Theo PGS. TS. Trần Đình Thiên, Thành viên Tổ tư vấn Kinh tế của Thủ tướng, việc thí điểm đón khách quốc tế đến Phú Quốc sử dụng hộ chiếu vắc-xin cần được nhìn nhận và đánh giá là “thử nghiệm quốc gia”. Cần đẩy nhanh việc mở cửa bằng những cam kết và hành động tích cực để du lịch Phú Quốc bứt phá, trở thành tọa độ kết nối du lịch của Việt Nam trong bối cảnh mới.

Chính phủ đã phê duyệt kế hoạch thí điểm đón khách quốc tế đến Phú Quốc sử dụng hộ chiếu vắc-xin và Phú Quốc hiện đang tích cực hành động để hiện thực hóa việc này. Xin hỏi, ông có quan điểm như thế nào về kế hoạch này?

PGS. TS Trần Đình Thiên: Chúng ta đã phải đóng cửa quá lâu với ngành du lịch do dịch bệnh. Bây giờ, cả thế giới bắt đầu mở cửa, phục hồi và trỗi dậy. Những điều kiện đảm bảo an toàn cũng đang tốt lên. Việt Nam qua hai năm cũng đã hiểu thế nào là “đại dịch Covid-19”, nhờ đó, có những kinh nghiệm ứng phó ngày càng phù hợp và hiệu quả để đến thời điểm này, có điều kiện mở cửa trở lại cùng với thế giới.

Chủ trương thí điểm hộ chiếu vắc-xin để đón khách quốc tế ở Phú Quốc là rất đáng hoan nghênh và thực sự cần thiết trong bối cảnh này. Thậm chí, có thể nói đến bây giờ mới có kế hoạch thí điểm “mở cửa” Phú Quốc là hơi muộn, vì nơi đây có đặc thù là không gian tách biệt, có điều kiện để cách ly, khống chế dịch nhanh. Đã có vắc-xin thì có thể kiểm soát dịch bệnh và bảo đảm an toàn cho một hòn đảo biệt lập, hạ tầng đồng bộ, đầy đủ từ cảng biển đến hàng không, thiên nhiên đẹp, các tổ hợp du lịch đẳng cấp. Vấn đề là chúng ta có tích cực và biết khai thác lợi thế đó để bảo đảm an toàn dịch bệnh hay không mà thôi.

Thái Lan, Singapore hay những quốc gia có động thái mở cửa sớm dù kết quả đạt được chưa như mong muốn, nhưng họ đưa ra tín hiệu với thế giới rằng: “Xin mời! Chúng tôi đã sẵn sàng chào đón các bạn”.

“Mở cửa” Phú Quốc chậm là theo nghĩa đó.

Vị thế đã có. Việc còn lại là chuẩn bị kỹ lưỡng, chu đáo các điều kiện đón khách, thống nhất từ các bộ, ban, ngành, chính quyền địa phương tới doanh nghiệp và người dân.

Liệu đây có phải là lựa chọn phù hợp nhất lúc này không, thưa ông?

PGS. TS. Trần Đình Thiên: Bây giờ, giữa nhu cầu bên ngoài và điều kiện bên trong, giữa nhu cầu du lịch của thế giới và điều kiện đáp ứng của doanh nghiệp Việt Nam, ít nhất là tại điểm đến Phú Quốc, đã rất gần nhau. Do vậy, thí điểm mở cửa Phú Quốc là cần thiết. 

Nhưng đây là điểm cần lưu ý: Nó cần được thực hiện với tư cách thí điểm mở cửa quốc gia, theo nghĩa mở ra để rút kinh nghiệm và nối lại thị trường du lịch Việt Nam, để mở thông cho cả Việt Nam chứ không phải là “mở riêng cho Phú Quốc”. 

Khi nhìn nhận và có chủ trương ở tầm quốc gia thì hiệu quả mở cửa sẽ lớn hơn, thuận lợi hơn.

