Ông có thể chia sẻ về lý do và hành trình khởi nghiệp của ông với Laha?

Năm 2012 ,trước khi ra trường tôi có đề tài nghiên cứu về thị trường cà phê. Và điều trăn trở là tại sao Việt Nam đứng top thế giới về sản xuất cà phê, nhưng người dân lại phải uống “cà phê mà không phải cà phê”. Chính điều này nung nấu ước mơ khởi nghiệp một mô hình “JUST GOOD COFFEE” chỉ phục vụ cà phê chất lượng trong tôi, nhưng lúc bấy giờ chưa biết bắt đầu từ đâu. Sau khi tốt nghiệp trường Đại học Kinh Tế Tp.HCM, tôi bắt đầu với công việc tại một ngân hàng lớn. Thu nhập ổn định nhưng, tôi vẫn luôn tơ tưởng về dự án mở quán chỉ bán cà phê chất lượng nhất. Và trong một lần tình cờ đi làm ngang qua xe bán cà phê lưu động trên đường, tôi thấy quá phấn khích với mô hình này nên đã có một quyết định nghỉ việc để xây dựng mô hình cà phê chất lượng cao mang đi cho người Việt. Đến nay, tôi thấy quyết định của mình thật ngông cuồng vì đã quyết định như vậy. Nhưng tôi cũng nghiệm ra rằng, để kinh doanh ăn uống thành công, chỉ nên làm những sản phẩm có chất lượng tốt nhất.

Khởi nghiệp giai đoạn ban đầu ai cũng thường rơi vào tình trạng khủng khoảng trầm trọng vì nguồn lực thiếu thốn, có những lần nào sự nghiệp của ông "rơi vào phá sản" trong 10 năm qua?

Thất bại đầu tiên xảy ra vào năm 2013, lúc bấy giờ tôi đã xây được 3 điểm bán. Tuy nhiên vào một ngày tự nhiên khách hàng cứ rời bỏ mình khiến tôi gần như phá sản vì thu không đủ chi. Đi tìm hiểu thì tôi biết được nguyên nhân do nguồn nguyên liệu cà phê mình nhập từ nhà rang xay đã bị thay đổi.

Do đó, tôi quyết định phải làm lại sâu hơn, bắt đầu từ việc phải sở hữu thực sự nguồn hạt cà phê, không mua qua trung gian nữa. Lúc này sẵn gia đình cũng đang trồng cà phê đã hơn 20 năm. Dù vậy để thuyết phục người nhà cung cấp hạt cà phê hái chín, phơi trong nhà kính lại không hề dễ dàng, bởi mọi người phải thay đổi hoàn toàn cách làm và do đó ai cũng lắc đầu từ chối, kể cả chính bố mẹ tôi cũng không ủng hộ.

Mãi sau đó, tôi đã thuyết phục được người cậu làm với điều kiện mua giá cao. Sau đó tôi tự rang xay và mở lại các điểm bán. Đến năm 2015, chúng tôi phát triển được xưởng rang xay gia công nhỏ tại Tp.HCM.  

Chỉ vừa có được thành quả nhỏ, biến cố chí mạng thứ hai lại xảy đến. Một hôm khi tôi đang trong lớp học về cà phê thì nhận được điện thoại xưởng cháy. Lúc đó tôi tất tưởi chạy về thì xưởng đã cháy hết rồi, thậm chí còn lan sang nhà dân. Sự cố phát sinh từ máy rang các bạn làm không cẩn thận để bắt lửa qua bao bì. Cảm giác như không còn gì, tôi thực sự muốn từ bỏ vì lúc này bản thân không còn gì trong tay, mọi thứ đã cháy hết.

Sau 6 tháng định hình lại tinh thần, được gia đình bạn bè hỗ trợ tài chính, tôi đứng dậy làm lại. Mất thêm khoảng 6 tháng tìm lại nguồn vốn, chuẩn bị tiền bạc…. Laha chính thức trở lại đường đua sau một năm biến cố. Kết quả đến năm 2020, Laha phát triển được 140 quán, trung bình mỗi ngày bán được hàng chục ngàn ly cà phê.

