Bất chấp nhiều doanh nghiệp đang rời bỏ Nga, các công ty lớn của Pháp vẫn không "dứt áo ra đi"

Các công ty phương Tây đang rút khỏi Nga sau khi Tổng thống Nga Vladimir Putin quyết định thực hiện chiến dịch quân sự đặc biệt tại Ukraine. Tuy nhiên, một số công ty lớn nhất của Pháp đang bám trụ lại.

Tuân thủ lệnh trừng phạt nhưng vẫn phải hoạt động

Những người Nga muốn sắm đồ thể thao, hàng tạp hóa và các dụng cụ có thể mua những thứ này tại các nhà bán lẻ Pháp vẫn đang tiếp tục hoạt động ở Nga. Ngân hàng Pháp Société Générale SA tại đang xử lý các giao dịch như vậy cho khách hàng Nga. Tập đoàn năng lượng khổng lồ TotalEnergies SE đang "bám víu" vào các khoản đầu tư khổng lồ vào các lĩnh vực dầu khí của nước này.

Nhà sản xuất ô tô Renault SA do nhà nước Pháp sở hữu 15% đang gặp khó khăn trong mảng logistics để khởi động lại dây chuyền lắp ráp của mình tại Nga. Theo những người hiểu biết về vấn đề này, công ty đã cố gắng tổ chức lại chuỗi cung ứng tại Nga để thay thế các bộ phận mà họ thiếu đi vì các lệnh trừng phạt.

Các công ty Pháp cho biết họ đang cố gắng tiến hành hoạt động kinh doanh tại Nga. Và họ vẫn tuân thủ các quy tắc trừng phạt và tuân theo chỉ đạo từ chính phủ của Tổng thống Emmanuel Macron. Sự hiện diện của Pháp vượt trội hơn trong số các công ty nước ngoài lớn nhất ở Nga. Điều này bắt nguồn từ sau Chiến tranh Lạnh. Các công ty của Pháp đã trở thành một trong những nhà tuyển dụng nước ngoài lớn nhất của Nga, tạo ra hơn 150.000 việc làm.

Các công ty Pháp cũng xây dựng nhiều mối quan hệ với Nga theo kiểu truyền thống. Điều đó khiến hoạt động của họ khó bị thoái trào hơn so với các công ty chủ yếu xuất khẩu sang Nga. Các nhà bán lẻ Auchan và Leroy Merlin đều thuộc sở hữu của gia đình Mulliez của Pháp. Họ đã xây dựng một mạng lưới các cửa hàng đồ hộp lớn trên khắp đất nước này và vẫn đang tiếp tục hoạt động.

Hôm thứ Tư, Renault cho biết họ đang cân nhắc các phương án liên quan đến cổ phần sở hữu của hãng sản xuất ô tô Nga AvtoVAZ sau khi ngoại trưởng Ukraine kêu gọi tẩy chay xe của Renault. Theo một người thân cận với Renault, công ty đã lên kế hoạch xóa bỏ giá trị của các hoạt động tại Nga, vốn được định giá 2,2 tỷ Euro (2,4 tỷ USD) vào cuối năm ngoái.

Các biện pháp trừng phạt sâu rộng của phương Tây đối với Nga đã khiến các công ty trên khắp thế giới lâm vào tình trạng lấp lửng với hàng tỷ USD Mỹ. Các biện pháp trừng phạt của Mỹ và Liên minh Châu Âu đã cô lập phần lớn hệ thống tài chính của Nga với phần còn lại của thế giới vào cuối tháng Hai và làm tắc nghẽn dòng chảy của nhiều hàng hóa nhập khẩu. 

Việc đình chỉ, thu hẹp quy mô hoặc cắt đứt hoàn toàn quan hệ kinh doanh với Nga có xu hướng thay đổi theo ngành. Các công ty dầu khí khổng lồ BP PLC, Shell PLC và Exxon Mobil Corp đều cho biết họ sẽ từ bỏ các hoạt động tại Nga dưới áp lực của chính phủ Mỹ và Vương quốc Anh. Các ngân hàng bao gồm: Citigroup Inc., một trong những công ty cho vay nước ngoài lớn nhất ở Nga, Deutsche Bank AG của Đức đã cho biết họ đang ngừng hoạt động ở Nga, Kraft Heinz Co. và Unilever PLC đã đình chỉ tất cả các hoạt động xuất khẩu và nhập khẩu các sản phẩm vào và ra khỏi Nga.

Những gã khổng lồ dầu khí, công ty thực phẩm và nhà bán lẻ hàng loạt của Pháp hầu như không còn công bố những biện pháp như vậy nữa. Một số đã thực hiện các bước hạn chế hơn, chẳng hạn như ngừng đầu tư mới ở Nga hoặc tạm dừng chi tiêu cho quảng cáo.

TotalEnergies hôm thứ Ba cho biết họ có kế hoạch ngừng mua dầu của Nga vào cuối năm nay. Công ty cho biết họ sẽ tiếp tục mua khí đốt của Nga vì tầm quan trọng của nó đối với nguồn cung cấp năng lượng của châu Âu. Họ vẫn tiếp tục đầu tư lớn vào các dự án dầu khí của Nga.

Chủ tịch Phòng Thương mại và Công nghiệp Pháp-Nga Emmanuel Quidet cho biết các công ty Pháp đang để ngỏ các lựa chọn giống như nhiều công ty phương Tây khác. Các doanh nghiệp phương Tây cho biết họ đang ở lại Nga vì bị ràng buộc bởi các thỏa thuận liên doanh hoặc nhượng quyền thương mại. Một số nhà sản xuất hàng hóa cơ bản cho các hộ gia đình lớn nhất thế giới đã tuyên bố ngừng bán tất cả trừ các mặt hàng thiết yếu ở Nga. Tuy nhiên, khoai tây chiên, gia vị và các sản phẩm khác của họ vẫn được bày bán.

