Liệu doanh nghiệp Việt có đón đầu được cơ hội lớn khi vào EVFTA?

Hiệp định thương mại tự do Việt Nam - Liên minh châu Âu (EVFTA) được coi là một trong những hiệp định đầu tư thương mại toàn diện và tham vọng nhất mà Liên minh châu Âu từng ký kết với một quốc gia đang phát triển. Sau Singapore, đây là hiệp định thứ hai EU ký kết trong khu vực ASEAN và được kỳ vọng sẽ tăng cường mối quan hệ song phương giữa Việt Nam và EU.

Sau khi hiệp định đi vào thực thi, các doanh nghiệp Việt Nam sẽ có cơ hội tiếp cận một thị trường tiềm năng với dân số hơn 500 triệu người và Tổng sản phẩm quốc nội (GDP) lên tới 15.000 tỷ USD (chiếm 22% tổng GDP toàn cầu).

Ở chiều ngược lại, các nhà đầu tư, xuất khẩu từ EU cũng có nhiều cơ hội hơn để thâm nhập thị trường thuộc nhóm các nước có mức tăng trưởng nhanh nhất trong khu vực với quy mô dân số gần 100 triệu người.

Tham gia EVFTA, doanh nghiệp Việt có cơ hội tiếp cận thị trường 500 triệu dân. (Ảnh minh họa: KT)

Mối quan hệ cộng hưởng

Trong bối cảnh hội nhập kinh tế sâu rộng, tác động cộng hưởng của Hiệp định này là rất lớn, đóng góp vào quá trình phát triển kinh tế, đổi mới của các doanh nghiệp Việt Nam giúp các doanh nghiệp, các nhà đầu tư của các nước, của Việt Nam ngày càng tăng trưởng tại các thị trường mà hai bên có FTA.

Việc thực thi EVFTA được kỳ vọng sẽ góp phần đẩy mạnh dòng vốn đầu tư nước ngoài (FDI) từ EU vào Việt Nam với dòng vốn chất lượng cao, các nhà đầu tư lớn và đặc biệt là hiện thực hoá các tiêu chuẩn thể chế kinh tế hiện đại của thế giới.

Đại sứ Bruno Angelet, Trưởng phái đoàn Liên minh châu Âu tại Việt Nam nhấn mạnh tầm quan trọng của Hiệp định EVFTA đối với mối quan hệ song phương cũng như liên kiết đầu tư giữa Việt Nam và EU.

Ông Nicolas Audier, đồng Chủ tịch Hiệp hội doanh nghiệp châu Âu (EuroCham) tại Việt Nam cho rằng, sự thay đổi lớn nhất của Việt Nam sau 30 năm thu hút đầu tư đó là đối thoại và mở cửa chính sách.

Nếu nhìn trong một khoảng thời gian ngắn, thì không thể nhận thấy được sự thay đổi, nhưng khi nhìn rộng ra, đã có những thay đổi rõ rệt. Số doanh nghiệp FDI đầu tư vào Việt Nam đã tăng lên hàng nghìn doanh nghiệp, cho thấy sức hút mạnh mẽ dòng vốn FDI đổ vào Việt Nam. Bên cạnh Hiệp định đối tác toàn diện và tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP) thì Hiệp định EVFTA cho thấy sự hội nhập mạnh mẽ của nền kinh tế Việt Nam trong thời kỳ mới, ông Nicolas Audier cho hay.

Theo đánh giá của bà Nguyễn Thị Thu Trang – Giám đốc Trung tâm WTO thuộc Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI), mối quan hệ giữa doanh nghiệp Việt Nam – EU đó chính là cộng hưởng, song hành và bổ trợ lẫn nhau, vì vậy theo các chuyên gia, dòng vốn FDI từ EU vào Việt Nam sẽ là dòng vốn có chất lượng cao, cùng với các sản phẩm, dịch vụ chất lượng. Bên cạnh đó, các loại thuế quan sẽ được giảm, hướng tới mục tiêu phát triển bền vững và mối quan hệ thương mại giữa cộng đồng doanh nghiệp hai bên sẽ được thúc đẩy mạnh mẽ.

