Âm nhạc có giúp chúng ta tăng cường hiệu suất công việc không? Nếu có thì phải nghe nhạc gì? Nghe ở đâu?

Michael Phelps và Murakami

Nghe không liên quan đến nhau lắm, dù đây đều là những cái tên nổi tiếng trong lĩnh vực của họ. Trong khi Phelps là một vận động viên bơi lội chuyên nghiệp người Mỹ với 23 huy chương vàng Olympic, thì Murakami là một tiểu thuyết gia vào hàng best-seller của Nhật Bản. Có lẽ điểm chung thuần túy giữa họ là âm nhạc.

Phelps gây ấn tượng khi luôn xuất hiện với chiếc headphone trùm đầu. Anh chỉ cởi nó ra vài giây trước khi bắt đầu cuộc đua, dẫu cho cuộc đua đó là… Olympic. Trả lời phỏng vấn tờ Guardian năm 2005, anh cho biết "Tôi luôn bước ra đường bơi cùng chiếc tai nghe trong suốt sự nghiệp, và tận hưởng âm nhạc cho đến giây phút cuối cùng. Nó giúp tôi thư giãn trong thế giới nhỏ của mình"

Thói quen này quả không tệ. Phelps cùng đồng đội giành chức vô địch trong năm đó còn cá nhân anh kiếm được cho mình chiếc Huy chương vàng thứ 19. Chiếc tai nghe của Phelps gây chú ý đặc biệt. Mọi người tò mò về list nhạc của kình ngư. Trong một số bài phỏng vấn trải dài qua nhiều năm anh tiết lộ một số cái tên, mới nhất là Eminem, Yound Jeezy, Eric Church. Lần trả lời năm 2012 có Avicii, Lil Wayne. Ngược về 2005 là Eminem cạnh Dr. Dre và Snoop Dog. VĐV người Mỹ cũng từng kể trong một bài phỏng vấn khác – rằng băng cát-xét đầu tiên anh nghe là Green Day và anh cũng thích mở nhạc hip-hop mỗi buổi sáng hoặc nghe techno trước khi tập luyện.

"Âm nhạc của Murakami" nổi tiếng theo một cách khác. Jazz và nhạc cổ điển thấm đẫm trong những cuốn tiểu thuyết siêu thực của ông. Không có bất kỳ tác phẩm nào của Murakami thiếu vắng đi một giai điệu nhẹ nhàng hoặc phóng túng nào đó. Từ "Rừng Na Uy" cho đến "Tazaki Tsukuru không màu và những năm tháng hành hương". Đến nỗi đã có hàng trăm playlist kiểu "nhạc trong tiểu thuyết Murakami" do người hâm mộ lập ra trên Youtube, Soundcloud và nhiều trang mạng khác nhằm tổng hợp tất cả các bản nhạc từng xuất hiện trong văn ông. Những bản Baroque xưa lắc lơ trên iTunes ngỡ chẳng ai nghe bỗng nhiên gây sốt trở lại mỗi khi nhà văn Nhật ra mắt một tựa sách mới.

Âm nhạc luôn kích thích trí tưởng tượng của tôi. Khi viết tôi thường nghe cổ điển Baroque trên nền nhạc thính phòng của Bach, Telemann, hoặc tương tự.

Dĩ nhiên nghe nhạc trong khi viết là thói quen của Murakami. Tốc độ viết lách của nhà văn so với những tiểu thuyết gia đương thời là cực kỳ đáng nể. Ông cũng chịu ảnh hưởng bởi nhiều nét văn hóa và âm nhạc phương Tây, và có nhiều hơn một tác phẩm lấy tiêu đề từ cùng một bài hát, như Norwegian Wood (Rừng Na Uy) của The Beatles, hay Dance Dance Dance (tựa tiếng Việt: Nhảy nhảy nhảy) của ban nhạc The Steve Miller.

Đồng thời, Haruki Murakami cũng là một vận động viên marathon và ba môn phối hợp nghiệp dư. Trong quyển "Tôi nghĩ gì khi tôi nói về chạy bộ", những bước chạy mỗi buổi sáng của ông dĩ nhiên không thể thiếu vắng nhịp điệu từ âm nhạc.

