5 tuyến đường trị giá hàng chục nghìn tỷ ở Việt Nam, thường gọi là cao tốc nhưng chỉ có 2 làn xe

5 tuyến đường cao tốc 2 làn xe ở Việt Nam

Hiện cả nước có 5 tuyến cao tốc 2 làn xe với chiều dài 371km gồm: Cam Lộ - La Sơn, La Sơn - Hòa Liên, Yên Bái - Lào Cai, Hòa Lạc - Hòa Bình, Thái Nguyên - Chợ Mới. Tổng mức đầu tư 5 dự án này khoảng 52.935 tỷ đồng.

Cam Lộ - La Sơn

Sau hơn 2 năm xây dựng, ngày 31/12/2022, dự án thành phần đoạn cao tốc Cam Lộ - La Sơn có chiều dài 98,35 km (thuộc dự án xây dựng đường bộ cao tốc Bắc - Nam phía Đông giai đoạn năm 2017-2022) đã được khánh thành.

Tuyến cao tốc này được đầu tư phân kỳ. Giai đoạn đầu, với quy mô 2 làn xe, bề rộng nền đường là 12m (riêng các đoạn vượt xe có quy mô 4 làn xe, bề rộng nền đường là 23m). Giai đoạn hoàn chỉnh có quy mô 4 làn xe, bề rộng nền đường là 23m. Dự án có tổng mức đầu tư khoảng 7.669 tỷ đồng, sử dụng nguồn vốn trái phiếu Chính phủ.

Dự án thành phần đoạn Cam Lộ - La Sơn đi qua hai tỉnh Thừa Thiên Huế và Quảng Trị, kết nối các trung tâm kinh tế, chính trị của hai tỉnh, từng bước hoàn thiện cở sở hạ tầng đồng bộ, mở ra nhiều cơ hội đầu tư, tạo tiền đề phát triển kinh tế - xã hội của hai tỉnh.

La Sơn - Hòa Liên

Dự án cao tốc La Sơn - Túy Loan khởi công vào tháng 12/2013, dài 77 km, tổng đầu tư gần 11.500 tỷ đồng theo hình thức hợp đồng BT. Trong đó đoạn La Sơn - Hòa Liên dài 66 km (thuộc dự án La Sơn - Túy Loan), quy mô 2 làn xe, bề rộng mặt đường 12 m, tốc độ thiết kế 60 km/h, đã đưa vào khai thác.

Đoạn cao tốc này bắt đầu từ ngã ba La Sơn (huyện Phú Lộc, tỉnh Thừa Thiên - Huế) đến nút giao Hòa Liên (huyện Hòa Vang, TP. Đà Nẵng góp phần giảm tải QL1A, mở rộng kết nối giao thương giữa các tỉnh Thừa Thiên - Huế – Đà Nẵng – Quảng Ngãi, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế xã hội các tỉnh miền Trung.

Yên Bái - Lào Cai

Đường cao tốc Nội Bài - Lào Cai là một trong những dự án xây dựng đường cao tốc có quy mô lớn nhất tại nước ta với tổng chiều dài 245 km, đi qua địa phận TP. Hà Nội và các tỉnh Vĩnh Phúc, Phú Thọ, Yên Bái, Lào Cai.

Tuyến cao tốc với chiều dài 264 km, đã được đưa vào khai thác từ năm 2014 với quy mô 4 làn xe đoạn Nội Bài - Yên Bái; 2 làn xe đối với đoạn Yên Bái - Lào Cai.

Tổng mức đầu tư của dự án đường cao tốc Nội Bài – Lào Cai là 1,46 tỷ USD (giai đoạn 1), tương đương khoảng 35.821 tỷ.

Tổng công ty Đầu tư phát triển đường cao tốc Việt Nam VEC hiện đang khẩn trương nghiên cứu phương án huy động vốn, hình thức đầu tư để tiếp tục mở rộng cao tốc Yên Bái - Lào Cai theo quy mô 4 làn xe, nhằm khai thác đồng bộ với đoạn Nội Bài - Yên Bái và khắc phục những bất cập hiện có.

Dự kiến tổng mức đầu tư dự án mở rộng đoạn Yên Bái - Lào Cai lên 4 làn xe là 8.740 tỷ đồng. Trong đó, đầu tư mở rộng 2 làn xe lên 4 làn xe đoạn Yên Bái - Lào Cai là 5.663 tỷ đồng; đầu tư tạo nhám đoạn và mở 3 cầu đoạn Nội Bài - Yên Bái là hơn 3.076 tỷ đồng.

Hòa Lạc - Hòa Bình

Theo Quy hoạch mạng lưới đường bộ thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến 2050 được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 1454/QĐ-TTg ngày 01/9/2021, cao tốc Hòa Lạc (Hà Nội) - Hòa Bình dài 32 km, quy mô 6 làn xe cao tốc, tiến trình đầu tư trước năm 2030.

