Kiểm tra chuyên ngành: Cơ chế đã có, khó triển khai

Hải quan loay hoay gỡ vướng

Theo quy định tại khoản 2 Điều 93 Thông tư số 38/2015/TT-BTC của Bộ Tài chính, hàng hóa đáp ứng các quy định tại khoản 8 Điều 25 Nghị định số 08/2015/NĐ-CP của Chính phủ được đăng ký tờ khai hải quan trước, thực hiện giao nhận sau và được sử dụng tờ khai hải quan khai trước đã được thông quan để thông quan từng lần lô hàng XNK. Cục Hải quan Bình Phước cho biết, quy định là vậy nhưng khi làm thủ tục cho DN về mở tờ khai một lần, XNK nhiều lần, hải quan vẫn gặp vướng. Cụ thể, thời gian qua, Cục Hải quan Bình Phước làm thủ tục cho DN NK mặt hàng nông sản từ Campuchia về Việt Nam. DN có nhu cầu đăng ký tờ khai hải quan một lần đối với hàng hóa NK từ Campuchia về Việt Nam. Qua kiểm tra hồ sơ, kết quả cho thấy DN đủ điều kiện đăng ký tờ khai hải quan một lần theo quy định Nghị định 08/2015/NĐ-CP và Nghị định 08/2015/NĐ-CP của Chính phủ.

Hơn nữa, cơ quan kiểm tra chuyên ngành chỉ cấp Giấy chứng nhận kiểm tra chuyên ngành theo từng lô hàng, không cấp cho lượng hàng hóa trong hợp đồng tổng nên cơ quan Hải quan không đủ căn cứ để thông quan cho tờ khai hải quan của tổng lượng hàng hóa trong hợp đồng tổng. Do vậy, đối với các trường hợp này không đủ điều kiện để thực hiện theo hình thức đăng ký tờ khai hải quan một lần, XNK nhiều lần.

Nghị quyết 19 giao cho 10 bộ thực hiện cải cách quy định và thủ tục quản lý chuyên ngành nhưng mới có 3 bộ… rục rịch triển khai.

Cơ quan chức năng… lần lữa

Trong báo cáo tình hình thực hiện Nghị quyết 19/NQ-CP về cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh, năng lực cạnh tranh 3 tháng đầu năm 2016, Bộ Kế hoạch và Đầu tư khẳng định, những bất cập của hoạt động kiểm tra chuyên ngành đã và đang tạo gánh nặng cho DN, gây bất lợi đến công tác cải thiện môi trường kinh doanh.

Cụ thể: Nghị quyết 19 giao cho 10 bộ thực hiện cải cách quy định và thủ tục quản lý chuyên ngành; ban hành danh mục hàng hóa cấm xuất khẩu, cấm nhập khẩu, hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu theo giấy phép và thuộc diện quản lý chuyên ngành. Quyết định số 2026/QĐ-TTg năm 2015 của Thủ tướng phê duyệt Đề án Giải pháp nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động kiểm tra chuyên ngành đối với hàng hóa XK, NK cũng đã yêu cầu 3 Bộ: Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cùng Bộ Y tế và Bộ Công Thương thống nhất ban hành Danh mục hàng hóa NK phải kiểm tra an toàn thực phẩm, có mã số HS… và phải hoàn thành trong quý IV/2015.

Nhưng đến nay (tháng 4/2016), mới chỉ có Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT) mới công bố Danh mục hàng hóa NK phải kiểm tra an toàn thực phẩm trước khi thông quan kèm mã số HS… Bộ Tài chính; Giao thông vận tải cũng đã nhúc nhích triển khai, các Bộ còn lại về cơ bản chưa thực hiện.

Chính sự trì trệ trong giải quyết của các bộ, ngành khiến cho cả hải quan và DN cùng khó. Nếu có được một Danh mục rõ ràng, cụ thể sẽ giúp Hải quan và DN tránh được những tranh chấp không đáng có do cách hiểu, áp dụng các quy định khác nhau. Nếu không có mã số HS, DN rất khó thực hiện kê khai rõ tên hàng, mã số hàng hóa phù hợp với Danh mục hàng hóa XK, NK, cũng như Biểu thuế XK, NK tại thời điểm hiện hành, từ đó sẽ ảnh hưởng đến quyết định cuối cùng của hải quan.