Trên thế giới hiện nay, hộ chiếu vắc-xin là phương thức để đi du lịch an toàn, đáp ứng nhu cầu thoát khỏi sự bí bách hai năm qua. Trong khi đó, để mở cửa du lịch, quan trọng nhất là đảm bảo an toàn điểm đến. Điều kiện tiên quyết là phải đảm bảo đủ vắc-xin cho Phú Quốc và kiểm soát an toàn đối với người đến Phú Quốc. Điều này hoàn toàn có thể làm được, bởi vắc-xin đã có. Ta không dư thừa vắc-xin, nhưng nếu chọn Phú Quốc làm tọa độ thí điểm mở cửa quốc gia thì việc ưu tiên vắc-xin để đảm bảo miễn dịch cho hòn đảo này là điều cần làm cấp tập, dứt điểm.

Thứ hai, cần có những chính sách ưu tiên điểm đến Phú Quốc, cả từ góc độ tạo thuận lợi (thủ tục, điều kiện, thời gian nhập cảnh) lẫn bảo đảm an toàn “luồng xanh” đến đảo, bằng việc kiểm tra, giám sát dịch bệnh chặt chẽ. 

Đặc biệt, mở cửa cho du lịch quốc tế cũng có nghĩa là phải tính đến việc “mở cửa” cho người Việt ra vào Phú Quốc “cởi mở hơn”, giao lưu và giao thương thông suốt. Không thể tiếp tục ngăn chặn quá trình lưu thông kinh tế như thời gian qua được. 

Với khách quốc tế cũng đừng quá khắt khe, “nghiệt ngã”. Không phải khách đến là phải đưa ngay đi cách ly 7 hay 14 ngày. Khách nước ngoài muốn đến Phú Quốc đã phải đáp ứng các điều kiện an toàn. Ta chỉ cần kiểm tra các điều kiện đó, được rồi thì họ được quyền “đến chơi và tận hưởng” Phú Quốc, chứ không phải đến đây để cách ly vào một khu. Ta phải cung cấp các loại hình dịch vụ, cung cấp sự tận hưởng Phú Quốc “ngay và luôn” cho du khách. Tất nhiên là trên nền tảng an toàn, nhưng đừng để sự sợ hãi phá hỏng sự vượt trội của thí điểm. Mình đảm bảo an toàn rồi mà vẫn cấm, vẫn hạn chế thì đó là sự lo sợ thái quá, dẫn tới trói buộc không đáng có, chỉ tạo thêm áp lực.

Theo quan sát của ông, doanh nghiệp đã sẵn sàng với kế hoạch này chưa?

PGS. TS. Trần Đình Thiên: Yếu tố quan trọng khi đón khách quốc tế là sự đa dạng trải nghiệm và sự tận hưởng ở điểm đến. Khách du lịch có quyền tận hưởng những điều tuyệt vời nhất của Phú Quốc. Ta vẫn “định hướng” đi theo tour – tuyến, nhưng rõ ràng phải để du khách nhận biết được thái độ sẵn sàng đón quý khách của Phú Quốc, chứ không phải “đóng đinh” họ tại một số địa điểm. Với những doanh nghiệp lớn như Sun Group, Vingroup... sở hữu cả một hệ sinh thái du lịch từ khách sạn đến khu vui chơi giải trí, điểm tham quan…, tôi nghĩ họ hoàn toàn có thể đáp ứng một chu trình du lịch khép kín an toàn.

Khách tới Phú Quốc trong thời gian thí điểm đa số sẽ là khách bay theo chuyến, nghỉ dài ngày, đòi hỏi cơ sở lưu trú chất lượng cao. Riêng điều này thì Phú Quốc hiện đang dồi dào tiềm lực, bởi ngay ở Nam đảo thôi, riêng Sun Group đã có rất nhiều resort, khách sạn 5 sao được vận hành bởi những đối tác quốc tế hàng đầu, có kinh nghiệm thực tế tại nhiều điểm đến trên thế giới. Đây là lợi thế để các khách sạn và resort này xây dựng quy trình đón khách an toàn với tiêu chuẩn quốc tế, đáp ứng đầy đủ yêu cầu của chương trình thí điểm đón khách tới Phú Quốc sử dụng hộ chiếu vắc-xin.