Hiện nay, đường Hòa Lạc - Hòa Bình đang khai thác theo tiêu chuẩn chiều rộng nền đường 12m, gồm 2 làn xe cơ giới và 2 làn xe hỗn hợp. Hướng tuyến và các yếu tố hình học của đường Hòa Lạc - Hòa Bình cơ bản đáp ứng yêu cầu kỹ thuật đường cao tốc theo quy hoạch. Ban đầu, tổng mức đầu tư dự án là 6.745 tỷ đồng.

Thái Nguyên - Chợ Mới

Tuyến đường Thái Nguyên – Chợ Mới được thiết kế 2 làn xe ô tô với 2 làn xe thô sơ, bề rộng làn đường 12m, tốc độ thiết kế xe chạy 80 km/h, chính thức khai trương từ ngày 31/1/2017. Tuyến đường có tổng mức đầu tư hơn 2.700 tỷ đồng.

Việc hoàn thành hơn 40km đoạn từ Thái Nguyên – Chợ Mới sẽ rút ngắn thời gian đi từ trung tâm TP Thái Nguyên lên Bắc Kạn còn 1h đồng hồ thay vì 1h45 phút khi đi qua QL3 cũ.

Làm cao tốc 2 làn xe có lãng phí?

Sau vụ tại nạn giao thông nghiêm trọng trên cao tốc Cam Lộ - La Sơn khiến 3 mẹ con trong một gia đình thiệt mạng, nhiều lái xe, người có am hiểu về giao thông đã tranh luận sôi nổi về cao tốc 2 làn xe, không giải phân cách cứng ở Việt Nam.

Lý giải nguyên nhân vì sao một số tuyến cao tốc được thiết kế hai làn hạn chế, không khác với quốc lộ, tỉnh lộ, đại diện Bộ Giao thông Vận tải từng cho biết do ngân sách hạn chế, một số dự án cao tốc đã và đang được phân kỳ đầu tư, đến giai đoạn hoàn chỉnh sẽ đảm bảo quy mô theo đúng quy hoạch.

Ông Nguyễn Xuân Thủy, nguyên Giám đốc Nhà xuất bản Giao thông Vận tải cho Vietnamplus hay nhiều đường cao tốc ở nước ta, trong đó không ít đoạn tuyến thành phần Cao tốc Bắc-Nam phía Đông đã phải đầu tư xây dựng không đạt đúng chuẩn cao tốc, cụ thể là chỉ xây được 2 làn.

“Do nguồn vốn phân bổ không đáp ứng đủ nhu cầu đầu tư, hạ tầng đường cao tốc còn bất cập như đường quá hẹp, không có làn khẩn cấp… nên hàng loạt đoạn tuyến Cao tốc Bắc-Nam mới được đưa vào khai thác bị giới hạn tốc độ, nên không thể gọi là cao tốc,” ông Thủy nói với nguồn trên.

Còn GS.TS Nguyễn Quang Toản, nguyên Trưởng bộ môn Đường bộ, Trường Đại học Giao thông vận tải Hà Nội cho Sức khỏe & Đời sống hay rằng đường cao tốc khi đưa vào khai thác khoảng 5- 10 năm mà đã phải đặt vấn đề nâng cấp, mở rộng thêm làn xe là một thiếu sót của cả tư vấn và người quyết định đầu tư. Nâng cấp đường cao tốc mở rộng thêm làn xe đường cao tốc là một việc cực kỳ khó khăn và tốn kém chứ không phải là đơn giản.

Tại Thông báo số 29/TB-VPCP ngày 15/2/2023 kết luận của Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính trong chuyến công tác kiểm tra và làm việc về tình hình triển khai các công trình, dự án trọng điểm ngành giao thông, Thủ tướng từng đưa ra yêu cầu không đầu tư cao tốc quy mô 2 làn xe.

Thủ tướng Chính phủ lưu ý quy hoạch đường cao tốc phải có tầm nhìn dài hạn, tổng thể và có kế hoạch đầu tư hoàn thiện đúng tiêu chuẩn cao tốc, không đầu tư cao tốc quy mô hạn chế 2 làn xe, gây lãng phí nguồn lực và thời gian nâng cấp, mở rộng.

Bộ Giao thông Vận tải cho biết đã rà soát, báo cáo Thủ tướng Chính phủ các nội dung liên quan và đề xuất các giải pháp để sớm đầu tư mở rộng, hoàn thiện các tuyến cao tốc đang khai thác theo quy mô phân kỳ, đẩy nhanh hoàn thiện thủ tục đầu tư mở rộng một số tuyến từ 2 làn xe lên 4 làn xe và từ 4 làn xe lên 6 làn xe.