Khi chúng tôi bắt đầu lên những kế hoạch lớn hơn, Covid-19 bất ngờ xảy đến. 2 năm dịch bệnh thực sự rất khó khăn, tôi có lúc không biết phải lấy đâu tiền trả lương cho đội ngũ của mình nữa. Nhiều nhân sự và đối tác đã rời bỏ tôi trong giai đoạn này làm tôi có cảm giác bơ vơ một mình chống chọi với giông bão vậy. Covid đã khiến tôi phải suy nghĩ rất nhiều, phải xoay sở đủ cách để tồn tại qua giai đoạn đó. Cuối cùng thì rất may mắn là mọi khó khăn cũng đã qua đi và tôi lại tìm được hướng phát triển tốt hơn nhờ đại dịch.  

Vì sao ông lại vẫn trụ vững được qua những sóng gió đó?

Có thể nói, không chỉ may mắn có sự giúp đỡ từ gia đình, bạn bè và các cộng sự của tôi. Sức mạnh lớn nhất vực tôi dậy có lẽ là trách nhiệm với gia đình, những người nông dân đang sản xuất cho chúng tôi, những đối tác đang đi cùng, và những cộng sự đã cùng tôi vượt qua khó khăn. Đến bây giờ tôi vững tin với những gì mình đang theo đuổi, với tôi không bao giờ còn khái niệm bỏ cuộc nữa.  

Hiện tại Laha đã có hàng trăm điểm bán ở nhiều tỉnh thành, ông có thể chia sẻ điều gì khiến ông tự hào nhất trong thời gian 10 năm khởi nghiệp?

Nói về điều tự hào nhất 10 năm qua, thì đến bây giờ không phải bao nhiêu điểm bán, doanh thu, hay lợi nhuận, cái tôi cảm nhận vui nhất là giúp được một số người nông dân chuyển đổi cách làm và thu nhập của họ đã tốt hơn so với trước đây. Thêm nữa là tôi thấy thị trường cà phê chất lượng cao hiện tại đã phát triển khắp nơi, và Laha là đơn vị góp phần tích cực vào sự thay đổi đó. Kinh doanh theo quan điểm của tôi không phải chỉ là kiếm tiền, mà còn giúp được nhiều người khác trong xã hội, nhất là những người yếu thế.  

Laha hiện đã và đang hợp tác tiêu thụ 200 tấn cà phê chất lượng từ nông dân, thậm chí công ty mua giá cao cho họ: Đây chính là điều tôi thấy tự hào nhất khi mô hình kinh doanh của mình đem lại.

Trong thời gian tới, Laha đang khao khát giấc mơ sẽ giúp bà con nông dân chuyển đổi sang hướng organic, từ đó họ có thể tiết kiệm được công sức trong khi gia tăng sản lượng, cải thiện không chỉ sức khoẻ mà cả thu nhập hiện hữu. Chúng tôi khao khát đem đến cho người Việt Nam những ly cà phê organic, biến cà phê Organic không còn là thứ xa ngoài tầm với với đa số mọi người.

Hiện tại, Laha đang có xưởng rang và chỗ thu mua tại Lâm Hà, đây cũng là lợi thế của Công ty là hợp tác trực tiếp với người nông dân để chuyển đổi sang làm dòng cà phê hoàn toàn tự nhiên.  Mục tiêu 5 năm tới của chúng tôi chuyển đổi qua " JUST ORGANIC COFFEE".

Làm sao có 10.000 nông dân trồng organic với 100.000 tấn cà phê và nhiều loại nông sản khác?  

Chuẩn bị bước sang giai đoạn mới, ông nghĩ 10 năm vừa qua có ý nghĩa như thế nào trong hành trình phát triển của Laha?

10 năm trước, lúc tôi đề nghị gia đình cung cấp nguồn cà phê cho Laha, tôi cũng phải thuyết phục làm cà phê khác đi như hái chín, phơi trong nhà kính… Khi đó thì ai cũng nói không được làm vì sẽ rất tốn công lại không hiệu quả. Nhưng bây giờ họ rất hài lòng vì sản lượng cao hơn, giá cao hơn. Mười năm qua là một chặng đường dài tôi đúc kết cho mình một niềm tin, một ý chí kiên định hơn và khao khát sẽ biến giấc mơ "organic hóa lề đường" thành sự thật.