Nếu chúng ta tiếp tục mở rộng hành trình để khách có thể vui chơi ngoài khu nghỉ dưỡng thì Phú Quốc cũng có các tổ hợp tham quan, vui chơi giải trí chất lượng cao như Sun World Hon Thom Nature Park hay Công viên nước Aquatopia và rất nhiều tổ hợp khác... 

Nói như thế để thấy, các doanh nghiệp đã sẵn sàng đón khách, nhưng cần một định hướng rõ ràng, rành mạch, một quyết tâm đồng hành xuyên suốt của các bộ, ban, ngành và đặc biệt là chính quyền địa phương. Hơn thế nữa, chính quyền và người dân phải rất nghiêm túc trong việc kiểm soát tình hình dịch bệnh. Chính quyền làm mà dân không ủng hộ thì doanh nghiệp có sẵn sàng đến mấy cũng khó.

Nhiều người cho rằng với tình hình dịch vẫn hết sức khó lường và hệ thống y tế của Việt Nam còn nhiều bất cập, việc triển khai thí điểm đón khách du lịch sử dụng hộ chiếu vắc-xin cũng như từng bước phục hồi du lịch ở các vùng xanh là hơi sớm?

PGS. TS. Trần Đình Thiên: Tôi nghĩ chúng ta đã bị muộn và không thể muộn thêm. Phải tích cực mở cửa từ Phú Quốc, để tạo hình mẫu và tọa độ kết nối các điểm du lịch khác, nhất là ở miền Bắc. Muốn thế, phải có quy định từ Bộ Y tế cho phép đi từ Phú Quốc đến các địa điểm du lịch khác mà không phải cách ly 7 ngày, 14 ngày. Từ đó, tạo khả năng thông thương du lịch quốc gia theo chuỗi kết nối. Logic mở cửa đã rõ. Vấn đề chỉ nằm ở khả năng phủ vắc-xin, tạo thành những luồng xanh thông thoáng. 

Hiện nay, đã có chiến lược khoanh vùng hẹp, một nhà bị thì chỉ khoanh vùng mấy hộ liền kề. Đừng nghĩ F0 là tội phạm hay cái gì đó rùng rợn. Nhiễm bệnh là rủi ro mà người bệnh gặp phải thôi. Cảnh giác thì hay nhưng quá mức, không đúng cách sẽ tạo tâm lý hoảng loạn, chia cắt con người, chia cắt xã hội, gây tổn thương và cắt đứt các chuỗi liên kết kinh tế. Những di chứng tâm lý xã hội đôi khi còn khủng khiếp hơn cả di chứng về kinh tế. 

Khi thái độ và cách nhìn nhận về dịch bệnh đã cởi mở hơn, quan điểm sống thích ứng với Covid-19 cũng đã thoáng hơn thì áp lực trước việc mở cửa tới đây cũng sẽ giảm đi rất nhiều cho Phú Quốc. Hơn nữa, ở Phú Quốc, khí hậu, không gian thoáng đãng hơn những nơi khác, có dịch cũng sẽ dễ kiểm soát hơn nên đừng mang nỗi sợ dịch bệnh của các khu công nghiệp tập trung vào đây. Việc mở cửa Phú Quốc, tôi nghĩ nên làm sớm. Sớm một ngày cũng là góp phần cứu nguy cho doanh nghiệp và cho cả nền kinh tế du lịch.

Từ trước đến nay, Phú Quốc luôn là vùng đất tiên phong của nhiều quyết định quan trọng. Từng là 1 trong 3 “ứng viên” có cơ hội thành đặc khu kinh tế, nơi áp dụng chính sách miễn visa cho khách quốc tế và mới đây nhất là trở thành thành phố biển đảo đầu tiên của Việt Nam. Và với chính sách “hộ chiếu vắc-xin”, Phú Quốc tiếp tục trở thành nơi đầu tiên tại Việt Nam được áp dụng. Ông đánh giá như thế nào về những cơ hội mở ra cho Phú Quốc lúc này?

