Có quá nhiều điều để nói về Lady Gaga... Thiên tài, dị biệt, nổi loạn, nạn nhân lạm dụng tình dục, tình duyên lận đận, bệnh tật triền miên và chủ nhân tượng vàng Grammy, Oscar, tất cả những từ khóa này có lẽ là quá đủ để bao quát cuộc đời 34 năm đầy sóng gió của nàng nghệ sĩ có cái tên thật dài Stefani Joanne Angelina Germanotta.
"Từng có một người bạn trai nói rằng tôi sẽ không bao giờ thành công, sẽ không bao giờ có được một ca khúc hit, sẽ không được đề cử giải Grammy. Anh ta hy vọng tôi sẽ thất bại thảm hại và tôi đã nhắn nhủ lại với anh ta rằng: ‘Một ngày nào đó, khi chúng ta không còn ở bên nhau, anh sẽ không thể đi uống cà phê ở bất cứ nơi nào mà không thấy hình ảnh của tôi trên tivi, báo đài". Nhiều năm sau, gã trai tệ bạc ấy có lẽ đang vừa phải ngẫm lại từng câu nói năm xưa vừa chứng kiến cảnh tượng Lady Gaga bước lên sân khấu Oscar 2019 và cầm trên tay chiếc tượng vàng danh giá.
“Cảm ơn các bạn đã tin tưởng chúng tôi. Cảm ơn các bạn rất nhiều. Chúng tôi đã phải làm việc cật lực trong suốt khoảng thời gian dài và các bạn biết đấy... Điều quan trọng không phải là vì chiến thắng, mà là vì chúng tôi không muốn bỏ cuộc. Nếu bạn có một giấc mơ, hãy chiến đấu hết mình vì nó. Niềm đam mê cũng có quy tắc riêng của nó. Không cần biết bạn bị từ chối, vấp ngã hay bị đánh bại bao nhiêu lần, quan trọng là đã bao nhiêu lần bạn chịu đứng lên và dũng cảm bước tiếp”, chủ nhân bản hit khiến hàng triệu người cảm động "Shallow" nghẹn ngào trên sân khấu Oscar.
Bố mẹ của Lady Gaga đều có xuất phát điểm từ tầng lớp thấp, đi lên nhờ chính nỗ lực của bản thân, và Lady Gaga đã được sinh ra trong cái nôi của sự cố gắng. Trong mắt khán giả, Lady Gaga là một cái tên nổi bật trong làng nhạc thế giới với cá tính riêng biệt, nhưng ít ai biết được câu chuyện đằng sau đó là một vết thương quá khứ khó có thể xóa nhòa.
Từ nhỏ, Lady Gaga đã vô cùng khác biệt, từ cá tính, cách ăn mặc cho đến cách cư xử. Lady Gaga bắt đầu phát hiện ra tài năng thiên phú về âm nhạc từ năm 4 tuổi, khi cô đặt tay lên phím đàn piano, ôm mộng trở thành huyền thoại như David Bownie và ban nhạc Queen. Năm 17 tuổi, cô xuất sắc trở thành một trong số 20 thanh niên trẻ được đặc cách nhận vào học sớm tại ngôi trường nghệ thuật danh tiếng ở New York - Đại học Tisch. Được đào tạo bài bản về kỹ năng ca hát và sáng tác, nhưng đến năm thứ 2, cô đã quyết định bỏ học để theo đuổi giấc mơ âm nhạc ở một hướng đi riêng biệt, không theo bất kỳ lề lối được định sẵn nào.
Ít người biết được rằng, Lady Gaga đã gặp phải cơn địa chấn lớn nhất trong cuộc đời vào chính năm thứ 2 đại học. Bước sang tuổi 19 tuổi, cô trở thành nạn nhân của một vụ lạm dụng tình dục, để lại vết thương tinh thần ghim sâu vào nội tâm vốn đã đầy yếu đuối, hoang mang. Mãi sau này khi kể lại, Lady Gaga mới trải lòng: “Sau khi bị lạm dụng, tôi trở thành con người hoàn toàn khác. Tôi sống khép mình suốt nhiều năm, chẳng dám kể chuyện với ai. Tôi né tránh quá khứ và cảm thấy xấu hổ cho đến tận ngày hôm nay. Có những lúc, tôi nghĩ... phải chăng đó là lỗi của mình?”. Sau cú sốc tinh thần, Lady Gaga rơi vào tình trạng trầm cảm, rối loạn ăn uống và phải nhờ đến sự giúp đỡ của gia đình, bác sĩ.
