31 chiếc đồng hồ quý hiếm gần 100 tuổi, trị giá cả chục nghìn USD trong tay bậc thầy sưu tầm: Chuyện về người hiểu rõ về đồng hồ Cartier Tank hơn chính Cartier!

Tại Dover Street Marketing Singapore, có 31 chiếc đồng hồ cực hiếm đang được trưng bày. Đối với người bình thường, đây chỉ đơn giản là những chiếc đồng hồ cũ. Chỉ những người trong giới sành đồng hồ cổ mới rõ, đây là những chiếc Cartier Tank được sản xuất năm 1917, lấy cảm hứng từ mẫu xe tăng Renault FT-17 sử dụng trong Thế chiến I.

Đối với Harry Fane, chúng là kho báu lịch sử mà ông đã dành cả đời để khám phá, thu thập và chia sẻ. Fane có thể giải thích cho bạn tại sao tai đồng hồ trên mẫu này lại cong, còn của mẫu kia thì thẳng; tại sao những mẫu đồng hồ không có kim phút lại được săn lùng gắt gao. Ông kể với một vẻ duyên dáng đậm chất quý tộc Anh, bằng sự đam mê đầy hiểu biết của một người đã gây dựng cơ nghiệp từ việc tìm kiếm những điều đẹp đẽ.

Con đường trở thành chủ nhân của những chiếc đồng hồ Cartier Tank của ông khá phức tạp. Là con trai của cựu chủ tịch Sotheby’s, Fane dành 2 năm ở hãng đấu giá này vào thập niên 70 trước khi quyết định kinh doanh với người bạn thân Mark Shand - nhà bảo vệ môi trường, nhà văn du lịch quá cố, và cũng là anh trai của Nữ công tước xứ Cornwall - bà Camilla. Do thị trường lúc đó đang bị bão hòa bởi các nhà môi giới nghệ thuật, họ quyết định sẽ tập trung vào nghệ phẩm (objet d’art).

"Khi đi tìm đồ bạc cổ để bán, tôi thường tình cờ bắt gặp những món đồ tinh xảo đến từ Cartier, chẳng hạn như đồng hồ treo tường, khuy măng-sét, đồng hồ đeo tay, hoặc gạt tàn thuốc lá. Tôi bắt đầu mua chúng, dù không thực sự hứng thú. Đến cuối thập niên 70, tôi dũng cảm vứt hết mấy chiếc giá đỡ nến bằng bạc để chuyên tâm vào đồ của Cartier", ông cho biết.

Fane biết hầu hết các trang sức và phụ kiện tinh xảo nhất của Cartier, nhưng những chiếc đồng hồ Tank mới là điều khiến ông mê mẩn hơn cả.

"Louis Cartier là kẻ hời hợt, nhưng theo một cách tuyệt vời. Ông ta chẳng quan tâm xem có gì bên trong một chiếc đồng hồ, vì thế, ông ta chỉ cần bảo Edmund Jaeger (nhà sản xuất Jaeger-LeCoultre) tạo một bộ máy đủ gọn nhẹ để đặt vào trong thiết kế của mình," Fane nói. "Chiếc đồng hồ Tank trông đơn giản đến không ngờ, nhưng Cartier đã chú ý rất kỹ đến thiết kế của nó."

Tank Carre, 1948 (Photo: Dover Street Market)

Tình yêu của ông đã chuyển thành hàng chục năm tích lũy kiến thức về lịch sử của đồng hồ Tank. "Tôi bắt đầu nghiên cứu về thời gian và địa điểm mà những bộ máy và chiếc vỏ này được làm ra. Giờ đây, thậm chí một trong số những cuốn sách của Cartier cũng phải ghi: ‘Dành tặng Harry Fane - người hiểu rõ Cartier hơn cả chính Cartier.’"

Fane tự mình sưu tầm những chiếc đồng hồ Tank được sản xuất trước thập niên 60. Ông nổi tiếng là dám làm mọi thứ để có được những món đồ thỏa mãn sở thích của mình.

Tank Normale, 1965 (Photo: Dover Street Market)

"Tôi đang ở Miami tham dự hội chợ trang sức thì có một nhà buôn Rolex giới thiệu cho tôi một chiếc đồng hồ Cartier. Tôi biết chúng chỉ có giá khoảng 10.000-11.000 USD, nhưng anh ta đòi những 21.000 USD. Tôi bảo anh ta điên rồi, nhưng anh ta chỉ nói: ‘Không, ông mới điên, vì ông chuẩn bị mua nó.’ Thật là một kẻ đáng ghét!" Fane cười lớn.