"Buổi sáng, khi trời lạnh, tôi ngồi vào bàn, viết đủ mọi thứ… Cuộc sống ở đây hạnh phúc ra sao, tôi có thể đi loanh quanh tha thẩn tùy thích, đọc sách dưới bóng cây hoặc mặc nguyên như thế bước xuống, nhúng mình trong con lạch trong veo mát lành… Tôi chạy chừng một giờ mỗi ngày, sáu ngày một tuần. Tôi chạy trong tiếng nhạc Lovin’ Spoonful phát ra từ chiếc Walkman cũ bên đường bờ biển Hawaii, dưới cái nắng hè tàn khốc dịu dàng mang theo "gió mậu dịch từ phía ngọn hải đăng thổi lá khuynh điệp xào xạc", dưới cơn mưa mùa hè mát lạnh dễ chịu"…

Chúng ta nói gì khi chúng ta nói về âm nhạc?

Hai ví dụ kể trên là minh chứng sống động cho sự cần thiết của âm nhạc đối với hiệu suất công việc

Tuy nhiên có thật là âm nhạc luôn ảnh hưởng tích cực tới chúng ta không?

Những nghiên cứu thuộc Đại học Birmingham của Anh cho thấy, âm nhạc có tác dụng nâng cao hiệu quả trong một số công việc. Nếu bạn đang phải làm một tác vụ "nhàm chán" nào đó như nhập liệu thì âm nhạc là cứu cánh tuyệt vời. Hãy cắm tai nghe vào ngay thôi. Tuy nhiên, trước khi nhấn Play, xử lý tốt phần âm thanh sẽ mang lại lợi ích tối đa cho bạn và bộ não

Học một kiến thức mới: Stop

Học hỏi đòi hỏi não phải phân tích và ghi nhớ nhiều hướng dẫn và định nghĩa. Khi nhạc được bật, não của bạn phải xử lý dữ liệu thính giác trong khi phải ưu tiên xử lý các bài tập và phân tích dữ kiện. Do sự đa nhiệm này, não có thể giải thích các bài hướng dẫn và dữ kiện theo cách không đúng, hoặc kết hợp chúng theo những cách kỳ quặc, hoặc không thể ghi nhớ lâu. Vì vậy, nếu bạn phải học cái gì đó tại nơi làm việc, tốt nhất là tắt nhạc đi, đặc biệt nếu bạn đang học bằng miệng thông qua việc đọc, đừng bao giờ nghe nhạc có lời.

Nơi làm việc ồn ào: Play

Khi không gian làm việc của bạn quá ồn ào, não sẽ khó khăn trong việc xử lý tất cả các dữ liệu giữa không gian ồn ã đó. Việc này gây mất năng lượng mà bạn có thể để dành tập trung cho công việc. Nó cũng làm tăng mức cortisol - loại hoóc môn gây căng thẳng và giảm dopamine. Những thay đổi hoóc môn ảnh hưởng tiêu cực đến vỏ não trước trán làm cản trở chức năng điều hành. Do đó, năng suất có thể giảm, ngay cả khi công việc của bạn có hay không yêu cầu phải học thứ mới. Trong tình huống này, việc nghe nhạc có thể giúp ích, vì nó ngăn chặn các thông tin ồn ào quá mức với bạn và giữ cho bạn bình tĩnh.

Công việc lặp đi lặp lại: Play

Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra, nói chung những người nghe nhạc trong khi làm các công việc lặp đi lặp lại thực hiện nhanh hơn và ít lỗi hơn. Nghe loại nhạc yêu thích gây nên sự giải phóng các chất dẫn truyền thần kinh cảm xúc tốt như dopamine, serotonin và norepinephrine, giúp bạn thấy thư giãn và hạnh phúc, do đó tập trung tốt hơn. Điều này đúng ngay cả khi làm một công việc phức tạp - các bác sĩ thường nghe nhạc trong phòng phẫu thuật vì nó làm giảm căng thẳng, qua đó tăng tập trung và hiệu suất. Tâm trạng được cải thiện từ âm nhạc cũng ảnh hưởng đến cách bạn tương tác với đồng nghiệp. Nếu bạn cảm thấy phấn chấn hơn, bạn sẽ tôn trọng, kiên nhẫn, hợp tác hơn, và làm việc nhóm tốt hơn.

