC cho rằng sẽ là hợp lý hơn nếu NHNN xem xét phương án để cho các ngân hàng này có thể tự chủ tốc độ tăng trưởng tín dụng, miễn là vẫn thỏa mãn các hệ số an toàn theo quy định. Điều này nhằm đảm bảo nguồn lực tín dụng được phân bổ hợp lý và các ngân hàng sẽ thực sự có động lực phấn đấu nâng cao chất lượng, hiệu quả và các chỉ số an toàn hoạt động để được hưởng các ưu đãi về tăng trưởng tín dụng xứng đáng.

Áp lực tăng vốn để được “ưu tiên” tín dụng