Đêm thảm họa của Thủ tướng Anh Theresa May

Sức ép trên vai nữ thủ tướng Anh

Gần như chắc chắn sẽ không có đảng phái nào giành đủ tối thiểu 326 ghế để chiếm đa số tại Nghị viện Anh trong cuộc bầu cử ngày 8/6. Theo dự đoán của BBC, đảng Bảo thủ của bà May có thể giành được 318 trong số 650 ghế Hạ viện, thiếu 8 ghế để đạt đa số tổi thiểu. Trong khi đó, đảng Lao động cánh tả giành được 267 ghế, tạo ra tình trạng “Nghị viện treo” cũng như tiềm ẩn nhiều bế tắc.

Hàng loạt cuộc thăm dò đều cho thấy đảng của bà May không thể giành đủ số phiếu cần thiết, gây quan ngại về những vấn đề sẽ nảy sinh khi chỉ còn 10 ngày nữa là quá trình đám phán phức tạp “chưa từng có” xung quan việc Anh rời Liên minh châu Âu (EU) sẽ diễn ra. Thất bại của đảng Bảo thủ khiến bà May không thể thực hiện những cam kết đã đưa ra đồng thời bị đối thủ kêu gọi từ chức.

Đây không phải lần đầu tiên xảy ra tình trạng Nghị viện treo. Năm 2010, đảng Bảo thủ rơi vào tình trạng này nhưng đã liên minh với đảng Dân chủ Tự do để thành lập chính phủ mới. Một lựa chọn khác là đảng Bảo thủ cố lãnh đạo với thiểu số và dựa vào các đảng phái nhỏ hơn nhằm thông qua các chính sách tại Nghị viện.

Nếu kết quả thăm dò chính xác, bà May, dù không giành được 326 phiếu, vẫn có thể lãnh đạo nước Anh nếu đạt được thỏa thuận với đảng Liên minh Dân chủ. Kết quả kiểm phiếu cuối cùng sẽ được công bố trưa 9/6 theo giờ Anh (khoảng chiều tối theo giờ Hà Nội) và khi đó, đảng của bà May sẽ biết cần liên minh với ai.

Trở lại với những lời kêu gọi từ chức, việc đảng của bà May không giành được đa số chắc chắn sẽ khiến bà bị kêu gọi rời vị trí. Bà May là người thúc đẩy cuộc bầu cử sớm đồng thời tranh cử với nội dung nhấn mạnh vai trò lãnh đạo của mình. Tuy nhiên, thất bại là điều khiến bà May chịu nhiều áp lực nhất là khi đảng Bảo thủ có truyền thống mạnh tay với những nhà lãnh đạo ít hiệu quả.

Ngay sau các cuộc thăm dò, một số cái tên đã được nhiều người nghĩ đến để thay thế bà May trong trường hợp bà từ chức là Amber Rudd, Bộ trưởng Phụ trách Văn phòng Chính phủ Anh và Boris Johnson, Ngoại trưởng.

Nghị viện treo và tác động với Brexit

Việc không đảng phái nào giành đa số trong cuộc bầu cử Hạ viện có thể làm trì hoãn quá trình đàm phán rời Liên minh châu Âu (EU) của Vương quốc Anh. Thậm chí, EU cũng mất đi những đối tác quen thuộc mà họ làm việc trong thời gian qua. Những kế hoạch khác có thể sẽ cần thiết để Anh rời EU và chúng chắc chắn sẽ kéo lùi thời hạn là tháng 3/2019.

Trong trường hợp đảng Bảo thủ vẫn duy trì quyền lực, các nhà lập pháp muốn rời EU theo cách cứng rắn vẫn vững ghế. Điều này có thể gây trở ngại cho bà May hoặc người kế nhiệm bà bởi những hạn chế quyền lực trong quá trình đàm phán với EU nhằm đổi lấy một hiệp định thương mại hoặc các thỏa thuận hậu Brexit.