Nhạc mới: Stop

Khi bạn nghe một bài hit mới toanh, hoạt động sẽ liên quan đến yếu tố bất ngờ và mới lạ. Cơ thể bạn giải phóng dopamine để đáp ứng "sự mới mẻ" này, khiến bạn cảm thấy thoải mái. Nhưng điều đó cuối cùng lại khiến cho âm nhạc hấp dẫn hơn bất kỳ nhiệm vụ nào bạn đang làm, thu hút sự chú ý của bạn vào giai điệu và gây xao nhãng đến trọng tâm công việc.

Sáng tạo: Play

Đối với những người muốn tìm điểm lợi ích tối đa khi nghe nhạc trong các hoạt động sáng tạo, sự hiện diện của "nhạc nền" dường như hoạt động tốt nhất.

Các nhà nghiên cứu đã chỉ ra rằng mức ồn vừa phải có thể thực sự tạo ra các dòng năng lượng sáng tạo, nhưng tiếng ồn quá nhiều có tác dụng ngược lại.

Điều này có nghĩa là nên tránh nghe nhạc với cường độ-trường độ-cao độ quá thấp hay quá cao hay thay đổi liên tục.

Những tiếng bass sâu và âm thanh "gào thét" có thể làm cho bạn cảm thấy tràn đầy năng lượng lúc đầu, nhưng khi lắng nghe và tham gia vào công việc cần tập trung sâu, hãy thưởng thức âm thanh êm dịu hơn.

Điệp khúc cần ghi nhớ

Âm nhạc có thể tạo ra sự khác biệt rất lớn trong ngày làm việc của bạn. Bạn có thể tăng âm lượng nếu tiếng ồn khiến bạn làm việc như rùa bò, hoặc phải giải quyết một công việc lặp đi lặp lại. Tuy nhiên, lý tưởng là chuẩn bị một danh sách nhạc quen thuộc và nếu công việc của bạn liên quan đến bất kỳ loại xử lý ngôn ngữ nào, nên tập trung vào các tùy chọn nhạc không lời. Cuối cùng, nếu bạn phải học môn gì mới, hãy cải thiện tâm trạng của bạn bằng việc nghe nhạc trước, không phải trong khi học

Nên nghe những thể loại nhạc gì?

Nhạc cổ điển (Baroque)

Tại sao?

Không lời và thường được coi là đỉnh cao của sự khéo léo, nhạc cổ điển là lựa chọn phổ biến cho việc hoàn thành công việc.

Một nghiên cứu đặc biệt đã chỉ rõ rằng âm nhạc thời kỳ Baroque dường như có một tác động đáng kể đến năng suất. Nghiên cứu dựa trên nhóm đối tượng là 8 bác sĩ X-quang, tuy nhiên tất cả đều có chung một báo cáo rằng nhạc cổ điển giúp cải tiến sự tập trung của họ.

Lưu ý đến những gì chúng tôi đề cập ở trên, không phải tất cả các nhạc cổ điển đều phù hợp - những thay đổi kịch tính trong bản "Toccata & Fugue in D minor" có thể không thích hợp như những âm thanh tinh tế hơn trong "Für Elise".

Nghe ở đâu

● Reddit thread, "I’m new to classical music, where should I begin?"

Ví dụ

https://youtu.be/E2LM3ZlcDnk

https://youtu.be/gEibRc-oJKs

Nhạc điện tử (EDM)

Tại sao

Trong âm nhạc điện tử, "ambient electronica" - và các thể loại phụ của nó như chillout, downtempo, ambient house, và rất nhiều người khác - tất cả đều có xu hướng phù hợp với nhu cầu của chúng ta về "trình diễn nhưng không phô trương".

Thể loại này cũng có xu hướng lặp đi lặp lại, theo cách thú vị.

Không giống như tất cả các thăng trầm của một bản giao hưởng, có khá nhiều producer (nhà sản xuất âm nhạc) cố gắng tạo ra 'soundscapes' (bạn có nhớ Gabe trong The Office?), tập trung vào một vài giai điệu lặp lại và lồng vào nhau.

