Ăn xin hay mừng đám cưới đều bằng ... mã QR, cơn sốt QR code đang bùng lên ở Trung Quốc như thế này!

Hàng trăm triệu người mua sắm ở Trung Quốc đang sử dụng điện thoại thông minh của họ để mua mọi thứ, từ túi xách thời trang đến những món ăn vặt trên đường phố, và trung tâm của cuộc bùng nổ các phương tiện thanh toán kĩ thuật số chính là mã QR, những bức ảnh 2 chiều được tạo nên từ nhiều hình vuông trắng đen.

Ở Mỹ và châu Âu, mã QR (viết tắt của cụm từ “quick response”, nghĩa là “phản ứng nhanh”) chưa bao giờ thật sự “cất cánh”. Chúng đang dần trở nên phổ biến hơn trong các ứng dụng truyền thông xã hội như Snapchat, Facebook, và trang nhạc trực tuyến Spotify đang hối thúc người dùng của mình quét các mã vạch để mở khóa những bộ lọc mới, thêm bạn bè hay truy cập các danh sách nghe nhạc.

Tuy nhiên, ở Trung Quốc, mã QR hiện có mặt khắp mọi nơi, được những nhà bán lẻ lớn, các ngôi chợ bên đường và thậm chí là cả... người ăn xin và hát rong sử dụng.

“Thị trường này là khổng lồ và nó vẫn đang tăng trưởng”, Shen Wei, phó giám đốc một viện nghiên cứu chuyên về mã QR, lên tiếng. Ông ước tính rằng hơn 1,65 ngàn tỉ USD giao dịch đã sử dụng loại mã này trong năm ngoái, chiếm khoảng 1/3 trong tổng thanh toán trên thiết bị di động ở Trung Quốc.

WeChat Pay của Tencent và Alipay của Alibaba là những ứng dụng thanh toán di động đang thống trị ở Trung Quốc. Mọi người có thể sử dụng chúng để thanh toán ở một cửa hiệu bằng cách quét mã QR của một sản phẩm hoặc đưa mã cá nhân của họ cho nhân viên thu ngân. Tiền được trừ từ ví tiền di động có kết nối với những tài khoản ngân hàng thông thường.

“Nếu bạn không dùng nó, bạn sẽ không làm ăn được”.

Những mã QR này dễ tạo ra và dễ sử dụng, khiến chúng trở nên phổ biến với những nhà bán lẻ nhỏ và người bán hàng rong trên phố, vốn không chấp nhận thẻ tín dụng, Pan Helin, một chuyên gia kinh tế tại học viện khoa học tài khóa Trung Quốc, phân tích.

Chúng đã bắt đầu xuất hiện trong mọi tình huống.

Hồi tháng Tư, truyền thông Trung Quốc đã đăng tải những bức ảnh về một phù dâu ở Bắc Kinh đeo một mã QR trên cổ để nhận tiền mừng cưới cho cô dâu và chú rể, khiến mẹ chú rể tức giận vì hành vi “không chính thống” đó. Theo truyền thống, khách đến dự đám cưới ở Trung Quốc thường bỏ tiền mừng vào những phong bì màu đỏ, nhưng cô phù dâu đó nói rằng hành động mang theo mã QR của mình sẽ giúp ích cho những người “quên” đem theo đủ lượng tiền mặt.

Tuy nhiên, chính vì mã này rất đơn giản và dễ tiếp cận, nên chúng cũng dễ bị những kẻ lừa đảo tấn công. Những kẻ này có thể lừa người sử dụng quét những mã có gắn virus được thiết kế sẵn để trộm tiền hay ăn cắp thông tin cá nhân.

Còn những người chủ doanh nghiệp nói rằng họ không thể không sử dụng các mã QR.

“Nếu bạn không dùng nó, bạn sẽ mất doanh thu”, Alan Wong, một doanh nhân người Mỹ hiện sở hữu 15 nhà hàng nhật bản ở Thượng Hải và Bắc Kinh, cho biết.

Wong đã thêm việc thanh toán bằng mã QR tại các nhà hàng của mình cách đây gần 2 năm và nói rằng anh kì vọng chúng sẽ chiếm đến 70% giao dịch trong tương lai gần.

Ngoài việc thanh toán, các mã QR này hiện đang được sử dụng cho tất cả các loại dịch vụ ở Trung Quốc, như trao đổi danh thiếp và thuê xe đạp.

Chính quyền Trung Quốc cũng đang tham gia vào “cuộc chơi”.

Ở thành phố Hangzhou (Hàng Châu), nơi Alibaba đặt trụ sở chính, chính quyền địa phương đã kết nối vài dịch vụ công với Alipay. Cư dân ở đây giờ có thể quét mã QR để thanh toán cho những dịch vụ như phương tiện công cộng, hóa đơn điện nước và khám bệnh. Những thành phố lớn khác đã làm theo.

Ở cấp độ quốc gia, bộ công nghiệp và công nghệ thông tin Trung Quốc đang đầu tư mạnh vào việc nghiên cứu mã QR.

Giới chuyên gia dự báo rằng cuối cùng chúng sẽ được sử dụng cho các giấy tờ chính thức như giấy khai sinh, visa và chứng minh nhân dân.