Bị Alibaba đe dọa, đây là cách tự bảo vệ mình của các ngân hàng ở Singapore

Năm 2014, Piyush Gupta, giám đốc điều hành của DBS - ngân hàng lớn nhất Singapore, theo dõi sự kiện Alibaba đang chuẩn bị niêm yết trên sàn New York với nỗi lo ngại ngày càng lớn. Cùng với chủ tịch của DBS, Peter Seah, ông đã sắp xếp một buổi gặp mặt với tỷ phú Jack Ma và Joseph Tsai - người sau này trở thành CFO của Alibaba. Gupta chia sẻ: "Tôi bước ra ngoài và cảm thấy hoảng sợ hơn bao giờ hết."

Rất nhiều ông chủ nhà băng, đặc biệt là ở Mỹ, dường như đều cho rằng quy định nghiêm ngặt sẽ bảo vệ họ khỏi những thách thức như thế này, hoặc các cơ quan quản lý sẽ tìm cách giảm thiểu sức cạnh tranh vì lo rằng sẽ tạo ra những bất ổn cho ngành. Còn đối với Gupta, có thể họ đã quá tự mãn. Ông nói: "Ant Financial cho thấy có rất nhiều cách để trở nên thành công. Họ đã có được mối quan hệ với khách hàng và tạo giá trị từ dữ liệu khách hàng, sau đó chuyển giao phần có liên quan đến quy định cho các ngân hàng."

Buổi gặp mặt này tạo cảm hứng để ông thay đổi ngân hàng của mình trước khi Ant có cơ hội thực hiện việc đó. Ông cân nhắc về việc tách một đơn vị riêng biệt để điều hành lĩnh vực chuyển đổi, hoặc thuê một số công ty fintech, nhưng vẫn đảm bảo rằng DBS có thể tự mình cải tiến.

Gupta cho hay: "Điều mà chúng tôi học được đó là thay đổi văn hoá là điều không thể. Nhưng tôi trở lại quê nhà ở Delhi để thăm bố, ông sử dụng ngân hàng online, đóng thuế online và mua sắm trên Amazon - vậy điều gì khiến chúng ta nghĩ rằng chúng ta không thể thay đổi những người ở độ tuổi 40 và 50 trong việc sử dụng dịch vụ ngân hàng?"

Kể từ đó, DBS đã cải tổ phần lớn công nghệ hỗ trợ của mình, chuyển hơn 80% dữ liệu trên máy tính cồng kềnh sang đám mây. Họ hợp tác với các doanh nghiệp cung cấp nhiều dịch vụ cho ứng dụng, trong đó có Gojek. Gupta nói rằng, việc DBS thống lĩnh thị trường là điều cần thiết để tạo ra những mối quan hệ như thế này.

Ở những nơi khác trong khu vực, họ cũng quyết định rằng việc thu hút khách hàng đòi hỏi cách tiếp cận mới. 2 năm trước, DBS đã cho ra mắt digibank, một ngân hàng số chỉ dành cho thiết bị di động, tại Ấn Độ. Năm ngoái, digibank bước chân vào thị trường Indonesia. Hiện đã có 2,9 triệu khách hàng ở 2 quốc gia trên.

Digibank thu hút khách hàng thông qua các chương trình khuyến mại trực tuyến và chi phí quảng cáo là khoảng 8 USD đến 10 USD mỗi lần, thấp hơn rất nhiều so với chi phí lôi kéo khách hàng bằng các phương thức ngoại tuyến là 60-70 USD. Dẫu vậy, lợi nhuận đối với digibank lại cần thời gian. Gupta nói: "Bởi chi phí không lớn, để thu hút khách hàng thì bạn phải tìm ra điều gì cần làm với họ." Đối với một mô hình khả dụng, ông nói đến marketplace trực tuyến của DBS dành cho ô tô, hợp đồng nhà ở và năng lượng, là mảng mang về hoa hồng cho họ.