Sự tập trung của bài hát sẽ giúp cho việc tập trung của bạn, vì những âm điệu hay lặp đi lặp lại sẽ xuất hiện trong nền bài nhạc.

Nghe ở đâu

● SoundCloud

Ví dụ

https://youtu.be/phxRSkBnD7g

https://youtu.be/C5L1wqrUKKU

Nhạc trong Video Game

Tại sao

Thực sự, thiết kế game đòi hỏi một số lượng rất lớn chiều sâu, một nhà soạn nhạc tài ba biết rằng âm nhạc lý tưởng cho các tình huống game là nhạc có thể được chơi dưới nền và không làm người chơi mất tập trung.

Các nhà soạn nhạc cho các trò chơi hiểu và biết làm thế nào để tạo ra âm nhạc hòa trộn vào nền; không để cho các "gamer" đánh lừa bạn ở đây.

Một trong những gợi ý phổ biến nhất mọi thời đại trên Reddit từ chủ đề "âm nhạc giúp tập trung" là nhạc nền của SimCity, mà tôi vẫn luôn ngạc nhiên.

Nó thực sự hoàn hảo, như Maxis thiết kế đặc biệt thứ âm nhạc đầy thú vị, nhưng tinh tế đủ để không gây phân tâm bạn từ vô số những việc bạn cần làm để xây dựng thành phố.

Bạn có thể tải xuống file zip chứa tất cả các bài hát và tôi nghĩ bạn sẽ thấy vì sao soundtrack và nhạc trò chơi khác làm cho một số tiếng ồn xung quanh trở nên tuyệt vời.

Nghe ở đâu

Ví dụ

Nhạc trong Skyrim và SimCity 5

https://youtu.be/H1VreyJwMVM

https://youtu.be/H1VreyJwMVM

Tất cả nhạc mà bạn thích

Tại sao

Không có thể loại đặc biệt nào tôi liệt kê ở đây, luôn có những bài hát người này không thích nhưng người kia lại thích.

Nếu nhạc có lời và bài hát không ảnh hưởng nhiều đến công việc, cứ nghe thôi.

Jazz, hip-hop, indie rock, blues, và tất cả mọi thể loại âm nhạc khác dưới ánh nắng mặt trời đều mang ý nghĩa riêng của nó, nhưng hãy nhớ đến "xung quanh". Một ngày làm việc hiệu quả với việc nghe nhạc, chỉ khi bạn đang hiểu rõ công việc sâu sắc.

Nghe ở đâu

● SoundCloud

● Spotify

● Pandora

Ví dụ

https://youtu.be/gSKXeJBCfZM

https://youtu.be/0avQKbcgki4

Không âm nhạc

Tại sao?

Nếu bạn cảm thấy mệt mỏi với những đứa trẻ và công việc mới, đừng lo lắng - đôi khi âm thanh ngọt ngào của sự im lặng là điều thích hợp nhất của tất cả.

Nếu một nhiệm vụ đòi hỏi sự chú ý của bạn, tạo ra một nơi làm việc yên tĩnh thì tốt hơn.

Tuy nhiên đối với một số người, im lặng hoàn toàn thật khó chịu. Có cách nào có một âm thanh nền xung quanh mà không cần mở nhạc?

Có! Hai trang web bạn nên lướt qua

SimplyNoise: Chỉ chơi một âm thanh nho nhỏ trong nền. Tuyệt vời cho việc một số tình huống cần tập trung vào sản phẩm cần hoàn thành, ít nhất là với tôi. Điều này thực sự giúp tôi tập trung khi đang chịu cảnh ô nhiễm âm thanh từ bên ngoài (như tiếng ồn từ công trường xây dựng).

RainyMood: Hiệu quả ngay cả khi ngoài trời là 30 độ và mặt trời đang chói chang! Hoặc nghe âm thanh từ một cơn bão nhẹ, bật video lò sưởi và bạn có thể nhận được chút ấm cúng nghiêm túc

Nghe ở đâu

http://simplynoise.com/

http://www.rainymood.com/