Tuy nhiên chính vào năm gặp phải biến cố lớn nhất, cô quyết tâm tách mình ra khỏi sự bao bọc gia đình và tìm đến con đường riêng về âm nhạc. “Tôi rời bỏ cả gia đình, tìm đến một căn hộ rẻ nhất có thể và ăn những thứ rác rưởi cho đến khi có một người nào đó chịu nghe tôi hát”, Lady Gaga kể lại. Cô từ chối mọi khoản trợ cấp từ bố mẹ, lang thang khắp các khu kinh doanh để bán đĩa, nhận hát ở các khu hộp đêm với mức giá rẻ mạt để “tiếp thị” giọng hát của chính mình dù rằng trước mắt cô luôn là những cái lắc đầu, ánh mắt lạnh lùng. Lady Gaga 19 tuổi cứ như một chú thiêu thân sà vào thứ ánh sáng mông lung phía trước, mà ở đây đối với cô, thứ ánh sáng đó chính là cơ hội trở thành ca sĩ.
Có lẽ vì chính những cú sốc tâm lý, hoàn cảnh khó khăn trong cuộc sống tự lập mà âm nhạc của Lady Gaga đều mang màu sắc u tối, nổi loạn và lập dị đến mức trở thành một “món ăn khó nuốt” đối với thị hiếu chung của người nghe nhạc thời đó. Nhưng chất nhạc “khó nhằn” đó lại trở thành cơ hội tương lai. Mất phương hướng trên con đường lập nghiệp, Lady Gaga cuối cùng đã tìm được “chiếc phao cứu sinh” vào năm 2005. Cô gây ấn tượng mạnh khi thu âm 2 ca khúc cùng ca sĩ hip hop Grandmaster Melle Mel và tiến tới cơ hội gặp gỡ nhà sản xuất nổi tiếng Rob Fusari, Vincent Herbert. Đây là bước tiền đề quan trọng tạo nên danh tiếng cho cái tên Lady Gaga trong làng nhạc Âu Mỹ sau này.
Năm 2008, Lady Gaga nổi lên như một hiện tượng nhờ ca khúc “Just Dance”, thừa thắng xông lên với loạt hit kỷ lục "Poker Face", "Love Game" và "Paparazzi". Hình ảnh cô nàng Lady Gaga để tóc bạch kim mái ngố, ăn mặc theo phong cách “lạ đời” cùng vũ đạo cứng nhắc như rô bốt bỗng gây sốt trên toàn thế giới.
Không ai có thể lý giải được tại sao Lady Gaga lại nổi tiếng nhanh đến thế, chỉ biết rằng cô đã thổi một làn gió mới vào làng nhạc US-UK vốn đang dần bước vào thời kỳ suy yếu. Nhờ khả năng sáng tác của Lady Gaga, những ca khúc của loạt tên tuổi đình đám như Britney Spears, New Kids on the Block, Fergie, The Pussycat Dolls, Akon đều mang màu sắc mới lạ và đầy sáng tạo. Và thế là “đế chế Lady Gaga” đã được dựng lên như một cái khiên sừng sững giữa làng âm nhạc thế giới. Lady Gaga “lạ đời”, nhưng chẳng hiểu sao người ta cứ thi nhau sao chép, chạy theo sự khác biệt đó. Nhưng chị biết, cái “lạ” này nằm trong máu thịt và cá tính riêng của người nghệ sĩ. Và không ai có thể khác biệt được như Gaga.
Nắm trong tay 6 tượng vàng Grammy, Lady Gaga đạt đến đỉnh cao danh vọng ở ngưỡng tuổi 30. Nhưng đi liền với sự nghiệp rực rỡ là địa ngục ngầm mà Lady Gaga phải đối mặt: con “quái vật” tâm lý ám ảnh trong quá khứ, căn bệnh đau xơ cơ mãn tính ở tuổi trung niên và cuộc sống xáo trộn giữa tình yêu - sự nghiệp.
Nhiều năm trôi qua, chứng rối loạn căng thẳng hậu chấn thương (PTSD) sau vụ lạm dụng tình dục năm 19 tuổi vẫn hành hạ Lady Gaga từng ngày, nhất là khi cô phải gánh chịu thêm áp lực nặng nề trong công việc. “Til It Happens to You” là ca khúc Lady Gaga viết về quá khứ và cũng là để dành tặng cho những nạn nhân bị xâm hại tình dục. Tại lễ trao giải Oscar 2016, nữ ca sĩ đã lấy đi nước mắt của hàng triệu người trong màn biểu diễn gửi gắm nỗi đau xưa kia “Til It Happens to You”.
