Chính sách cho vay đối với nhà ở xã hội tương tự gói 30.000 tỷ

Bộ Xây dựng khẳng định, chính sách cho vay đối với nhà ở xã hội sẽ ổn định và lâu dài. Điều này thể hiện rõ khi Luật Nhà ở 2014 đã có quy định cụ thể về nguồn vốn để thực hiện chính sách nhà ở xã hội; trong đó, có nguồn vốn do Nhà nước hỗ trợ trực tiếp cho đối tượng được hưởng chính sách nhà ở xã hội.

Nguồn vốn do Nhà nước cho vay ưu đãi thông qua Ngân hàng Chính sách xã hội, tổ chức tín dụng do Nhà nước chỉ định cũng tương tự như cơ chế cho vay của gói 30.000 tỷ. 

Bởi vậy, dù trước đây gói 30.000 tỷ đồng giải ngân chậm nhưng đây là chính sách lâu dài nên vẫn phải đúng trình tự và thủ tục chứ không thể vội vã. Người dân có thể yên tâm về dòng vốn hỗ trợ trong tương lai.

Trên thực tế triển khai cũng có nhiều nguyên nhân khiến việc giải ngân gói 30.000 tỷ đồng còn chậm. 

Mặc dù các địa phương đã đẩy mạnh đầu tư xây dựng nhà ở xã hội, cho phép điều chỉnh cơ cấu căn hộ nhưng quỹ nhà này vẫn ít, chưa tương xứng với nhu cầu. 

Nhà ở xã hội lẫn nhà thương mại có diện tích phù hợp, giá bán thấp vẫn thiếu nên người dân chưa thể vay vốn mua nhà.

Khi triển khai dự án đầu tư bất động sản hay nhà ở xã hội đều mất từ 3-5 năm cho các phần việc từ chuẩn bị quỹ đất, bồi thường, giải phóng mặt bằng, thủ tục đầu tư cho đến thi công xây dựng, hoàn thiện và thậm chí, có những dự án thực hiện hàng chục năm mới hoàn thành. 

Do đó, nếu để thời hạn hoàn thành giải ngân gói hỗ trợ tối đa là 36 tháng (3 năm) theo Thông tư số 11/2013/TT-NHNN ngày 15/5/2013 thì chưa phù hợp mà cần phải thực hiện trong lâu dài.

Mặt khác, gói hỗ trợ 30.000 tỷ đồng không phải do ngân sách nhà nước hỗ trợ trực tiếp mà được thực hiện theo nguyên tắc Ngân hàng Nhà nước thực hiện tái cấp vốn để hỗ trợ các ngân hàng thương mại cho vay. 

Các ngân hàng thương mại phải sử dụng nguồn vốn huy động của người dân để thực hiện việc cho vay.

Bởi vậy, ngoài các điều kiện theo quy định của Nghị quyết 02/NQ-CP và Nghị quyết 61/NQ-CP, bên cho vay và khách hàng vay vốn còn phải đáp ứng các điều kiện cho vay theo quy định của pháp luật về cho vay của các tổ chức tín dụng đối với khách hàng. 

Bên cho vay phải thực hiện thẩm định hồ sơ để bảo đảm khả năng thu hồi nợ từ phía khách hàng, đề phòng tình trạng nợ xấu.

Trong khi đó, số lượng khách hàng có nhu cầu vay vốn hỗ trợ rất lớn nhưng lại có một tỷ lệ đáng kể chưa đáp ứng điều kiện cho vay của ngân hàng là không chứng minh được điều kiện thu nhập đủ khả năng để trả nợ. 

Vì vậy, hầu hết các đối tượng khách hàng có mức thu nhập quá thấp dù đáp ứng các tiêu chí theo quy định tại Nghị quyết 02/NQ-CP và Nghị quyết 61/NQ-CP của Chính phủ và hướng dẫn của Bộ Xây dựng, nhưng không chứng minh được khả năng trả nợ nên không được ngân hàng giải quyết cho vay vốn.