Đó là kinh nghiệm để tôi tin rằng khi định hướng nông dân làm organic sẽ thành công. Bởi, làm organic thì nông dân sẽ đỡ tốn công hơn, cho sản lượng với giá tốt hơn, thậm chí được xã hội tôn vinh. 

 Vậy vì sao ông phải mất tới tận 10 năm mới tìm ra một hướng đi mới?

Thực tế, định hướng cà phê organic đã được manh nha từ 5 năm về trước, do vấp phải 2 năm đại dịch nên đến bây giờ Laha mới có thể bắt tay thực hiện. Cơ duyên là trong số các nông dân đang hợp tác, chúng tôi phát hiện có một người nông dân rất đam mê với nông nghiệp tự nhiên, hơn 30 năm nay nói không với thuốc sâu. Đó cũng là động lực cho tôi về kế hoạch này.  

Đúng là mình không thể tự đứng ra trồng cà phê organic được, mà cần có người nông dân hỗ trợ. Do đó, cách làm của Laha là hợp tác với người nông dân, hướng dẫn và xây dựng tiêu chuẩn Organic … và nông sản làm ra lúc này sẽ sạch hơn, ngon hơn, giá cao hơn. Laha sẽ tiến hành nhân rộng cách làm với nhiều nông dân khác, xây dựng một cộng đồng nông dân organic. Mục tiêu cuối cùng và cũng là thuở đầu tôi mong muốn, chính là giúp người nông dân thịnh vượng hơn trên mảnh đất của họ, và cho người Việt Nam, những người xứng đang được hưởng những nông sản tốt nhất.  

Khi nào ông định hình sẽ phát triển cà phê organic là hướng đi tiên quyết trong thời gian tới?

Tính đến nay, Laha đã phát triển được một số hộ trồng organic với diện tích khoảng 15ha. Laha cũng đang hoàn tất lấy giấy chứng nhận về organic USDA, đang hoàn thiện bộ quy trình để các hộ làm theo. Tôi đang xúc tiến để từ giờ đến cuối năm sẽ làm xong hết các loại giấy tờ.

Công ty còn chạy chiến lược mở rộng điểm bán để đảm bảo đầu ra cho dòng organic này. Ước tính, 5 năm tới theo kế hoạch chúng tôi có 1000 điểm bán lẻ và vào các hệ thống siệu thị cũng như xuất khẩu, chúng tôi có thể bao tiêu cho 1000 hộ nông dân. Mỗi năm chúng tôi sẽ phát triển thêm nhiều hộ nông dân, đồng thời thay đổi 20-30% sản phẩm hiện tại sang dòng organic.

Rõ ràng, "hàng tốt giá tốt" như cà phê organic là mong muốn của cả xã hội. Tuy nhiên, để tạo ra những sản phẩm như vậy, doanh nghiệp cũng gặp nhiều khó khăn và phải đầu tư rất nghiêm túc. Lãnh đạo Laha Café hiện đang mong muốn điều gì trong hành trình phát triển dòng sản phẩm hữu ích này?

Với chiến lược mang tính xã hội lần này, Laha mong muốn có sự hỗ trợ từ chính quyền, các nhà đầu tư lớn nhỏ tham gia để thúc đẩy thị trường, nhiều doanh nghiệp hưởng ứng. Chúng tôi mong muốn có nhiều người đồng hành cùng chung tay phát triển mục tiêu này. Để Người Việt Nam, khi bước chân ra đường phố, đều có thể mua cà phê Organic ở bất cứ nơi nào.  

Kinh doanh tác động xã hội như organic hiện nay đang là phong trào phát triển ở Việt Nam, với Laha đó là trào lưu?

Thực tế, Kinh doanh tác động xã hội đang được nhiều người tiêu dùng ủng hộ .  