Chưa dừng lại ở đó, Lady Gaga phát hiện mình bị mắc chứng bệnh đau xơ cơ mãn tính (Fibromyalgia) vào năm 2017, dẫn đến việc cô phải hủy hàng loạt tour lưu diễn quan trọng. Loạt triệu chứng tâm lý như trầm cảm, rối loạn căng thẳng hậu chấn thương, rối loạn hoảng loạn vẫn còn đeo bám Lady Gag vụ lạm dụng năm 19 tuổi và dần dẫn tới nỗi đau về thể xác. Hình ảnh Lady Gaga đau đớn, quặn mình trên chiếc giường bệnh đã thổi bay những ngờ vực của công chúng về cô. Nhiều người trước đó cho rằng, Lady Gaga đã hết thời nên mới phải thổi phồng mọi chuyện để lấy lại spotlight.
“Tôi dùng từ “chịu đựng” không phải là để van nài sự thương cảm, để thu hút sự chú ý của công chúng. Mọi người nói rằng, tôi “kịch tính hóa” mọi thứ, dựng chuyện và giả làm nạn nhân để trốn đi tour. Nếu bạn hiểu tôi, bạn sẽ biết đâu là thật, đâu là giả. Tôi là một chiến binh. Tôi dùng từ “chịu đựng” vì những chấn thương tâm lý, cơn đau mãn tính đã thay đổi cả cuộc đời tôi, không cho tôi sống một cuộc đời bình thường và không cho tôi làm điều mà tôi trân trọng nhất trên thế giới này: được biểu diễn vì fan của tôi”.
Nhiều năm chịu đựng nỗi đau tinh thần và thể xác, nữ ca sĩ còn trăn trở từng ngày vì hạnh phúc của bản thân. “Tôi gặp khó khăn khi phải cân bằng giữa thành công và chuyện tình cảm”. Lady Gaga từng tiết lộ, cuộc đời cô gắn liền với một lời nguyền không thể phá vỡ: Mỗi lần đạt được một thành tựu là một lần chia tay với người mình yêu thương. Năm 2006, Lady Gaga hẹn hò với nhà sản xuất “đỡ đầu” cho cô Rob Fusari và chia tay chỉ sau đó 1 năm - đúng vào lúc nữ ca sĩ gặp được cơ hội đầu tiên để chạm đến ngưỡng cửa thành công. Lady Gaga hẹn hò đạo diễn sáng tạo Williams vào khoảng thời gian 2008-2010, sau đó tái hợp với bạn trai cũ Carl vào năm 2010. Năm 2011, Gaga bất ngờ chia tay Carl và bắt đầu hẹn hò với Kinney. Cặp đôi đính hôn vào đúng ngày Valentine năm 2015 nhưng lại tan vỡ vào năm 2016.
Nhìn lại mới thấy, Lady Gaga đều chia tay người yêu vào lúc cô đạt được một mốc quan trọng trong sự nghiệp. Năm 2010, cô đạt kỷ lục 1 tỉ view trên Youtube với "Bad Romance". Năm 2011, nữ ca sĩ lập kỷ lục Tour diễn có doanh thu cao nhất đối với một nghệ sĩ quảng bá ca khúc đầu tay. Năm 2016, Lady Gaga giành giải thưởng Nữ diễn viên xuất sắc nhất khi tham dự series phim kinh dị “American Horror Story” trong sự ngỡ ngàng của công chúng. Đau lòng thay, chỉ 1 tuần trước khi cầm trên tay chiếc tượng vàng Oscar 2019, Lady Gaga đã hủy hôn với vị hôn phu Christian Carino. “Đó là một ngày buồn. Tôi không thể chịu đựng nổi khi nhận ra rằng tôi đã vuột mất Matt William khi bán được 10 triệu album, mất đi Luc Carl khi tôi bán được 30 triệu bản và mất luôn Taylor Kinney khi giành được vai trong “A Star Is Born””, nữ danh ca xúc động. Cuộc đời không cho không ai cái gì nhưng lại lấy đi của Lady Gaga quá nhiều thứ. Dù là người phụ nữ quyền lực, giàu có và tài năng nhất nhì thế giới, Lady Gaga vẫn chưa tìm được bến đỗ hạnh phúc cho mình, vẫn phải chịu đựng cơn đau thể xác, tinh thần hành hạ từng ngày. Ở tuổi 33, có lẽ điều nữ ca sĩ này cần hơn cả chính là những thứ nguyên thủy nhất. Đó cũng là lý do cô chọn cách gỡ bỏ lớp áo váy loè loẹt, lớp mặt nạ của một người nổi tiếng và cả những chiêu trò showbiz để về với thứ nghệ thuật nguyên bản nhất.