PGS.TS Trần Đình Thiên: Câu chuyện đặc khu hay thành phố biển đảo khác với thẻ xanh du lịch. Thẻ xanh du lịch là tình thế, còn biển đảo là xác lập vị thế tồn tại và phát triển. Vì là tình thế nên cứ theo thế đó bứt lên thôi. Là một thành phố biển đảo biệt lập, dễ kiểm soát, dễ tạo vùng an toàn là nền tảng quan trọng để áp dụng thẻ xanh cho Phú Quốc. 

Từ vài năm gần đây, liên tục có những chính sách mở lần đầu tiên áp dụng cho Phú Quốc. Điều này chắc chắn sẽ tạo ra thời cơ cho Phú Quốc bứt phá, phát triển mạnh mẽ so với những địa phương khác, tương xứng với tiềm năng, lợi thế riêng biệt của vùng đất này. Đây là cơ hội mà Phú Quốc cần biết nắm bắt sớm.

Bên cạnh thúc đẩy phát triển về kinh tế từ du lịch, hộ chiếu vắc-xin có tác động như thế nào đến thị trường đầu tư, đặc biệt là đầu tư bất động sản (BĐS) tại Phú Quốc? 

PGS TS Trần Đình Thiên: Nếu đảm bảo được việc thí điểm hộ chiếu vắc-xin và thẻ xanh an toàn thì Phú Quốc sẽ sớm trở thành điểm đến đầu tư hấp dẫn trở lại. Các nhà đầu tư sẽ đến, trước tiên nhằm vào lĩnh vực du lịch sẽ được phục hồi sớm nhất. Tiếng tăm của Phú Quốc sẽ vang xa, vị thế của Phú Quốc sẽ được nâng tầm.

Thị trường bất động sản ở Phú Quốc trước Covid-19 đã bùng nổ mạnh mẽ. Vì dịch nên chững lại, bây giờ sẽ phục hồi, nhất là những khu vực năng động, được đầu tư bài bản và đồng bộ, với những công trình đẳng cấp như của Sun Group tại phía Nam đảo và Vingroup ở Bắc đảo.

Tôi cho rằng, phải quan tâm hơn nữa tới khái niệm đô thị biển đảo của Phú Quốc chứ đừng chỉ quan tâm tới du lịch. Cấu trúc dịch vụ, tổ hợp dịch vụ đẳng cấp cao cần tăng lên. Thứ hai, Phú Quốc có đẳng cấp cao, không chỉ là nhà đẹp mà cả về công nghệ, kết nối với thế giới về công nghệ, bằng cơ sở số hóa. Thị trường bất động sản hiểu theo nghĩa tổng thể của tất cả những điều này kết hợp lại thì vai trò dẫn dắt của những tập đoàn lớn đang định vị chân dung Phú Quốc là rất quan trọng. Cơ hội đầu tư an toàn và bền vững cũng được đem lại từ những doanh nghiệp này. 

Bài học của Phú Quốc cũng giống Đà Nẵng. Khi những ông lớn đẳng cấp cao thành người dẫn dắt trò chơi thì lúc đó, việc lựa chọn đầu tư vào Phú Quốc trở nên dễ hơn, chứ không còn lèm nhèm, lung tung và kiếm ăn vặt. Khi Sun Group đã định hình được một chuẩn mực, Đà Nẵng cứ thế mà tiến lên. Hiện nay, Nam Phú Quốc đã định hình là một trong những điểm đến đầu tư hấp dẫn nhất, đặc biệt là với mảng bất động sản gắn với du lịch nghỉ dưỡng, có tiềm năng phát triển trong cả ngắn hạn lẫn dài hạn cùng dư địa phát triển lớn, hứa hẹn khả năng sinh lời bền vững, lâu dài. Quả ngọt thường dành cho người nhanh chân, nhất là với các cơ hội đầu tư.

Ông nghĩ sao về xu hướng phát triển BĐS chăm sóc sức khỏe tại Phú Quốc?

PGS. TS Trần Đình Thiên: Đó là sự thử nghiệm có cơ sở thành công. Doanh nghiệp chắc chắn đã nghiên cứu kỹ trước khi triển khai. Dịch bệnh khiến người ta nhận ra rằng sức khỏe mới là điều quý giá nhất, và xu hướng du lịch hay kinh doanh BĐS trên toàn cầu đang hướng tới là “xanh – sạch”, chú trọng các hoạt động chăm sóc sức khỏe. Những không gian càng rộng, càng sạch, càng xanh thì lợi ích dành cho sức khỏe càng nhiều.

