Ban Kinh tế Trung ương: Năm 2017 lãi suất liên ngân hàng cần giữ ở mức hợp lý hơn

Ban Kinh tế Trung ương vừa phát hành Báo cáo Thường niên Kinh tế Việt Nam năm 2017 với chủ đề “2017 – Vượt khó khăn, tiếp tục phát triển”.

Theo đó, đánh giá biến động tỷ giá trong năm 2016, Ban Kinh tế Trung ương cho rằng, ngoại trừ đợt biến động 2 tháng cuối năm, tỷ giá cả năm 2016 nhìn chung ổn định và công tác điều hành tỷ giá rất tích cực khi tỷ giá liên ngân hàng chỉ tăng 1,18% so với cuối năm trước. Tuy nhiên việc tỷ giá tăng 2,5% chỉ trong chưa đầy 2 tuần (nửa cuối tháng 11) là vấn đề cần lưu ý.

Bởi biến động tỷ giá trong giai đoạn này mặc dù một phần do tác động của việc tăng giá USD trên thị trường quốc tế, nhu cầu ngoại tệ tăng trong giai đoạn cuối năm, nhưng mặt khác phản ánh tình trạng đầu cơ trên thị trường liên ngân hàng và kéo theo hiện tượng tâm lý sóng tỷ giá theo diễn biến chỉ số USD trên thị trường quốc tế.

Nguyên nhân là do việc hầu như không trung hòa lượng tiền đưa ra mua ngoại tệ trong giai đoạn từ tháng 5 đến tháng 10 khiến lãi suất VND liên ngân hàng giảm xuống mức thấp kỷ lục (lãi suất qua đêm dưới 1%, swap Point (điểm hoán đổi) nhiều lúc xấp xỉ bằng 0 đã khuyến khích các TCTD tích trữ ngoại tệ (thể hiện qua trạng thái ngoại tệ liên tục ở mức dương cao) và tình trạng làm giá đẩy tỷ giá tăng nhanh có thể xảy ra gay khi xuất hiện các yếu tố mất lợi.

Thực tế là trước khi diễn ra việc tỷ giá tăng 2,5% trong nửa cuối tháng 11, tình trạng này đã xảy ra vào cuối tháng 5 và đầu tháng 6 với việc tỷ giá tăng 0,67% chỉ trong vòng 1 tuần khi xuất hiện kỳ vọng Fed tăng lãi suất trong điều kiện lãi suất VND rất thấp, swap Point xấp xỉ bằng 0.

Ban Kinh tế Trung ương khuyến nghị trước đó rằng việc để lãi suất VND liên ngân hàng quá thấp trong thời gian qua đã làm mất vai trò định hướng và dẫn dắt vùng tỷ giá mục tiêu của lãi suất VND trên thị trường liên ngân hàng.

Trong bối cảnh nguồn cung USD đang rất dồi dào và áp đảo hoàn toàn nhu cầu về ngoại tệ như hiện nay thì diễn biến tỷ giá đang chủ yếu do thị trường tự điều tiết, tuy nhiên tâm lý đầu cơ sẽ hình thành, tích lũy lại và đến thời điểm sẽ tạo thành cú sốc với thị trường.

Vì vậy mặc dù cân đối cung cầu ngoại tệ năm 2017 vẫn tiếp tục thuận lợi như năm 2016, đặc biệt là nguồn cung dự kiến sẽ rất lớn từ việc thoái vốn Nhà nước tại một số tổng công ty nhưng Ban Kinh tế Trung ương vẫn tiếp tục khuyến nghị lãi suất liên ngân hàng cần giữ ở mức hợp lý hơn.

Bởi nếu lãi suất VND liên ngân hàng không thể hiện được vai trò dẫn dắt và định hướng, tỷ giá trung tâm không thể hiện vai trò chỉ báo thì tâm lý đầu tư sẽ hình thành lại trên thị trường. Theo đó, mỗi khi kỳ vọng FED điều chỉnh lãi suất chỉ số USD trên thị trường quốc tế tăng nhanh thì tỷ giá liên ngân hàng sẽ nổi sóng, thị trường ngoại hối sẽ khó kiểm soát, những biến động tỷ giá như trong 2 tháng cuối năm 2016 sẽ tiếp tục xảy ra, đặc biệt trong bối cảnh FED dự kiến tăng lãi suất 3 lần trong năm 2017.