Đậu mùa khỉ: Bằng chứng đột phá về đường lây chưa từng xác nhận

Đậu mùa khỉ vẫn được cho là có 2 đường lây chính, trong đó phổ biến nhất là từ động vật nhiễm bệnh sang người, ít gặp hơn là lây từ người sang người do tiếp xúc với dịch cơ thể người bệnh (chủ yếu là dịch trong các mụn nước bị vỡ), ngoài ra còn có nguy cơ rất thấp lây qua đường hô hấp (đòi hỏi tiếp xúc rất gần gũi và thời gian dài).

Virus đậu mùa khỉ - Ảnh: CDC/SCIENCE

Cho dù đã ghi nhận nhiều ca lây truyền trong nhóm nam giới có quan hệ tình dục đồng giới, song căn bệnh không được xếp vào nhóm lây truyền qua đường tình dục bởi chưa có bằng chứng trực tiếp, thuyết phục nào, theo một bài xã luận tổng hợp đăng tải trên chuyên san khoa học Science.

Theo Reuters, các bệnh lây truyền qua đường tình dục như HIV/AIDS, chlamydia hay giang mai được hiểu là do mầm bệnh truyền trực tiếp từ người sang người thông qua tinh dịch, dịch tiết âm đạo... Đó cũng là lý do đậu mùa khỉ chưa được xếp vào nhóm bệnh lây truyền qua đường tình dục.

Nhưng nghiên cứu mới từ Viện Spallanzani (Ý) có thể "thay đổi cuộc chơi". Họ đã xác định được 6/7 bệnh nhân được điều trị tại cơ sở của mình có tinh dịch chứa vật liệu di truyền của virus đậu mùa khỉ - ADN.

Đặc biệt, một mẫu bệnh phẩm được phân tích trong phòng thí nghiệm đã thực sự hiện diện virus. Không những vậy, virus này có khả năng lây nhiễm sang người khác và nhân lên.

Tổng Giám đốc Viện Spallanzani - Francesco Vaia - nói với Reuters rằng dữ liệu đang được đệ trình để công bố, không đủ bằng chứng để chứng minh rằng các đặc điểm sinh học của virus đã thay đổi khiến phương thức lây truyền của nó phát triển.

Trước đó, nhiều nhà khoa học cũng nêu quan điểm rằng virus đậu mùa khỉ không đột biến, chỉ là việc chúng ta thiếu quan tâm tới nó trước đây đã khiến các ca tiềm ẩn không được xác định, một số đường lây hiếm gặp cũng không được nghiên cứu để khẳng định, chứ không phải nó là đường lây mới.

"Tuy nhiên, có một loại virus lây nhiễm qua tinh dịch là một yếu tố thúc đẩy sự ủng hộ giả thuyết rằng lây truyền qua đường tình dục là một trong những con đường lây truyền virus này" - tiến sĩ Vaia nói thêm. Ông cũng cho biết Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đã được thông báo về phát hiện này.

Dữ liệu mới nhất của WHO cho thấy hiện đã có 1.300 ca đậu mùa khỉ được ghi nhận ngoài vùng lưu hành, tức ở các châu lục khác ngoài châu Phi. Ở châu Phi, số ca theo thống kê không đầy đủ từ đầu năm nay có thể là trên dưới 1.500 với 66 ca tử vong. Hiện chưa có ca tử vong nào ngoài vùng lưu hành.