Gần đây, thế giới đã nói nhiều đến wellness – nôm na là xu hướng sống tích cực theo đuổi các hoạt động thể chất, tinh thần, tình cảm nhằm chăm sóc sức khỏe toàn diện. Ở Việt Nam, tôi thấy xu hướng này đang được dẫn dắt bởi các tập đoàn lớn. Họ tung ra những gói dịch vụ du lịch, những sản phẩm BĐS wellness khá thú vị. Và họ cũng chọn những nơi điển hình cho khí hậu nhiệt đới, cho thiên nhiên xanh – sạch – khoáng đạt như Phú Quốc để xây dựng, khởi tạo các sản phẩm này. Đây là cách đặt vấn đề “đón đầu” nắm bắt các xu hướng thời đại. Do vậy khả năng thành công khá cao.

Tôi rất thích quan sát những thử nghiệm đi đầu, nó rất hay. Bây giờ, xu thế thời đại là giới trung – thượng lưu tăng lên nhanh, đặc biệt là ở châu Á. Dân trung lưu là dân tận hưởng và như vậy, các dịch vụ chăm sóc sức khỏe sẽ bùng nổ. Đó là tiền đề và cơ hội tăng tốc cho xu hướng du lịch, đầu tư BĐS hướng tới hoạt động chăm sóc sức khỏe. Đảo Ngọc đang trở thành nơi dẫn dắt cuộc chơi mới này. Tôi cho rằng đây là cơ hội mà các nhà đầu tư bất động sản không nên bỏ lỡ. 

Ông cảm nhận ra sao về những thay đổi của Phú Quốc sau gần một năm trở thành thành phố biển đảo đầu tiên của Việt Nam?

PGS.TS Trần Đình Thiên: Dù du lịch Phú Quốc không tránh được ảnh hưởng nặng nề từ dịch bệnh, song Đảo Ngọc vẫn chứng tỏ được vị thế và nội lực mạnh mẽ. Phú Quốc tiếp tục có những công trình, dự án đẳng cấp mới. Các dự án độc bản tiếp tục được “trình diễn”. Tôi muốn nói đến các tháp cao tầng hướng biển đầu tiên tại “Thị trấn Địa Trung Hải” ở bờ Tây Nam đảo. Chúng có ý nghĩa biểu tượng, đem đến cảm hứng phát triển mới, sự vươn cao, bay xa cho đảo Ngọc. Muốn trở thành một “Singapore mới của châu Á”, cần có những công trình như vậy. Những dự án trên cho thấy Phú Quốc đang đi đúng hướng, đồng thời minh chứng cho khả năng dẫn dắt xu hướng và tạo sự phát triển kỳ diệu cho các điểm đến của các “đại bàng” quốc tịch Việt.

Mười năm trước, không ai có thể tưởng tượng Phú Quốc có thể lung linh và tiến vượt đẳng cấp nhanh đến thế. Là một đô thị biển đảo, chỉ sau một thời gian ngắn, Phú Quốc đã kịp hội tụ được nhiều công trình du lịch “top” đầu thế giới. Những công trình này có thể làm sững sờ bất cứ ai đến thăm vì tính độc đáo và đẳng cấp phát triển. Với những công trình đó, người Việt Nam có thể tự hào về đất nước mình.

Hiện nay, với nỗ lực mạnh mẽ, được dẫn dắt bởi một mục tiêu có tính khát vọng "khác thường" – xây dựng Thành phố hội nhập quốc tế, Phú Quốc có thể tiến vượt các đô thị đi trước ở một số tuyến đột phá nhất định. Kết nối hàng không (quốc tế) và kết nối số có thể và nên là những tuyến đó. Niềm tin đó được bảo đảm bằng sự hiện diện của hàng loạt tập đoàn uy tín như Sun Group, Vingroup…

Trân trọng cảm ơn ông về cuộc trò chuyện này!