NHNN: Hoãn thời hạn thực hiện Thông tư 02 là cần thiết

Website của Ngân hàng Nhà nước (NHNN) vừa đăng tải thông tin lý giải việc hoãn thời hạn thực hiện Thông tư 02 là cần thiết. Chúng tôi xin đăng nguyên văn bài viết:

Hướng dẫn thực hiện Luật các Tổ chức tín dụng (TCTD) 2010 và nhằm hoàn thiện quy định về phân loại tài sản có, trích lập và sử dụng dự phòng để xử lý rủi ro trong hoạt động của TCTD, chi nhánh ngân hàng nước ngoài, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước (NHNN) đã ban hành Thông tư số 02/2013/TT-NHNN ngày 21/01/2013 quy định về phân loại tài sản có, mức trích, phương pháp trích lập dự phòng rủi ro và việc sử dụng dự phòng để xử lý rủi ro trong hoạt động của TCTD, chi nhánh ngân hàng nước ngoài (Thông tư 02), có hiệu lực từ 01/6/2013.

Thông tư 02 phù hợp thông lệ quốc tế

Quy định của Thông tư 02 nhằm giúp hoạt động của các TCTD, chi nhánh ngân hàng nước ngoài tiếp cận sát hơn với thông lệ quốc tế và phản ánh chính xác hơn chất lượng tín dụng, nợ xấu, từ đó phục vụ cho quá trình thực hiện tái cơ cấu theo Quyết định số 254/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ về tái cơ cấu hệ thống giai đoạn 2011-2015.

Cụ thể: So với Quyết định 493/2005/QĐ-NHNN ngày 22/4/2005 và Quyết định số 18/2007/QĐ-NHNN ngày 25/4/2007 của Thống đốc NHNN, Thông tư 02 có một số thay đổi căn bản như sau: bổ sung thêm một số tài sản có phải phân loại, trích lập dự phòng; quy định các TCTD, chi nhánh NHNNg phải phân loại các khoản nợ vi phạm vào nhóm nợ xấu (nhóm 3); phải sử dụng kết quả phân loại nợ của Trung tâm thông tin tín dụng (CIC) để điều chỉnh kết quả tự phân loại.

Các thay đổi nêu trên của Thông tư 02 so với quy định hiện hành đều theo hướng chặt chẽ hơn. Do đó, nếu thực hiện Thông tư 02 thì nợ xấu, số tiền trích lập dự phòng của hệ thống TCTD sẽ tăng. Như vậy, nguồn vốn của TCTD, chi nhánh ngân hàng nước ngoài chắc chắn sẽ bị ảnh hưởng, chi phí vốn của TCTD, chi nhánh ngân hàng nước ngoài sẽ tăng.

Sự điều chỉnh cần thiết

Trong điều kiện kinh tế trong nước và nước ngoài còn nhiều khó khăn, để đảm bảo thận trọng trong việc thực hiện, sau khi Thông tư 02 được ban hành, NHNN vẫn tiếp tục yêu cầu các TCTD, chi nhánh ngân hàng nước ngoài tính thử nợ xấu, số tiền trích lập dự phòng ở thời điểm gần nhất, nhằm đánh giá tác động của việc thực hiện Thông tư 02.

Trên cơ sở đánh giá tác động của Thông tư 02, ngày 27/05/2013, Thống đốc NHNN đã ban hành Thông tư số 12/2013/TT-NHNN về việc sửa đổi một số điều của Thông tư 02. Theo đó, thời hạn hiệu lực của Thông tư 02 được sửa đổi từ ngày 01/6/2013 sang ngày 01/6/2014.

Việc điều chỉnh thời gian có hiệu lực thi hành của Thông tư 02 nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp tiếp cận vay vốn ngân hàng, hỗ trợ thúc đẩy tín dụng cho nền kinh tế, giảm mặt bằng lãi suất cho vay, tháo gỡ khó khăn cho sản xuất, kinh doanh, đồng thời giúp cho TCTD, chi nhánh ngân hàng nước ngoài có thêm thời gian để chủ động xây dựng lộ trình thực hiện và chuẩn bị các điều kiện áp dụng đầy đủ Thông tư 02.

Việc giãn thời hạn thi hành Thông tư 02 của NHNN đã nhận được sự đồng tình của nhiều chuyên gia kinh tế. TS. Vũ Đình Ánh, chuyên gia kinh tế nhận xét, Thông tư 02 không chỉ ảnh hưởng trực tiếp đến hoạt động của hệ thống ngân hàng, mà còn có ảnh hưởng rất lớn đến hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp và rộng ra là cả nền kinh tế. Khi Thông tư 02 đi vào thực hiện đồng nghĩa với việc Quyết định 780/QĐ-NHNN ngày 23/4/2013 về gia hạn nợ, cơ cấu lại thời hạn trả nợ (Quyết định 780) sẽ chấm dứt hiệu lực. Thậm chí, nhiều khoản nợ trước đây được gia hạn, cơ cấu lại theo Quyết định 780 sẽ bị đẩy vào nhóm nợ có rủi ro cao hơn. Điều đó sẽ làm nợ xấu tại nhiều ngân hàng gia tăng.

TS. Nguyễn Trí Hiếu cho rằng, việc áp dụng Thông tư 02 có thể khiến con số nợ xấu của một số ngân hàng tăng cao và hệ quả là các ngân hàng này phải tăng trích lập dự phòng rủi ro, từ đó ảnh hưởng tới lộ trình giảm lãi suất để hỗ trợ nền kinh tế. Nguy hiểm hơn, khi khoản vay bị xếp vào nhóm nợ xấu, nhiều doanh nghiệp sẽ đứng trước nguy cơ bị cắt nguồn tín dụng. Trong bối cảnh khó khăn, nếu bị cắt nguồn tín dụng, doanh nghiệp khó có thể tồn tại.

Theo TS. Lê Thẩm Dương - Trưởng khoa Quản trị kinh doanh – Đại học Ngân hàng TPHCM,nếu áp dụng ngay Thông tư 02 nền kinh tế sẽ chuyển sang giai đoạn rất xấu. Các doanh nghiệp vừa mới vực dậy thì nay có nguy cơ rơi trở lại vào khó khăn, không thể tiếp tục vay được vốn do bị quay trở lại nhóm nợ xấu. Nợ xấu gia tăng cũng buộc các ngân hàng phải tăng trích lập dự phòng rủi ro, không thể tăng trưởng tín dụng. Vì thế, việc NHNN hoãn áp dụng Thông tư 02 trong vòng một năm theo ông Dương là lựa chọn khôn ngoan.

Tuy nhiên, việc giãn thời hạn thực hiện Thông tư 02 chỉ là giải pháp tình thế trong bối cảnh kinh tế đang khó khăn. Để chủ động quản trị rủi ro, phát triển bền vững, các TCTD, chi nhánh ngân hàng nước ngoài phải nâng cao chất lượng tín dụng, tích cực triển khai các giải pháp tái cơ cấu, xử lý nợ xấu theo Đề án cơ cấu lại hệ thống các TCTD giai đoạn 2011-2015 và Đề án xử lý nợ xấu đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt, đồng thời chủ động xây dựng lộ trình và chuẩn bị sẵn sàng để thực hiện các quy định của Thông tư 02 khi đến thời điểm 01/6/2014.