Ai chạm đến đỉnh cao rồi cũng dần thụt lùi và với nghệ thuật cũng vậy. Đây là quy luật luân thường mà bất cứ người làm nghệ thuật nào đều có thể thấu hiểu. Lúc này, không ít người chọn cách từ bỏ, nhưng cũng không ít người chọn cách tìm về những thứ đơn giản và nguyên bản nhất, để được sống thật với bản thân và dần tìm đến đỉnh cao mới.
Lady Gaga tuổi 33 lột xác hoàn toàn. Người ta không còn thấy cô diện trang phục lòe loẹt, thiết kế kỳ lạ hay phát ngôn nổi loạn, thách thức dư luận như xưa. Những chiêu trò của Lady Gaga ngày ấy có lẽ giờ đây đã không còn phù hợp với thị hiếu khán giả và cũng dần mất đi giá trị giải trí, truyền thông. Thay vào đó, một Lady Gaga lộng lẫy, tỏa sáng trong những bộ đầm quý phái, nền nã trên thảm đỏ giờ đây đã có thể dễ dàng khiến trang nhất của tất cả tờ thời báo hàng đầu nước Mỹ “bùng nổ". Người người xuýt xoa, người người ngưỡng mộ dáng vẻ người phụ nữ thành đạt và xinh đẹp Lady Gaga. Nhưng tất nhiên, Lady Gaga không hề mất đi những “cái điên", “cái dị" vốn có mà chỉ chọn cách thể hiện khác đi: kín đáo hơn, tinh tế hơn trong từng tác phẩm âm nhạc, điện ảnh mà cô góp mặt.
Gặp được tác phẩm “A Star Is Born”, Lady Gaga như tìm thấy một cơ hội mới. Cô tìm đến câu chuyện mà có lẽ cô cũng đã từng trải nghiệm phần nào - chuyện tình yêu trong ngành công nghiệp âm nhạc đầy hào nhoáng. Hóa thân vào nhân vật Ally và để lại hàng nước mắt lăn dài trên má như một cái kết hoàn hảo của bộ phim, Lady Gaga khiến khán giả ngỡ ngàng với khả năng diễn xuất đáng khen và cách cô lồng ghép cảm xúc của chính mình vào câu chuyện cuộc đời tưởng giả nhưng lại quá thật trong lòng mỗi người xem.
Nhờ tác phẩm “A Star Is Born” hợp tác cùng Bradley Cooper, Lady Gaga đã chạm tay đến ước mơ của đời cô - tượng vàng danh giá Oscar. Đạt được thành tựu đáng ngưỡng mộ trong ngành công nghiệp âm nhạc thế giới, người phụ nữ này lại khiến cả thế giới nể phục khi nhận được đề cử Nữ diễn viên chính xuất sắc nhất Oscar 2019. Trên sân khấu danh giá ngày hôm đó, Lady Gaga đã không giành được giải thưởng về diễn xuất nhưng đã có trong tay tượng vàng Oscar đầu tiên trong sự nghiệp nhờ thế mạnh về âm nhạc. Ngậm ngùi vuột mất giải thưởng danh giá nhất, nữ ca sĩ vẫn "vượt mặt" Beyoncé để lập kỷ lục mọi thời đại: Trở thành nghệ sĩ đầu tiên và duy nhất trong lịch sử giành được chiến thắng tại cả 4 lễ trao giải lớn là Grammy, BAFTA's, Quả cầu vàng và Oscar chỉ ở một mùa giải năm 2019.
Có lẽ chính nhờ cả quá trình 18 năm chuyển mình từ thời kỳ thành công với cá tính nổi loạn sang ngưỡng cửa chín chắn, “khác biệt" tinh tế hơn đã giúp Lady Gaga chinh phục trái tim của khán giả toàn cầu. Hay nói cách khác, câu chuyện cuộc đời cô là một bức vẽ hoàn chỉnh về quá trình làm nghệ thuật không ngừng nghỉ của một người nghệ sĩ chân chính với đầy đủ những hỉ nộ ái ố, từ vấp ngã đến thành công và cứ thế luân hồi.
Trí thức trẻ