Mùa hè: Nỗi lo nóng gan và thanh lọc cơ thể

Do yếu tố công việc, thói quen nhiều người phải thức khuya, thường xuyên bị stress, ăn nhiều đồ cay nóng, dầu mỡ, hút thuốc lá, uống nhiều rượu bia nhiều… ảnh hưởng đến ngoài da, gan và sức khỏe, nhất là về mùa hè nóng bức khiến cho gan và thận suy yếu.

Uống rượu bia giải khát hại gan

Hiện nay, tỷ lệ sử dụng rượu, bia ở Việt Nam ngày càng gia tăng và đang ở mức báo động. Điều này đã mang lại nhiều hệ lụy với sức khỏe, một trong số đó là tỷ lệ bệnh gan, viêm gan, xơ gan… ngày càng tăng do sử dụng rượu bia nhiều.

Theo GS. TS. Mai Trọng Khoa - Phó Giám đốc Bệnh viện Bạch Mai, ngày càng nhiều bệnh nhân bị ung thư mà nguyên nhân có sự tác động của rượu. 10 người bị ung thư được hỏi thì hầu hết cho biết có uống rượu. Các bệnh ung thư có tác động của rượu thường là ung thư vòm họng, thực quản, dạ dày, xơ gan và ung thư gan. Bệnh càng nặng và tiến triển càng nhanh nếu như người bệnh uống rượu kèm theo nghiện thuốc lá.

Có nhiều nguyên nhân gây ra bệnh gan như siêu vi, do thuốc, hóa chất… và nguyên nhân từ việc uống rượu hay được đề cập đến. Rượu bia là một trong nhiều chất độc hại mà con người tự nguyện tiêu thụ. Ở nước ta, theo một số thống kê từ các bệnh viện, số bệnh nhân phải nhập viện để điều trị bệnh xơ gan do uống rượu quá nhiều có xu hướng tăng trong thời gian gần đây. Khoảng ¼ số bệnh nhân nằm tại khoa Tiêu hóa gan mật là xơ gan.

Theo TS. BS. Phạm Thị Thu Thủy - Hội Gan Mật TP. HCM, viêm gan do rượu có thể gây tử vong, nhất là những người đã có bệnh gan từ trước. Ở những người bị viêm gan do siêu vi C, rượu có thể đẩy nhanh tiến trình xơ hóa trong gan. Những người đã bị xơ gan vì bất cứ lý do gì nếu uống rượu sẽ làm gan ngày càng suy yếu nhanh hơn và nặng hơn. Viêm gan do uống rượu thường xảy ra ở người nghiện rượu, nhưng nó cũng xảy ra ở những người thỉnh thoảng uống rượu. Phản ứng của gan với rượu khác nhau ở mỗi cơ thể con người. Vì vậy, nếu lạm dụng rượu bia nhất là về mùa nóng uống để giải khát sẽ hại cho gan.

TS. BS. Thủy chia sẻ, viêm gan do uống rượu không dễ chẩn đoán sớm vì nhiều người bệnh không đi khám do chủ quan hoặc diễn biến âm thầm của bệnh. Ở một số trường hợp triệu chứng có thể xấu hơn sau một thời gian ngừng uống rượu hơn là lúc đang uống rượu. Thông thường bệnh diễn tiến nặng sau thời gian uống rượu nhiều, cũng có thể gặp ở người uống rượu trung bình. Do đó, nhiều trường hợp nhập viện đã ở giai đoạn muộn.

Làm gì để thải độc ?

Với những người uống rượu bia, ăn nhiều đồ cay nóng, dầu mỡ, dùng nhiều loại thuốc tây có hại cho gan trong thời gian dài; hút thuốc lá, thức khuya, thường xuyên bị stress… sẽ khiến gan phải làm việc nhiều hơn nhằm loại thải các chất có hại ra khỏi cơ thể. Khi đó, do gan bị tổn thương nên sẽ xuất hiện các hiện tượng đầy bụng, chán ăn, ăn không tiêu, mụn nhọt, mẩn ngứa… Và những hiện tượng này dân gian gọi là chứng nóng gan. Có thể các biểu hiện này chỉ thỉnh thoảng diễn ra và không kéo dài. Nhưng nếu thường xuyên, lặp đi lặp lại và ngày càng kéo dài dễ bị nguy cơ cao về suy giảm chức năng gan, gan nhiễm mỡ, xơ gan….

Theo TS. BS. Thủy, gan làm nhiệm vụ thanh lọc tất cả các loại đồ ăn, thức uống đưa vào. Nó đủ thông minh để nhận biết đâu là chất độc để thải ra, đâu là dinh dưỡng để giữ lại. Tuy nhiên, khi các loại độc tố đưa vào cơ thể quá nhiều, dồn dập thì gan sẽ hoạt động quá công suất và lâu dần sẽ bị tổn thương. Do đó, cách tốt nhất để phòng tránh chứng tổn thương hại gan là phải từ bỏ những thói quen sinh hoạt có hại bằng cách ăn uống khoa học, lành mạnh.

Trong các bữa ăn hàng ngày, cần bổ sung thêm các vitamin E, B1, B2, B6, protein, canxi, không dưới 800mg/ngày; ăn nhiều rau xanh… Ngoài ra, những loại rau củ quả rất quen thuộc với đời sống hàng ngày như đu đủ, củ cải, mướp đắng, gấc… cũng giúp tăng cường chức năng gan, tăng quá trình thải độc trong cơ thể, phòng ngừa các bệnh về gan.

Chia sẻ về vấn đề này, Ths.BS. Nguyễn Tiến Lâm, Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung Ương cho biết, để thải độc cơ thể khi thời tiết nóng bức khó chịu rất cần là chúng ta cần uống đủ nước (cách thanh lọc phù hợp nhất là uống 1,5-2 lít nước lọc/ngày, chia làm nhiều lần), ăn hay uống các loại rau, thảo dược có vị đắng, tính mát sẽ giúp thanh lọc cơ thể. Hằng ngày, có thể ăn các loại canh rau có vị đắng như rau má, khổ qua, rau đắng, sâm đất…

Ăn nhiều hoa quả có chứa nhiều acid hữu cơ như cam quýt, dưa gang, dưa hấu và có thể uống thêm nước sắc hoặc uống các loại trà thiên nhiên để làm mát cơ thể, mát gan, như râu ngô, bạc hà, lá dâu, lá sen, dưa hấu, các loại đỗ (đỗ xanh, đỗ đen, đỗ đỏ…).

Tuy nhiên, cần cẩn thận khi lựa chọn thực phẩm tránh có thuốc bảo vệ thực vật. Không uống nước chế biến sẵn bán rong không đảm bảo chất lượng để phòng tránh ngộ độc thực phẩm và có hại cho sức khỏe. Có những chất độc có thể đào thải ra ngoài qua đường tiêu hóa, nếu con đường ấy đều tốt thì thải độc cơ thể sẽ rất hiệu quả. Ngoài ra, hàng ngày cần vận động, chơi thể thao vừa sức và ra nhiều mồ hôi, nước tiểu trong là các biểu hiện của thanh lọc cơ thể tốt, Ths.BS. Lâm chia sẻ.