Đừng thấy "già" mà lười: Tuổi tác không phải rào cản trong việc học ngoại ngữ

Quả thực người trẻ có khả năng học ngôn ngữ nhanh hơn so với người lớn tuổi nhưng mỗi đối tượng lại có ưu điểm nổi bật khác nhau trong việc học. Thực tế bộ não của tất cả chúng ta đều có những năng lực vô biên mà chúng ta không thể tưởng tượng.

Não bộ những người lớn tuổi có lợi thế tập trung và định hướng cao, điều này giúp cho họ vẫn có khả năng học thêm ngoại ngữ không kém gì người trẻ tuổi.

Sau đây là một vài chứng minh khoa học cho điều này:

Não chúng ta có thể “co giãn” được

Nhiều thập kỷ trước, các nhà khoa học từng nghiêng về quan niệm khá cứng nhắc về bộ não. Họ tin, não phát triển cùng với quá trình lớn của một đứa trẻ và không thay đổi nhiều trong suốt phần còn lại của cuộc sống.

Hiện tại, quan niệm này đã được các nhà khoa học chứng minh là không đúng. Một nghiên cứu mang tính bước ngoặt vào năm 2000 (Macguire et al.) dựa vào thí nghiệm trên những người lái xe taxi tại London.

Những lái xe này có khối lượng chất xám nhiều hơn trong vùng hippocampus. Hồi hải mã hay hồi cá ngựa (hippocampus) là một phần của não trước, là một cấu trúc nằm bên trong thuỳ thái dương. Nó tạo thành một phần của hệ thống Limbic và có liên quan đến hoạt động lưu giữ thông tin và hình thành ký ức trong trí nhớ dài hạn và khả năng định hướng trong không gian.

Điều này có thể giải thích bằng việc càng dành nhiều thời gian cho việc lái xe, phần não bộ giao dịch với bộ nhớ (khu vực không gian) càng tạo các kết nối thần kinh mới khiến phần chất xám ngày càng được trau dồi.

Sau đó, vào năm 2010, một nhóm các nhà khoa học Thụy Điển đã thử nghiệm trên một nhóm người trẻ (21-30 tuổi) và nhóm người lớn tuổi hơn (65- 80 tuổi) trong sáu tháng, và "không phát hiện bất kỳ sự khác biệt về sự co giãn của các chất trắng trong não bộ". Các liên kết giữa các node thần kinh với nhau được gọi là chất trắng. Dưới tác động của môi trường, giáo dục các mối liên kết giữa các node thần kinh sẽ không ngừng tăng lên. Chất trắng biểu thị cho khả năng thông minh môi trường.

Neuroplasticity (cơ chế thần kinh mềm dẻo) và việc học ngôn ngữ

Trong vòng 9 tháng, một nhóm sinh viên lớn tuổi người Trung Quốc đã thực hiện các thí nghiệm để chứng minh sự cải thiện vùng chất trắng trong não bộ là có thật. Với kết cấu liên kết giữa các nơron thần kinh, nếu các mối này càng liên kết chặt chẽ với nhau hơn thì khả năng nhận thức của người đó sẽ càng hoàn thiện hơn.

Một thí nghiệm khác thực hiện trên những người phiên dịch trong quân đội cho thấy rằng vùng hồi cá ngựa của họ (hippocampuses) phát triển hơn rất nhiều sau 3 tháng học ngoại ngữ cấp tốc. Việc học ngôn ngữ được bồi đắp hàng ngày dựa trên những nhận thức mà chúng ta tích lũy hàng ngày, vì vậy dù đang ở tuổi nào, đừng lo lắng hay định kiến mà hãy bắt đầu học ngôn ngữ mới nếu như bạn muốn.

Bạn từng cảm thấy thất vọng vì bản thân không thể học những thứ mới nhanh như hồi còn trẻ nhưng bạn cũng đừng quên rằng chúng ta có những điều mà khi còn trẻ ta không thể có. Việc có nhiều kinh nghiệm hơn giúp ta biết cách học như thế nào hiệu quả.

Người lớn tuổi thường có “chiến thuật” học hiệu quả, cho dù não bộ không nhanh nhạy như hồi còn trẻ nhưng khả năng nhận thức cùng định hướng bản thân trong việc học lại là chìa khóa thành công của họ.