BVSC dự đoán Bội chi NSNN năm 2017 sẽ giảm mạnh, chỉ còn chiếm 4,2% GDP

Công ty chứng khoán ngân hàng Bảo Việt (BVSC) vừa công bố báo cáo cập nhật về Ngân sách nhà nước và nợ công. Theo đó, quyết toán ngân sách nhà nước (NSNN) năm 2015 được thông qua vào kỳ họp thứ III, Quốc hội Khóa 14, bội chi NSNN là 263.135 tỷ đồng, tương đương với 6,3% GDP danh nghĩa trong cùng thời kỳ. Mức bội chi này cao hơn 16% so với con số dự toán, 226.000 tỷ đồng.

Bội chi NSNN trong năm 2015 được duy trì ở mức cao tương đương với hai năm trước đó, do tổng chi theo dự toán, 1.265.625 tỷ đồng, vẫn cao hơn nhiều so với tổng thu theo dự toán, 1.291.342 tỷ đồng.

Theo BVSC, bội chi NSNN vẫn được duy trì ở mức cao cho tới ít nhất năm 2016, trước khi Luật Ngân sách Nhà nước có hiệu lực kể từ kỳ lập dự toán ngân sách năm 2017. Theo ước tính, bội chi NSNN có thể lên tới 258.700 tỷ động, chiếm 5,7% GDP vào năm 2016. Mức bội chi này chỉ thấp hơn 0,7% so với mức trung bình của ba năm trước đó, và cao hơn nhiều so với mức bội chi theo dự toán cho năm 2017 là 4,2% GDP. Quy mô bội chi ngân sách năm 2016 được BVSC tính theo số liệu cập nhật thu-chi ngân sách được Bộ Tài chính công bố vào đầu tháng 5, 2017.

Công ty chứng khoán này cũng nhận định bội chi NSNN theo dự toán giảm trong năm 2017 chủ yếu do thay đổi trong cách thức lập dự toán theo yêu cầu của Luật NSNN mới. Luật NSNN mới được Quốc hội thông qua vào tháng 7/2015, chính thức có hiệu lực kể từ kỳ lập dự toán năm 2017.

Theo quy định mới của Luật NSNN, bội chi NSNN kể từ năm 2017 sẽ không bao gồm khoản chi trả nợ gốc, cho nên bội chi đã giảm so với những năm trước đó, từ mức trên 230.000 tỷ xuống mức khoảng 212.000 tỷ, chiếm 4,2% GDP.

Như vậy, quy mô thâm hụt ngân sách giảm trong năm 2017 không phải là do cắt giảm chi tiêu mà do thay đổi trong cách thức lập dự toán. Tuy nhiên, BVSC cũng nhận định cách thức mới này phản ảnh tốt hơn áp lực tăng ròng nợ công hàng năm, và phù hợp với thông lệ quốc tế.

Số liệu ngân sách giai đoạn 2013 – 2015 là số liệu quyết toán, 2016 là số liệu ước tính, và 2017 số liệu dự báo.GDP danh nghĩa năm 2017 được dự báo theo tốc độ tăng trưởng GDP thực 6,2% và tỷ lệ lạm phát CPI trung bình nămlà 4%.

Về tỷ lệ thu NSNN/GDP vẫn được duy trì ở mức cao, và có xu hướng gia tăng trong giai đoạn 2015-2017. Tỷ lệ này chiếm 23,8% GDP vào năm 2015, sau đó tăng lên mức 24,2% và 25,4% trong hai năm sau đó. BVSC đánh giá Luật Ngân sách nhà nước mới và những cải cách gần đây dường như chưa hướng đến việc xây dựng một Chính phủ tinh gọn, hiệu quả và hiệu lực, khi mức thu NSNN vẫn được đẩy lên ở mức cao sau giai đoạn suy giảm 2013-2014 do tác động của suy thoái kinh tế. Hơn nữa, Chính phủ vẫn là khu vực có mức chi lớn trong nền kinh tế; tỷ lệ chi NSNN/GDP liên tục duy trì ở mức cao từ 28% - 30% GDP.

Hàng năm vẫn có một tỷ lệ lớn chi NSNN được để ngoài dự toán được Quốc hội phê duyệt, chiếm từ 15% - 18% tổng chi cân đối. Trong năm 2014, tỷ lệ này chiếm gần 18% tổng chi cân đối được quyết toán, sau đó được duy trì ổn định ở mức gần 16% trong giai đoạn 2015-2017. Ví dụ, tổng chi ngân sách ngoài dự toán trong năm 2017 được dự báo là 277.636 tỷ đồng, chiếm 15,7% tổng chi cân đối ngân sách (bao gồm cả số dự toán và ngoài dự toán).

Trong số chi ngân sách ngoài quyết toán, số chuyển nguồn từ năm trước sang năm hiện hành chiếm phần lớn, tiếp theo là số đã xuất quỹ ngân sách năm trước đó, chưa quyết toán, và được chuyển sang năm hiện hành quyết toán theo chế độ.