United Overseas Bank (UOB), ngân hàng lớn thứ ba Singapore, cũng đang chuẩn bị cho ra mắt một ngân hàng số để phục vụ cho tham vọng mở rộng ra nước ngoài của họ. TMRW (Tomorrow), một ngân hàng chỉ hoạt động trên thiết bị di động nhắm vào thế hệ Y, đã được ra mắt tại Thái Lan vào tháng 3. Một ngân hàng số có thể là kho dữ liệu khách hàng, nên UOB đã xây dựng một phòng nghiên cứu về mức độ tương tác của khách hàng (engagement lab), để sử dụng kiến thức hành vi và AI để nghiên cứu thói quen và nhu cầu sử dụng dịch vụ ngân hàng của khách hàng.

Dennis Khoo - người đứng đầu dự án phát triển này, giải thích rằng việc tập trung vào đối tượng khách hàng trẻ đã đơn giản hoá nhiều thứ, bởi họ đã hiểu phần nào về công nghệ số và nhu cầu tài chính của họ thường đơn giản, chỉ là: thanh toán, thẻ tín dụng và tiết kiệm. Ông cũng chỉ ra sự khác biệt giữa "dịch vụ ngân hàng số" và "ngân hàng số" như TMRW. Một bên cung cấp các dịch vụ qua internet và điện thoại, cùng nhiều kênh khác như các chi nhánh và qua việc gọi điện thoại, còn một bên chỉ có thể sử dụng trên điện thoại. Ngân hàng số là cách thức giúp các ngân hàng giảm thiểu chi phí trong khi vẫn cung cấp dịch vụ khiến khách hàng hài lòng.

Các ngân hàng ở Singapore chắc chắn đang nóng lòng thực hiện. Nhưng họ cũng được một cơ quan quản lý hỗ trợ. Cơ quan này muốn các ông chủ nhà băng có được vị thế mạnh trong cuộc cạnh tranh sắp tới. Cơ quan Tiền tệ Singapore (MAS) đã khuyến khích các ngân hàng nâng cấp phần mềm, chuyển dữ liệu sang đám mây và tạo ra những dịch vụ kiểu fintech nhằm nắm giữ lợi thế trước khi những đối thủ bên ngoài thành công trên quốc gia này.

Năm 2016, MAS đã có cuộc họp với các ngân hàng lớn và chỉ định chọ phải tạo ra một hệ thống ngang hàng để chuyển tiền giữa các tài khoản. Bất kỳ chủ tài khoản nào ở Singapore cũng có thể chuyển tiền không mất phí tới bất kỳ ai, chỉ bằng vài cú click trên điện thoại. Theo đó, nhiều trường thông tin đã được bổ sung vào Singpass, hệ thống nhận dạng kỹ thuật số của Singapore, và một hệ thống được thiết lập để người dân có thể cho phép các định chế tài chính truy cập trực tiếp vào thông tin của họ.

Sopnendu Mohanty, CFO của MAS, cho hay: "Chúng tôi quyết định nâng cao khả năng của các ngân hàng trong nước và giúp họ có được điều kiện tốt hơn khi cạnh tranh trên thị trường. Là một cơ quan hoạch định chính sách công, chúng tôi đang làm việc với các ngân hàng để hợp lý hoá chi phí của họ và tạo một 'sân chơi' bình đẳng để họ cạnh tranh với các công ty bên ngoài - yếu tố chúng tôi không thể điều chỉnh."

Cách tiếp cận này đã mang lại hiệu quả như họ mong muốn: công nghệ fintech ở Singapore phần lớn đã chuyển từ cung cấp dịch vụ cho khách hàng sang các dịch vụ số cho các ngân hàng. Một số cơ quan quản lý ở nước khác, đặt biệt là ở Anh, đang thực hiện một chiến thuật khác: khuyến khích những công ty mới và để thị trường tự chọn ra kẻ chiến thắng.