Vụ nhà thầu Trung Quốc trúng thầu cung cấp đường ống sông Đà: Đừng ham rẻ!

Trao đổi với chúng tôi, ĐBQH Trần Du Lịch (TP Hồ Chí Minh) cho rằng, những quy định của Luật Đấu thầu hiện nay đang khiến cho hoạt động này đang bị hiểu lệch lạc khi chỉ xem xét đến vấn đề giá. Dẫn đến, nhiều dự án trúng thầu với giá rẻ, song "tiền nào của ấy” nên cuối cùng lại đắt.

"Dự án giá rẻ nhưng cuối cùng chất lượng kém, kéo dài thời gian thành đắt và đây là bài học nhãn tiền. Nếu đấu thầu những công trình mà chỉ dựa vào giá sẽ là lợi bất cập hại” – Đại biểu Lịch nói.

Giá thầu chỉ là một yếu tố để xem xét, còn yếu tố quan trọng hơn phải là chất lượng, thời gian thi công. Do đó, vị đại biểu này bày tỏ lo ngại khi mà nhiều dự án hiện nay vẫn không xem trọng những vấn đề này.

Lý giải cho việc, vì sao cứ nhắc đến nhà thầu Trung Quốc thắng thầu lại có vẻ lo lắng, ông Lịch bày tỏ, đó chính là do lâu nay, chất lượng của nhiều công trình nhà thầu Trung Quốc thi công quá kém dẫn đến tâm lý của người dân cảm thấy sợ.

"Từ xi măng lò đứng, tới nhà máy điện, đường sắt trên cao rồi bao nhiêu công trình do nhà thầu Trung Quốc làm giá rẻ nhưng cuối cùng lại kéo dài thời gian thi công, đội giá lên... đã làm cho người ta mất cảm tình", ông Lịch cho hay.

Còn theo bà Bùi Thị An (đoàn Hà Nội) cũng cho rằng theo quy chế đấu thầu hiện nay, mọi người đều có quyền đấu thầu, kể cả nhà thầu trong và ngoài nước. Thế nhưng, dự án đường nước Sông Đà là công trình liên quan đến an sinh xã hội, an toàn và đảm bảo đời sống của người dân nên chuyện đấu thầu công trình này đặc biệt quan trọng.

“Trong ba năm qua đường ống này đã vỡ đến gần 20 lần, ảnh hưởng rất lớn đến đời sống 15.000 – 20.000 người dân nên phải xem xét rất thận trọng” – bà An nhấn mạnh.

Do đó, vị đại biểu Quốc hội của Hà Nội cho rằng việc ai thắng thầu không quan trọng, nhưng khi lựa chọn bất kỳ nhà chọn thầu nào, cũng phải công bố công khai tiêu chí kỹ thuật, tuổi thọ công trình đường ống, ngày khởi công, ngày hoàn thành… để người dân giám sát.

Bà An nói thêm: “Thậm chí phải công bố giá thầu để xem có đội vốn lên không. Cuối cùng là người chấm thầu và người chủ chọn thầu có quyền, nhưng nếu có sự cố xảy ra thì cần phải chịu trách nhiệm, không thể xử hành chính nữa mà phải xử hình sự”

Theo đó, Đại biểu An đề nghị người chọn thầu và chỉ định thầu phải chịu trách nhiệm trước nhân dân, kể cả khi họ đã nghỉ hưu nếu công trình xảy ra sự cố, thì phải truy cứu trách nhiệm, hoặc người kế nhiệm phải chịu trách nhiệm hoàn toàn.

Trong khi đó, Đại biểu Trần Du Lịch thì cho rằng cũng không nên quá “ác cảm” với nhà thầu Trung Quốc. Theo đó, cần nhìn từng cái cụ thể, xem xét công nghệ của đơn vị đó sử dụng như thế nào để đánh giá.

“Nếu như chất lượng, công nghệ tốt, thời gian thi công tốt... thì chúng ta không nên ác cảm", ông Lịch nói.

Tuy nhiên, vị đại biểu này cũng cho rằng thay vì chọn nhà thầu Trung Quốc với giá rẻ, nên lựa chọn những nhà thầu của các nước phát triển trong nhóm G7 hay Made in Japan thì người dân sẽ tin ngay, do công nghệ tốt rồi.

"Ở đây, nếu anh muốn người ta tin anh thì công trình xây dựng, công nghệ của anh phải tốt. Nhà kinh doanh anh phải tạo niềm tin cho người tiêu dùng", ông Lịch nêu rõ.

Báo cáo của Trung tâm Hỗ trợ đấu thầu (Bộ Kế hoạch & Đầu tư), đơn vị thẩm định hồ sơ đấu thầu dự án đường ống nước sông Đà 2 lại đưa ra một vài nhận định quan ngại về chất lượng ống gang dẻo của đơn vị này:

“Mặc dù nhà thầu được đánh giá đáp ứng yêu cầu về mặt kỹ thuật nhưng theo đánh giá của các chuyên gia, chất lượng ống gang dẻo của nhà thầu tại một số dự án thực hiện tại Việt Nam chưa làm hài lòng khách hàng. Một số thông tin khác từ khách hàng trên thế giới cũng không hài lòng với sản phẩm ống gang dẻo của Xinxing. Tổ chuyên gia lưu ý chủ đầu tư đặc biệt quan tâm tới việc kiểm soát chất lượng hàng hóa từ khâu sản xuất đến khâu vận chuyển và phương thức duy tu bảo trì sau này”