Rủi ro khôn lường từ việc bố mẹ “khoe” bảng điểm của con trên mạng xã hội

Đây là thông tin được chia sẻ tại hội thảo “Việt Nam và Israel phòng chống bắt nạt trên môi trường mạng” do Đại sứ quán Israel tại Việt Nam, Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội tổ chức hôm nay (20/7).

Hội thảo được tổ chức nhằm chia sẻ những điển hình về phòng chống bạn bắt nạt trên mạng cùng các hướng tiếp cận sáng tạo đa ngành để nâng cao nhận thức cho xã hội về vấn đề ngày càng nóng trên toàn cầu này.

Phát biểu tại hội thảo, ông Lưu Quang Tuấn, Vụ trưởng Vụ hợp tác quốc tế (Bộ LĐ-TB-XH) cho rằng, mạng Internet tương tự như một cuốn bách khoa toàn thư số, nơi mọi người có thể cùng học hỏi, trau dồi kiến thức một cách nhanh chóng và thuận tiện. Theo số liệu thống kê của Bộ Thông tin và Tuyền thông, tới tháng 9/2022, Việt Nam là quốc gia có lượng người dùng Internet cao thứ 12 trên toàn thế giới và đứng thứ 6 trong tổng số 35 quốc gia và vùng lãnh thổ tại châu Á với số lượng người dùng Internet vào khoảng 70 triệu người, chiếm khoảng 70% dân số cả nước.

Người Việt Nam trung bình dành khoảng 7 tiếng/ngày để truy cập Internet và sử dụng các nền tảng xã hội. Điều này khiến cho người dùng, đặc biệt là trẻ em và thanh thiếu niên, dễ có rủi ro, bị bắt nạt trên môi trường mạng.

Viện dẫn báo cáo U-report của Liên hợp quốc năm 2019, ông Lưu Quang Tuấn cho biết, một phần ba thanh thiếu niên ở 30 quốc gia cho biết họ đã từng là nạn nhân bị bắt nạt trên mạng, trong đó một phần năm cho biết đã từng bỏ học vì bị bắt nạt trên mạng và bạo lực. Cũng theo khảo sát này, 21% thanh thiếu niên Việt Nam tham gia khảo sát cho biết họ là nạn nhân của bắt nạt trên mạng và hầu hết đều không biết về đường dây nóng hoặc các dịch vụ có thể giúp họ nếu bị bắt nạt hoặc bị bạo lực trên mạng.

“Chúng ta đều biết rằng, bắt nạt trên môi trường mạng có thể gây nguy hại nghiêm trọng đến sức khỏe thể chất và tinh thần, ảnh hưởng tâm lý nặng nề như tự ti, chán nản, sang chấn tâm lý, trầm cảm dẫn đến tự sát. Những gì trẻ nhỏ đã phải chịu đựng trong quá khứ từ việc bị bắt nạt trên mạng cũng dễ dàng biến các em thành những người dễ gây bạo lực trong cuộc sống khi trưởng thành hoặc tâm tính bất ổn”, ông Tuấn cho biết.

Bà Đinh Thị Như Hoa, Trưởng phòng Kiểm định, Trung tâm ứng cứu khẩn cấp không gian mạng Việt Nam, Cục An toàn thông tin, Bộ Thông tin và Truyền thông cho biết, dân số Việt Nam  có đến 70 triệu người dùng các mạng xã hội.

Bên cạnh những lợi ích mang lại, việc sử dụng internet, mạng xã hội cũng khiến trẻ em đang đối mặt với nhiều rủi ro. Có đến 23% trẻ em cho biết đôi khi các em vô tình nhìn thấy hình ảnh, video nhạy cảm trên mạng. Trẻ em thường vô tình bắt gặp hình ảnh, video chạy cảm ở các quảng cáo trên mạng xã hội.

Việc trẻ em sử dụng internet cũng dẫn dến tình trạng nghiện game, nghiệm mạng xã hội. Thống kê cho thấy có đến 70-80% trẻ em từ 10-15 tuổi thích chơi game online, trong đó tỷ lệ trẻ bị nghiệm game chiếm khoảng 10-15%.

54% thanh thiếu niên cho biết họ từng có liên quan đến một "vụ bắt nạt". 21% đáp viên cho biết họ từng là nạn nhân và 38% là người đứng ngoài hoặc chứng kiến hành vi bắt nạt hoặc quấy rối. Thường những trẻ từ 10-14 tuổi sẽ bị bắt nạt qua mạng nhiều nhất. Đáng lo ngại hơn nữa, việc sửa dụng mạng xã hội, internet cũng khiến nhiều trẻ có nguy cơ bị lôi kéo, dụ dỗ, quấy rối và lừa đảo, thậm chí là ép tham gia các hoạt động phi pháp.

Cũng theo bà Hoa, việc nhiều cha mẹ có thói quen chia sẻ thông tin, hình ảnh một cách vô tư không kiểm soát trên mạng xã hội, diễn đàn… cũng có thể dẫn đến nhiều ảnh hưởng tiêu cực cho trẻ em. Bà Hoa đơn cử như việc sau mỗi mùa thi nhiều phụ huynh thoải mái chia sẻ bảng điểm, lớp, trường học của con lên mạng xã hội, điều này tiềm ẩn nhiều nguy cơ rủi ro khôn lường với trẻ.

Thống kê của Bộ Thông tin và Truyền thông cho thấy, có đến 13.000 trường hợp lừa đảo trực tuyến được ghi nhận trong năm 2022, tình trạng lừa đảo trực tuyến tăng 64,78% so với cùng kỳ năm ngoái. Trong đó, phân loại theo mục đích, có 2 loại hình lừa đảo là lừa đảo tài chính (75,6%) và lừa đảo đánh cắp thông tin cá nhân. Hành vi đánh cắp thông tin cá nhân cũng là bước đệm để tiếp nối cho việc lên kịch bản thực hiện lừa đảo tài chính.

Phát biểu tại hội nghị, Đại sứ Israel Yaron Mayer khẳng định: "Vấn đề bắt nạt trên mạng có những hệ quả nghiêm trọng về mặt tâm lý và thể chất đối với nạn nhân, và đã đến lúc chúng ta cùng nhau hành động và chống lại vấn nạn bắt nạt trực tuyến”.