Hơn nữa, khi đi vào làm Organic, Laha nhìn thấy sẽ không chỉ dừng lại ở cây cà phê. Chúng tôi định hướng cùng người nông dân phát triển nhiều loại cây trồng khác theo hướng organic như chuối, sầu riêng, Mắc ca để mở rộng thị trường. Xa hơn nữa khi vùng Organic lớn có thể làm du lịch trải nghiệm cùng nhà máy xuất khẩu nông sản chất lượng cao. Đó cũng là lý do chúng tôi đặt mục tiêu IPO trong 5 năm tới: Không chỉ huy động nguồn vốn mà còn huy động những người cùng chí hướng cho chiến lược mang tính tác động xã hội lần này.  

 IPO là việc đưa công ty lên sàn để nhiều người sở hữu, vì sao ông không giữ lại cho riêng mình mà muốn chia sẻ thương hiệu Laha với những người khác?

Với định hướng phát triển cái tốt đẹp cho xã hội, chúng tôi không ngại chia sẻ để làm được những thứ lớn hơn. Trong tương lai, hình ảnh Laha hướng tới chính là thương hiệu đại diện nông sản Việt Nam, giúp người nông dân vươn ra thế giới. Do đó, chúng tôi sẵn sàng chia sẻ với những người có cùng tầm nhìn để hiện thực hóa điều đó.  

Yếu tố thiên thời, địa lợi, nhân hòa của Laha có được hiện nay là gì theo ông?

Năm 2022 chúng tôi nhận thấy là năm tốt nhất để bắt đầu hành trình này, vì sau đại dịch, mọi người quan tâm đến sức khoẻ nhiều hơn, ai cũng mong muốn nhận được sản phẩm tốt cho bản thân và người thân. Đây chính là lúc người tiêu dùng sẵn sàng đón nhận dòng organic. Đó là yếu tố thiên thời.

Còn địa lợi, thì Laha là thương hiệu có 10 năm khẳng định chất lượng trên thị trường với hơn 100 điểm bán ở một số tỉnh thành, nhất là Tphcm, một thương hiệu được nhiều người uống cà phê nhận diện và yêu mến.

Cuối cùng, nhân hòa chính là con người từ nông dân, đến những đối tác và cả đội ngũ lãnh đạo cũng như nhân viên chúng tôi rất tâm huyết với mô hình và sản phẩm mới. Đặc biệt, sau 3 lần gần như "phá sản" chúng tôi tự tin với năng lực vượt qua khủng hoảng, đứng vững để phát triển hơn nữa. Chúng tôi đã thu hút được một số nhà đầu tư tiềm năng đang quan tâm mong muốn đồng hành cùng mục tiêu lâu dài của Laha.  

Mô hình Laha có tiềm năng và thách thức gì để hấp dẫn các nhà đầu tư?

Như các bạn cũng biết, organic không mới, nhưng cà phê organic thì hầu như chưa có đơn vị nào bán lẻ trong nước với giá tốt cho người Việt. Khảo sát cho thấy, các doanh nghiệp trong nước hiện làm cà phê organic cũng chỉ chủ yếu xuất khẩu.  

Dù tiềm năng vậy, vẫn có một thách thức khác từ phía người dùng chưa quá tin tưởng với cách làm organic vì nghĩ chỉ là hình thức giấy tờ. Với điểm này, Laha đã có lộ trình vượt qua, trong đó chúng tôi đang đầu tư xây đựng chiến lược thương hiệu, minh bạch về cách làm, nguồn gốc để mọi người có thể thấy rõ và tin tưởng.  

Ông có tiêu chí thế nào về các nhà đầu tư trong vòng gọi vốn sắp tới?

Dự kiến chúng tôi sẽ có vài vòng gọi vốn để phát triển các lộ trình về điểm bán, nhà máy, công nghệ và đội ngũ, chiến lược thương hiệu… Chúng tôi đã và đang chào mời các nhà đầu tư là người người thân, bạn bè, đối tác. Chúng tôi cũng xúc tiến việc tìm kiếm các doanh nhân, quỹ đầu tư. Tiêu chí chúng tôi đưa ra là những đơn vị không chỉ có năng lực tài chính, mà phải hiểu về giá trị cộng đồng và cam kết đồng hành cùng Laha lâu dài để thực hiện hóa mục tiêu này.

Xin cảm ơn ông về buổi trò chuyện này.