Vì sao giá dầu lao dốc xuống dưới 0 USD/thùng lần đầu tiên trong lịch sử?

Giá dầu của Mỹ đã rơi xuống mức âm lần đầu tiên trong lịch sử khi sự sụt giảm mạnh trong nhu cầu do đại dịch Covid-19 gây ra khiến cho thế giới tràn ngập dầu và không đủ dung lượng lưu trữ - có nghĩa là các nhà sản xuất đang phải trả tiền cho người mua để họ mua dầu.

Giá dầu WTI của Mỹ đã có thời điểm giao dịch thấp tới mức -40,32 USD/thùng trong ngày hỗn loạn trên thị trường dầu mỏ. Giá hôm qua (20/4) là -37,63 USD, sụt giảm mạnh so với mức 18,27 USD/thùng đạt được hôm 17/4 tuần trước. Đến sáng nay (21/4), giá dầu đã bắt đầu phục hồi nhưng vẫn còn ở mức âm. Các thương nhân buộc phải đối mặt với việc hạn chế tiếp cận với dung lượng lưu trữ dọc nước Mỹ, bao gồm cả điểm giao hàng chính của tại Cushing, Oklahoma.

Sự sụp đổ này sẽ là một cú sốc mạnh cho tổng thống Donald Trump, người đã nỗ lực hết sức để bảo vệ ngành sản xuất dầu đá phiến của Mỹ, bao gồm các động thái ủng hộ của OPEC và Nga để cắt giảm sản xuất khoảng 10% nguồn cung dầu thô toàn cầu và những cam kết hỗ trợ cho ngành.

Sau khi giá dầu lao dốc, ông Trump nhắc lại kế hoạch mở kho dự trữ xăng dầu chiến lược do Liên bang kiểm soát để lưu trữ dầu dư thừa khi các cơ sở lưu trữ thương mại không còn chỗ để lưu trữ. Quốc hội đã từ chối tài trợ cho việc mua dầu thô của Liên bang khi Nhà Trắng lần đầu tiên đề xuất ý tưởng này vài tuần trước, nhưng Bộ Năng lượng cũng đã xem xét khả năng cho thuê với các nhà sản xuất.

Ông Trump cũng đang xem xét việc áp thuế đối với các chuyến hàng vận chuyển dầu từ Ả Rập tới Mỹ để ép buộc vương quốc này cắt giảm sản xuất, một ý tưởng được ủng hộ bởi các nhà sản xuất dầu đá phiến trong nước. 

Ngành đá phiến đã biến Mỹ trở thành nhà sản xuất dầu lớn nhất thế giới trong thập kỷ qua, trao cho tổng thống một công cụ chính sách đối ngoại mà ông đã đặt tên là "thống trị năng lượng của Mỹ", nhưng lại đang phải đối mặt với sự suy giảm nhanh chóng.

Giá âm là dấu hiệu mới nhất cho thấy mức độ nghiêm trọng của cuộc khủng hoảng với ngành dầu mỏ sau khi nhu cầu dầu thô giảm tới 1/3 bởi nhiều nền kinh tế lớn trên thế giới phải đóng cửa. Điều này đã khiến cho ngành công nghiệp dầu mỏ phải đối mặt với điều mà nhà phân tích Jefferies Jason Gammel gọi là "triển vọng vĩ mô về dầu ảm đạm nhất mà ông từng thấy."

Tuy nhiên, không phải tất cả các hợp đồng dầu đều đang giao dịch với mức giá âm. Dầu thô Brent đã giảm 8,9% trong đêm qua (20/4), xuống còn 25,57 USD/thùng, nhưng ít bị ảnh hưởng bởi các vấn đề lưu trữ hơn bởi đây là một loại dầu thô trên biển giúp cho các thương nhân dễ dàng vận chuyển nó đến các khu vực có nhu cầu cao hơn. 

Các hợp đồng tương lai WTI tháng 6 đã mất giá 14,7% nhưng vẫn giữ trên mức 20 USD/thùng, mặc dù các thương nhân cảnh báo có thể phải đối mặt với nhiều tổn thất hơn nữa. Giá dầu thô Brent và WTI giao dịch trên 65 USD/thùng gần đây nhất là vào tháng 1.

Stephen Schork, biên tập viên bản tin thị trường dầu mỏ tại The Schork Report, cho biết ông dự kiến ​​khả năng tiếp cận dung lượng lưu trữ ở Mỹ sẽ cạn kiệt trong vòng hai tuần - và cảnh báo rằng sự sụp đổ của nhu cầu tiêu thụ dầu của nước này đang bắt đầu tăng tốc". Ông Schork còn cho biết số lượng thất nghiệp tăng mạnh đồng nghĩa với việc ngày càng ít người Mỹ lái xe, khiến nhu cầu xăng dầu sụt giảm mạnh ngay cả trong những tháng mùa hè cao điểm. "Mùa hè này đã sắp đến. Nhưng những tháng nhu cầu lớn nhất của dầu sẽ không xảy ra".

Giá dầu ở nhiều khu vực Bắc Mỹ hiện đều rơi xuống một chữ số, phản ánh sự khan hiếm người mua, ngay cả khi giá của các hợp đồng sau đó đã tăng nhẹ do một số nhà đầu tư đặt cược vào sự phục hồi cuối cùng.

Các đại lý suy đoán rằng các nhà buôn thuê kho thành công đang gây áp lực lên các đối thủ mà không thuê được nơi chứa dầu. Điều đó có thể cho phép họ lấy dầu cực rẻ cho bể chứa của họ. Trước khi chốt giá cao hơn nhiều trên thị trường tương lai, về cơ bản họ không những được trả tiền để lấy dầu mà còn có thể bán nó với giá hơn 20 USD trong 1 tháng sau đó.

Các thương nhân cho biết các hợp đồng giao hàng sau này đang được củng cố bởi hy vọng sự hủy diệt của nhu cầu tồi tệ nhất vào mùa hè sẽ không xảy ra, nếu lệnh ngừng hoạt động và cấm đi lại được giảm bớt.

Giá dầu thô đã giảm mạnh trong năm nay khi mọi người lo ngại rằng đại dịch Covid-19 sẽ khiến cho nền kinh tế toàn cầu suy thoái nghiêm trọng. Theo dữ liệu từ Đại học Johns Hopkins, tính đến 20/4, số ca nhiễm Covid-19 trên toàn thế giới đã đạt 2,4 triệu người, với hơn 165.000 người chết.

Vandana Hari, người sáng lập Vanda Insights, một công ty nghiên cứu năng lượng có trụ sở tại Singapore cho biết, những chuyển biến mới nhất "đã vẽ nên một bức tranh ảm đạm về một thế giới vẫn đang nằm gọn trong cuộc khủng hoảng Covid-19, làm khuếch đại những lo lắng rằng nhu cầu dầu sẽ tiếp tục chìm sâu".

Dữ liệu của Baker Hughes hôm 17/4 cho thấy số lượng giàn khoan dầu đang hoạt động ở Mỹ đã giảm hơn ⅓ trong tháng qua. Nhưng các dấu hiệu về nguồn cung dầu bị cắt giảm được đánh giá là không đủ để kéo giá tăng. "Có quá nhiều dầu, không có gì để dự trữ nó", Kit Juckes, một chiến lược gia cao cấp tại ngân hàng Societe Generale, cho biết.

Tham khảo: Financial Times