Xem xét hàng miễn thuế không phải kiểm tra chuyên ngành

Bất cập về quản lý chuyên ngành đối với hàng hóa NK để bán tại cửa hàng miễn thuế xuất phát từ những quy định chưa rõ ràng tại Nghị định 38/2012/NĐ-CP của Chính phủ quy định chi tiết một số điều của Luật An toàn thực phẩm.

Sau khi nhận được những phản ánh của DN về vướng mắc kiểm tra nhà nước về an toàn thực phẩm của DN kinh doanh hàng miễn thuế, Tổng cục Hải quan đã tổ chức họp bàn với đại diện các bộ có liên quan như: Y tế, Nông nghiệp và Phát triển nông thôn và có văn bản xin ý kiến của các Bộ về việc không thực hiện việc kiểm tra nhà nước về an toàn thực phẩm đối với hàng hóa NK bán tại cửa hàng miễn thuế. Ý kiến này cũng nhận được sự đồng thuận của các cơ quan quản lý chuyên ngành trên.

Tuy nhiên, để tạo hành lang pháp lý đầy đủ về chính sách chế độ, đảm bảo việc triển khai công tác quản lý của cơ quan Hải quan hiệu quả, minh bạch, công khai, thống nhất, nội dung miễn kiểm tra chuyên ngành đối với hàng NK bán tại cửa hàng miễn thuế sẽ được quy định rõ trong dự thảo Nghị định về kinh doanh bán hàng miễn thuế.

Phân tích cụ thể về vấn đề này, ban soan thảo cho biết, quy định tại khoản 2 Điều 14 Nghị định 38/2012/NĐ-CP của Chính phủ về các trường hợp được miễn kiểm tra nhà nước về an toàn thực phẩm đối với thực phẩm NK gồm: Thực phẩm mang theo người nhập cảnh để tiêu dùng cá nhân trong định mức được miễn thuế NK; thực phẩm trong túi ngoại giao, túi lãnh sự; thực phẩm quá cảnh, chuyển khẩu; thực phẩm gửi kho ngoại quan; thực phẩm là mẫu thử nghiệm hoặc nghiên cứu; thực phẩm là mẫu trưng bày hội trợ, triển lãm.

Như vậy, chưa có quy định cụ thể về miễn kiểm tra nhà nước đối với thực phẩm NK bán tại cửa hàng miễn thuế. Tuy nhiên, theo quy định hiện hành thì đối tượng được mua hàng miễn thuế gồm 3 nhóm đối tượng: Người nhập cảnh tại sân bay; người xuất cảnh, quá cảnh và đối tượng ưu đãi miễn trừ. Đối chiếu với quy định tại Nghị định 38/2012/NĐ-CP có thể hiểu hàng hóa bán tại cửa hàng miễn thuế thuộc đối tượng miễn kiểm tra nhà nước về an toàn thực phẩm.

Lý giải cho vấn đề này, ban soạn thảo cho biết: Thứ nhất, khi bán cho khách nhập cảnh theo định lượng thì cũng tương tự như khách nhập cảnh mang vào (thay vì mua tại nước ngoài thì khách nhập cảnh mua tại Việt Nam) phù hợp với quy định tại điểm a, khoản 2, Điều 14 Nghị định 38/2012/NĐ-CP.

Thứ hai, khi bán cho khách xuất cảnh, tức là không phát sinh tiêu dùng tại Việt Nam (tiêu dùng ngoài lãnh thổ Việt Nam) thì cũng tương tự như thực phẩm quá cảnh, chuyển khẩu phù hợp với quy định tại điểm c, khoản 2, Điều 14 Nghị định 38/2012/NĐ-CP.

Thứ ba, khi bán cho khách là đối tượng ưu đãi miễn trừ thì cũng tương tự như trường hợp thực phẩm chứa trong túi lãnh sự, túi ngoại giao phù hợp với quy định tại điểm b, khoản 2 Điều 14 Nghị định 38/2012/NĐ-CP.

Ngoài ra, xét về bản chất của hoạt động kinh doanh bán hàng miễn thuế là loại hình kinh doanh bán lẻ, do đó phong phú về chủng loại nhưng số lượng thường rất nhỏ, hàng hóa là những mặt hang có thương hiệu nổi tiếng có nguồn gốc xuất xứ rõ ràng. Từ trước đến nay chưa xảy ra khiếu nại về chất lượng của sản phẩm tại cửa hàng miễn thuế. Vì vậy nếu phải kiểm tra nhà nước về an toàn thực phẩm số lượng mẫu kiểm tra lớn gây ảnh hưởng đến thời gian và chi phí của DN không cần thiết.

Căn cứ quy định và bản chất của hoạt động kinh doanh bán hàng miễn thuế, để đảm bảo cơ sở pháp lý rõ ràng trong quá trình triển khai thực hiện, dự thảo Nghị định về kinh doanh hàng miễn thuế đã quy định rõ hàng hóa NK bán tại cửa hàng miễn thuế không thuộc phạm vi điều chỉnh của các quy định quản lý chuyên ngành, DN kinh doanh hàng miễn thuế chịu trách nhiệm trước pháp luật về chất lượng hàng hóa.