Thấy gì từ động thái chào mua USD trở lại của Ngân hàng nhà nước?

Sau hơn 3 tháng tạm dừng, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) đã quay trở lại hoạt động mua ngoại tệ với việc đưa ra giá chào ở mức 23.450 đồng/USD.

Trước đó, vào đầu tháng 9, Sở Giao dịch Ngân hàng Nhà nước đã ngừng niêm yết tỷ giá mua trong bối cảnh thanh khoản ngoại tệ có dấu hiệu căng thẳng. Và suốt hơn 3 tháng qua, trong khi giá bán USD tại Sở giao dịch NHNN liên tục biến động mạnh thì giá mua vào USD này vẫn bị NHNN bỏ trống.

Bên cạnh việc niêm yết lại, giá chào mua USD của NHNN cũng tăng mạnh 900 đồng/USD so với thời điểm đầu tháng 9, song vẫn thấp hơn khoảng 250 - 300 đồng so với giá bán USD niêm yết của các ngân hàng.

Động thái của NHNN diễn ra trong bối cảnh giá USD lao dốc mạnh trong những tuần giao dịch gần đây.

Hiện giá USD niêm yết tại các thương mại chỉ còn khoảng 23.400 – 23.450 đồng ở chiều mua vào và 23.700 – 23.750 đồng ở chiều bán ra. So với mức đỉnh ghi nhận vào đầu tháng 10, giá USD ngân hàng đã giảm 4,5% và chỉ còn cao hơn khoảng 3,5% so với hồi đầu năm, tương đương vùng mất giá kỳ vọng của NHNN.

Trong tháng 11, NHNN cũng đã có 4 lần giảm giá bán USD tại Sở Giao dịch, tổng cộng 40 đồng, cho thấy áp lực tỷ giá đã không còn căng thẳng như giai đoạn trước.

Theo Chuyên gia Trần Ngọc Báu – CEO Wigroup (Nền tảng cung cấp dữ liệu và giải pháp công nghệ tài chính), việc niêm yết lại giá chào mua USD của NHNN là ''1 mũi tên trúng 3 đích''.

Thứ nhất, yết giá chào mua tại 23.450 VND/USD thể hiện NHNN cho rằng tỷ giá ở vùng hiện tại đã là "phù hợp" và không muốn tỷ giá tiếp tục giảm thêm nên chặn "sàn" tại mức này, đây cũng là mức ổn định được duy trì bình quân trong vòng 5 năm qua. Động thái này là cần thiết bởi nếu không kiểm soát và để VND lên giá quá nhanh với USD và các đồng tiền cũng sẽ gây ra những hệ lụy tiêu cực với nền kinh tế.

Thứ hai, trong quý I năm 2023 sẽ có khoảng 7 tỷ USD hợp đồng bán kỳ hạn trước đó sẽ đến hạn, nếu không hủy ngang thì sẽ có tương ứng khoảng 160.000 tỷ VND bị rút khỏi hệ thống. Chặn mua dưới là cách để trung hòa lượng USD sẽ bán ra.

Thứ ba, thanh khoản hệ thống ngân hàng đang rất căng thẳng đã đẩy lãi suất thị trường 1 tăng rất mạnh. Muốn giải quyết dứt điểm vấn đề này thì "bơm tiền" trực tiếp mới xử lý được, kênh OMO hay chiết khấu, tái cấp vốn không giải quyết được. Mua ngoại tệ là kênh hiệu quả nhất để xử lý bài toán thanh khoản lúc này.

''Đây thực sự là chìa khóa quan trọng giải quyết nhiều vấn đề lúc này mà những công cụ điều hành tiền tệ bình thường khác hiện tại không xử lý nổi'', ông Báu nhấn mạnh.

Theo CEO của WiGroup cũng cho rằng, việc NHNN niêm yết lại giá chào mua USD cho thấy vấn đề "tỷ giá căng thẳng" đã được xử lý dứt điểm; và trong thời gian tới, xu hướng tỷ giá USD/VND sẽ yếu đi hoặc nếu có tăng thì NHNN có thể xử lý nhanh gọn.

Chứng khoán Vietcombank (VCBS) nhận định, việc NHNN chào mua USD trở lại xuất phát từ việc dòng ngoại tệ vào thị trường giai đoạn này đã có sự cải thiện đáng kể so với đầu tháng 11. Kéo theo đó, NHNN đang cho thấy sự tự tin về dòng ngoại tệ trong giai đoạn tới đi kèm với khả năng có thể tiến hành mua bổ sung dự trữ ngoại hối vốn đã giảm sút mạnh trong giai đoạn vừa qua.

Trước đó, Chứng khoán VnDirect cũng cho biết, trong 10 tháng đầu năm 2022, NHNN đã phải bán một lượng lớn dự trữ ngoại hối để ổn định tỷ giá (tương đương 20% dự trữ ngoại hối). Điều này đã khiến dự trữ ngoại hối của Việt Nam giảm xuống dưới mức khuyến nghị của IMF (thấp hơn 3 tháng nhập khẩu). Trong năm 2023, nhóm phân tích kỳ vọng thặng dư thương mại đạt mức 12,0 tỷ USD, từ mức thặng dư thương mại dự kiến là 10,4 tỷ USD trong năm 2022; tài khoản vãng lai chuyển sang thặng dư ở mức 0,4% GDP vào năm 2023 từ mức thâm hụt dự kiến là 1,3% GDP trong năm 2022. Do đó, dự trữ ngoại hối của Việt Nam sẽ phục hồi lên mức 3,0 tháng nhập khẩu và đạt 102 tỷ USD vào cuối năm 2023 từ mức hiện tại là 89 tỷ USD.

VnDirect cũng dự báo áp lực mất giá của đồng VND sẽ giảm đáng kể từ quý II/2023 và đồng VND có thể tăng 1-2% so với USD trong năm 2023, do FED chuyển từ chính sách "thắt chặt tiền tệ" sang "bình thường hóa" vào năm tới.