"Bán lẻ Việt Nam đang đi từ phương tiện thô sơ lên ô tô và tới máy bay"

Bà Đinh Thị Mỹ Loan, Chủ tịch Hiệp hội bán lẻ Việt Nam cho biết xu hướng nổi bật trong ngành bán lẻ hiện nay chính là bán lẻ hiện đại. Trước đây Việt Nam chưa có định dạng bán lẻ nào: chúng ta không có siêu thị, cửa hàng tiện lợi, trung tâm mua sắm. Nhưng hiện nay xu hướng bán lẻ hiện đại đã thể hiện rõ rệt và hầu như tất cả các định dạng bán lẻ trên thế giới đều đã có mặt tại Việt Nam.

Tuy nhiên, theo bà Loan, sau một thời kỳ phát triển rất mạnh mẽ, vài năm gần đây tốc độ tăng trưởng của ngành bán lẻ hiện đại Việt Nam bắt đầu có dấu hiệu chững lại.

"Mục tiêu mà Bộ Công thương đặt ra là đến năm 2020, bán lẻ hiện đại phải chiếm 40%. Tuy nhiên, chúng tôi quan ngại rằng con số này sẽ khó đạt được. Theo nghiên cứu của Nielsen Việt Nam năm 2013 chúng ta đang có khoảng 25% bán lẻ hiện đại. Đến bây giờ chưa có một nghiên cứu nào gần hơn nhưng theo dự đoán của chúng tôi, bán lẻ hiện đại đang đạt khoảng 27-28%", Chủ tịch Hiệp hội bán lẻ Việt Nam chia sẻ.

Các khách mời tham gia thảo luận tại Forbes Talk "Phát triển ngành bán lẻ"

Bà Trịnh Lan Phương, Chủ tịch HĐQT kiêm CEO Bibo Mart cho biết công ty của bà khởi nghiệp với số vốn ít ỏi 130 triệu đồng. Sau 10 năm thành lập, Bibo Mart hiện được định giá 142 triệu USD, doanh thu trên 100 triệu đô la Mỹ và có 150 cửa hàng nằm ở nhiều tỉnh thành cả nước.

"Để có được thành quả như ngày hôm nay là một chặng đường vô cùng thách thức. Không chỉ riêng Bibo Mart, đó cũng là chặng đường thách thức với các nhà bán lẻ truyền thống Việt Nam hiện nay", bà Phương bộc bạch.

Theo CEO Bibo Mart, mọi người đều nhìn thấy tiềm năng của thị trường bán lẻ nhưng để chiếm lĩnh thị trường thì có nhiều bài toán khó cần giải. Từ 2009-2014, Bibo Mart luôn phải nỗ lực để chuẩn bị các nguồn lực: tài chính, con người, công nghệ, hệ thống quản trị.

Khó khăn đầu tiên của các doanh nghiệp bán lẻ Việt Nam chính là nguồn nhân sự. Bà Phương cho biết, những năm vừa qua Bibo Mart rất vất vả trong việc tuyển dụng nhân sự có chất lượng, được đào tạo bài bản và “ready to use" (có thể bắt nhịp công việc được ngay). CEO Bibo Mart hy vọng trong tương lai Việt Nam sẽ có những trường đào tạo nguồn nhân lực cho ngành bán lẻ.

Thách thức thứ 2 đến từ chuẩn bị nền tảng công nghệ. Theo bà Phương, các doanh nghiệp bán lẻ truyền thống Việt Nam chưa có hệ thống công nghệ, nền tảng phục vụ phát triển. Ngay cả hệ thống ERP rất cơ bản nhưng Việt Nam vẫn chưa có nhiều doanh nghiệp triển khai thành công.

"Chúng ta đi lên từ phương tiện thô sơ. Bán lẻ truyền thống đang rất nỗ lực để hiện đại hóa, bắt kịp các chuẩn mực về vận hành, giống như đi lên xe ô tô và với thương mại điện tử chúng ta đang đi trên máy bay. Điều này rất thách thức với các doanh nghiệp Việt Nam”, CEO Bibo Mart ví von.

"Bán lẻ Việt Nam đang đi từ phương tiện thô sơ lên ô tô và tới máy bay"

Về mặt bằng bán lẻ, ông Matthew Powell – Giám đốc phụ trách thị trường Hà Nội Savills Việt Nam cho biết sự đa dạng trong các kênh bán lẻ đã thay đổi hành vi của người tiêu dùng. Năm 2016, doanh số thương mại điện tử tăng gấp đôi so với trước đó. Thị phần bán lẻ truyền thống dự kiến sẽ giảm xuống còn 79% trong năm 2017.

Tại Việt Nam, tỷ lệ dân số thành thị tăng khoảng 3-4% mỗi năm – tương đương 3,5 triệu người – là một thị trường tiềm năng đối với các doanh nghiệp bán lẻ. Bình quân mặt bằng bán lẻ hiện nay tại Hà Nội là 0,26 m2/người, Tp.HCM là 0,12 m2/người – thấp hơn rất nhiều so với các thành phố khác trong khu vực như Bangkok (0,89 m2/người), Singapore (0,75 m2/người), Bắc Kinh (0,65 m2/người)…

Ông Ralf Matthaes – Nhà sáng lập và Giám đốc điều hành Infocus Mekong Research cho rằng trong khi các doanh nhân biết rõ hơn về xu hướng tiêu dùng, có niềm tin hơn về sự phát triển của nền kinh tế, thì phần lớn người tiêu dùng vẫn còn hoài nghi, thiếu niềm tin, và tỏ ra dè dặt trong tiêu dùng. Sự bùng nổ của giao dịch thương mại điện tử cùng uy tín của các hãng bán lẻ đã thúc đẩy mạnh mẽ ngành hàng này. 80% doanh thu bán lẻ của Việt Nam đến từ các cửa hàng bán lẻ nhỏ lẻ.