Thật không may cho ông, nhà buôn kia đã nói đúng.

Tank Allongee, 1940 (Photo: Dover Street Market)

Dù khó đến mức nào, Fane cũng không để vuột mất những chiếc đồng hồ. "Bản chất tôi là một nhà kinh doanh. Tôi sẽ thay đổi mẫu đồng hồ ưa thích nếu có một chiếc nào đó cổ hơn và đẹp hơn xuất hiện. Tôi là kẻ phóng túng khi nói đến tình yêu với đồng hồ," ông châm biếm nói.

Lúc nào cũng vậy, bộ sưu tập cá nhân của ông sẽ gồm khoảng 12 chiếc đồng hồ không phải để bán. Tuy nhiên, điều này cũng không hẳn là cố định. "Nếu bạn muốn xem mọi thứ tôi có và trả 5 triệu USD để mua chúng, bạn sẽ có ngay trong vòng 3 giây. Tôi không phải người quá quyến luyến đồ vật," ông tuyên bố.

Ngoại lệ duy nhất là chiếc đồng hồ ông đeo đến buổi phỏng vấn của CNA Luxury: một chiếc Tank Normale màu vàng kim loại từ năm 1924. "Nó đã gần 100 tuổi rồi. Tôi tự hỏi nó đã ăn tối cùng ai. Nó đã được tháo ra khỏi tay ai? Nó đã được tặng cho ai? Tôi cực kỳ ‘chung thủy’ với nó."

Kể cả chiếc đồng hồ Tank đầu tiên mà Fane sở hữu cũng không thoát khỏi sự thực dụng của ông. Ông đã không còn giữ chiếc Tank Americaine ông đòi làm quà từ Cartier sau khi đã giúp đỡ thương hiệu này.

Tank Cornice, 1959. (Photo: Dover Street Market)

"Họ đối xử khá là thô lỗ với tôi, vì thế tôi bảo họ hãy tặng tôi một món quà thay vì trả tiền. Sau một hồi om sòm bằng tiếng Pháp - họ không biết là tôi hiểu - họ nói tôi có thể đi và chọn cho mình vài món đồ," Fane nhớ lại.

Thế là ông đã xông vào một cửa hàng của Cartier tại Paris, yêu cầu được xem chiếc đồng hồ đắt nhất. Đó là một chiếc đồng hồ nạm đầy kim cương xấu xí, với các nút bấm và sapphire ở khắp nơi". Ông quyết định sẽ lấy nó.

"Họ tá hỏa cả lên. Tôi chỉ đùa thôi, nên tôi đã chọn một chiếc Americaine."

Tank Chinoise, 1945 (Photo: Dover Street Market)

Là một người tôn sùng sự cổ điển, Fane ghét bỏ ra mặt sự hào nhoáng và phô trương. Ông cũng không hề nói tránh, kể cả với Johann Rupert - chủ tịch của Richemont, công ty mẹ của Cartier. Fane miêu tả Rupert là "một người đàn ông đặc biệt".

Trên thực tế, ông tin rằng chính khả năng lãnh đạo và sự thấu hiểu di sản Cartier của Rupert đã giúp thương hiệu này duy trì cho đến tận ngày nay. "Đây là lý do mà tim của bạn vẫn đập thình thịch mỗi khi bạn trai bạn trở về nhà với một chiếc túi Cartier trên tay. Đây là điều hiếm thấy, bởi lẽ nhiều thương hiệu lâu đời khác đã mất đi bản sắc theo năm tháng."

Giờ đây, những chiếc đồng hồ Cartier cổ của ông được trưng bày cùng với những thiết kế hiện đại ngay tại cửa hàng Dover Street Market Singapore.

"Về mặt lý thuyết, những chiếc đồng hồ này chỉ dành cho những người như tôi, mặc suit sọc mảnh và đeo cà vạt," ông nói. "Nhưng những chiếc đồng hồ cổ điển được thiết kế 100 năm trước này trông vẫn rất hài hòa khi đứng cạnh các sản phẩm hiện đại, vượt trội này. Tôi nghĩ đây là một điều tuyệt vời."