Ông Quidet nói: "Ngày nay, dù là của Mỹ, Pháp, Đức hay từ một nơi nào khác, các công ty nước ngoài vẫn hiện diện ở Nga."

Một số công ty Pháp trong các lĩnh vực khác ít tiếp xúc với Nga hơn đã cùng với phương Tây đình chỉ hoặc cắt đứt quan hệ với đất nước vốn đang hứng chịu các lệnh trừng phạt liên tiếp. Công ty quảng cáo Publicis SA đã nhượng lại quyền sở hữu các đại lý của mình ở Nga. Ngân hàng lớn nhất của Pháp là BNP Paribas đã nói với các khách hàng doanh nghiệp của mình ở Nga rằng họ sẽ không xử lý các giao dịch sau cuối tháng 3. Ngân hàng này không cung cấp các dịch vụ tài chính cho người tiêu dùng cá nhân ở Nga. 

Những gã khổng lồ hàng xa xỉ đứng sau các thương hiệu Louis Vuitton, Chanel và Hermès đã tạm thời đóng cửa các cửa hàng ở Nga trước khi Liên minh châu Âu áp dụng thêm các biện pháp trừng phạt, bao gồm lệnh cấm xuất khẩu hàng xa xỉ vào Nga.

Một cửa hàng Louis Vuitton ở Moscow đóng cửa vào ngày 7/3

Theo dữ liệu xếp hạng mới nhất của Forbes, ba công ty của Pháp là Auchan, Leroy Merlin và Renault nằm trong số 6 công ty nước ngoài có doanh thu cao nhất ở Nga vào năm 2020. Ba doanh nghiệp cùng nhau thu về tổng cộng 931 tỷ rúp, gần 9 tỷ USD theo tỷ giá hối đoái hiện tại.

Philip Morris International Inc. là công ty nước ngoài có doanh thu cao nhất tại Nga trong năm 2020. Doanh thu năm đó của họ vào khoảng 3,5 tỷ USD theo tỷ giá hối đoái hiện tại. Doanh nghiệp cho biết họ đang thu nhỏ hoạt động sản xuất ở Nga và hoãn lại các khoản đầu tư theo kế hoạch vào nước này, bao gồm tất cả các sản phẩm mới ra mắt.

Dùng từ "cuộc chiến" là không phù hợp

Khi các lệnh trừng phạt lần đầu tiên được đưa ra vào cuối tháng Hai, các doanh nghiệp Pháp dường như đang chịu áp lực chính trị tương tự như các doanh nghiệp phương Tây khác.

Vào ngày 1/3, Bộ trưởng Tài chính Pháp Bruno Le Maire nói với đài phát thanh Pháp rằng các lệnh trừng phạt là một phần của "cuộc chiến kinh tế và tài chính toàn diện đối với Nga" của phương Tây. Ông Le Maire nói thêm rằng ông đã lên kế hoạch thảo luận về sự hiện diện của TotalEnergies tại Nga với Giám đốc điều hành Patrick Pouyanné của doanh nghiệp này. Ông nói rằng ông cảm thấy có "vấn đề về nguyên tắc khi làm việc với bất kỳ nhân vật chính trị hoặc kinh tế nào gần gũi với giới lãnh đạo Nga".

Vài giờ sau, ông Le Maire cho biết việc ông sử dụng từ "cuộc chiến" là không phù hợp sau khi ông Dmitry Medvedev, Phó chủ tịch Hội đồng Bảo an Nga, cảnh báo rằng "các cuộc chiến kinh tế thường biến thành những cuộc chiến thực sự".

TotalEnergies đã lên kế hoạch gọi vốn đầu tư mới vào Nga và có sự ràng buộc về mặt pháp lý để thực hiện các hợp đồng với các đối tác Nga, miễn là các lệnh trừng phạt của phương Tây không hạn chế hoạt động đó. EU đã ngừng áp đặt các biện pháp trừng phạt toàn diện đối với ngành dầu khí để tiếp tục duy trì sự phụ thuộc của châu Âu vào nguồn cung cấp năng lượng của Nga.

TotalEnergies có 20% cổ phần trong dự án Yamal LNG trị giá 27 tỷ USD dọc Biển Kara

Theo những người viết về vấn đề này, khi nói chuyện với ông Pouyanné sau cuộc phỏng vấn trên đài phát thanh, ông Le Maire không gây áp lực buộc TotalEnergies phải rời khỏi Nga. Thay vào đó, hai người chủ yếu thảo luận về những gì công ty có thể làm để kiềm chế giá nhiên liệu tăng.

Vài ngày trước đó, các quan chức của Anh đã gây sức ép buộc BP nói rằng họ sẽ thoái vốn tại một nhà sản xuất dầu do nhà nước Nga kiểm soát. BP cảnh báo động thái này có thể dẫn đến tổn thất tiềm tàng.

Vào ngày 4/3, Tổng thống Macron đã triệu tập một cuộc họp kín bên trong Điện Élysée với các giám đốc điều hành hàng đầu của các công ty khác, bao gồm Société Générale, Auchan và tập đoàn thực phẩm khổng lồ Danone SA.

Theo những người có mặt, ông Macron nói rằng Pháp không chiến tranh với Nga hay người dân Nga. Các công ty Pháp được cho là sẽ tuân thủ đầy đủ các lệnh trừng phạt, nhưng các công ty phải đánh giá triển vọng của họ và quyết định về các mối quan hệ trong tương lai trong nước với một quãng thời gian dài căng thẳng.

Tham khảo WSJ