Ngoài ra, theo bà Nguyễn Thị Thu Trang, nhân cơ hội này, cộng đồng doanh nghiệp Việt Nam mong muốn làm được những cải cách vượt ra ngoài các cam kết của EVFTA, xuất phát từ nhu cầu của chính doanh nghiệp Việt Nam chứ không phải vì sức ép từ việc thực thi hiệp định này.

Tuy nhiên, song hành với cơ hội thì đó là thách thức. Trong 2 năm qua, nhiều nội dung trong Kế hoạch nói trên của VCCI đã được VCCI hiện thực hoá bằng hành động, ví dụ đó là tóm tắt từng chương của EVFTA có liên quan đến doanh nghiệp để doanh nghiệp Việt Nam hiểu rõ hơn để tận dụng được lợi thế của Hiệp định, biến những cơ hội từ Hiệp định thành hiện thực. Hoặc triển khai rà soát tính tương thích của hệ thống pháp luật Việt Nam với các cam kết lớn về thể chế của EVFTA, bà Trang cho biết thêm.

Rộng cửa xuất khẩu

Ông Gellert Horvath, Chủ tịch EuroCham nhấn mạnh, EVFTA sẽ thúc đẩy hoạt động thương mại đầu tư giữa hai nước nhờ lộ trình giảm thuế quan và các cam kết mạnh mẽ từ hai nước. Bên cạnh đó, hiệp định này không chỉ tạo động lực cho các ngành nghề của Việt Nam có nhiều cơ hộ phát triển mà còn giúp cải thiện môi trường đầu tư cũng như thúc đẩy việc nâng cao chất lượng hàng xuất khẩu của Việt Nam sang các nước.

Hiệp định EVFTA sẽ xóa bỏ trên 99% các dòng thuế đối với hàng nhập khẩu từ Việt Nam vào EU. Số thuế nhỏ còn lại sẽ được tự do hóa một phần thông qua các hạn ngạch miễn thuế. Vì Việt Nam là quốc gia đang phát triển nên 65% giá trị hàng xuất khẩu của EU vào Việt Nam sẽ được tự do hóa, chiếm khoảng ½ tổng số dòng thuế, tại thời điểm có hiệu lực và những dòng thuế còn lại sẽ được bãi bỏ trong vòng 10 năm tới. Đây là việc xóa bỏ thuế quan nhanh chưa từng có đối với một quốc gia như Việt Nam. Điều này cũng chứng minh mục tiêu hội nhập và mối quan hệ thương mại sâu rộng hơn nữa giữa Việt Nam và EU.

Liên minh châu Âu đồng ý xóa bỏ 84% dòng thuế đánh vào hàng nhập khẩu từ Việt Nam ngay khi EVFTA có hiệu lực. Trong vòng 7 năm tới, hơn 99% dòng thuế sẽ được xóa bỏ cho Việt Nam. Trong khu vực ASEAN, Việt Nam được xem là quốc gia hàng đầu trong lĩnh vực xuất khẩu hàng hóa sang EU. Do đó, Việt Nam sẽ nhận được nhiều lợi ích từ EVFTA so với các FTA khác kể từ khi Việt Nam và EU được xem là hai thị trường bổ sung hỗ trợ nhau.

Việc ký, phê chuẩn và đưa vào thực thi hiệp định này còn là thông điệp hết sức quan trọng của EU và Việt Nam gửi ra thế giới về quyết tâm của hai bên trong việc tạo dựng và duy trì một môi trưởng mở cửa thương mại và đầu tư trong bối cảnh xuất hiện dấu hiệu đáng quan ngại của chủ nghĩa bảo hộ.