Bí quyết làm việc hiệu quả bất chấp tuổi tác

Một nghịch lý là những người thuộc thế hệ “Baby Boomers” (sinh ra trong khoảng những năm 1946 – 1964) sở hữu sức khỏe tốt, duy trì thời gian làm việc lâu dài nhưng lại cảm thấy như mình ngày càng ít liên quan đến công việc, đặc biệt là trong lĩnh vực công nghệ cao.

Chip Conley - Giám đốc Khách sạn và Chiến lược toàn cầu của Airbnb lại cho rằng, những nhân viên “ở một độ tuổi nhất định” sẽ không giống như một hộp sữa cũ, mà giống như một chai rượu ngon. Với trí tuệ và sự điềm tĩnh, họ đóng vai trò đặc biệt quan trọng trong thời đại kỹ thuật số ngày nay.

Gia nhập Airbnb ở tuổi 52, Chip Conley đã có những chia sẻ thú vị về mối tương quan giữa tuổi tác, sự khôn ngoan và các công ty công nghệ ngày nay trong một bài viết trên Harvard Business Review:

Tôi khởi nghiệp với một boutique hotel (kiểu khách sạn nhỏ có phong cách trang trí đậm tính nghệ thuật) ở tuổi 26. Sau 24 năm giữ vai trò CEO, tôi bán nó hồi cuối đợt Đại suy thoái (khoảng những năm 2000 – 2010), và không biết tiếp theo sẽ làm gì. Và đó là lúc tôi nhận được lời chiêu mộ từ Airbnb.

Đầu năm 2013, Brian Chesky - nhà đồng sáng lập, CEO Airbnb - đã tìm cách tiếp cận sau khi đọc cuốn sách Peak: How Great Companies Get Their Mojo from Maslow của tôi. Brian Chesky cùng 2 nhà đồng sáng lập trẻ tuổi muốn nhờ tôi đảm nhận vai trò Giám đốc Khách sạn và Chiến lược toàn cầu (Head of Global Hospitality and Strategy), giúp biến startup công nghệ của họ thành một “gã khổng lồ quốc tế”.

Nghe có vẻ hay ho. Nhưng tôi là một người làm trong ngành khách sạn theo kiểu cũ và chưa bao giờ sử dụng dịch vụ của Airbnb. Tôi thậm chí còn không có ứng dụng Uber trên điện thoại. 52 tuổi, chưa từng làm việc cho công ty công nghệ, không biết về code, có gấp đôi tuổi đời trung bình của nhân viên Airbnb, và sau khi điều hành công ty riêng hoạt động tốt trong hơn 2 thập kỷ thì lại được chiêu mộ bởi một chàng thanh niên mới 21 tuổi. Hơi cảm thấy bị hăm dọa, nhưng tôi đã nhận lời.

Mới trong cuộc họp của ngày đầu đi làm, tôi đã nhận một câu hỏi quan trọng thiên về công nghệ và không biết trả lời thế nào. Brian muốn tôi trở thành cố vấn, nhưng tôi lại cảm thấy mình giống một thực tập sinh hơn. Nhưng tôi nhận ra mình cần phải làm tốt cả 2 vai trò này.

Đầu tiên, tôi phải nhanh chóng học cách quên đi những “bản sắc” công việc trong quá khứ. Hơn bất kỳ điều gì khác, tôi quan sát và lắng nghe thật chăm chú, với càng ít “cái tôi” và sự phán xét càng tốt. Tôi tưởng tượng mình như một nhà nhân học văn hóa đang bị mê hoặc bởi môi trường mới. Quan sát là một phần công việc của tôi.

Thông thường khi rời khỏi một cuộc họp, tôi sẽ kín đáo hỏi han những đồng nghiệp lãnh đạo khác – những người có thể trẻ hơn tôi đến 20 tuổi – xem họ có thể cho tôi một vài phản hồi cá nhân về cách đọc cảm xúc của mọi người trong cuộc họp không, hoặc để hiệu quả hơn, tôi sẽ hỏi về những động lực thúc đẩy một kỹ sư cụ thể. Điều này mang đến cho tôi một kinh nghiệm thứ hai: Tôi có thể “đổi chác” sự thông minh cảm xúc của mình với “sự thông minh kỹ thuật” của họ.

Nhiều người trẻ hiện đại có thể đọc màn hình smartphone giỏi hơn đọc cảm xúc trên gương mặt của người ngồi cạnh họ. Tôi không nói rằng người trẻ không hiểu về cảm xúc, chỉ là thế giới kỹ thuật số hiện đại có đầy những “emoji” (biểu tượng cảm xúc), và chúng không tạo ra sự tương tác trực tiếp giữa các cá nhân. Xung quanh tôi là những người hiểu biết về công nghệ, nhưng có lẽ họ không ý thức được rằng sự hiểu biết về cảm xúc sẽ là thứ có thể giúp họ trở thành những nhà lãnh đạo xuất sắc.

Tôi nhận ra rằng chúng tôi mong đợi những nhà lãnh đạo trẻ trong kỷ nguyên kỹ thuật số sở hữu được sự khôn ngoan trong các mối quan hệ xã hội – điều mà những người lớn tuổi hơn như chúng tôi đã có gấp đôi thời gian để học được.

Theo thời gian, tôi hiểu ra sự cần thiết của việc đóng vai một thực tập sinh một cách công khai và trở thành cố vấn một cách… riêng tư. Bởi vì công ty không cần có 2 CEO, và không ai muốn bị chỉ trích trong cuộc họp bởi một người trông có vẻ giống như... cha họ.

Chiến thuật quan trọng nhất của tôi là tái khởi động sự tò mò. Tôi đặt nhiều câu hỏi “Tại sao?” và “Sẽ thế nào nếu…?”. Cách tiếp cận của một tay mơ như tôi lại giúp chúng tôi nhìn thấy nhiều “điểm mù” hơn.

Chúng ta thường nghĩ “Tại sao?” và “Sẽ thế nào nếu…?” giống như những câu hỏi không đáng quan tâm của… trẻ con, nhưng thực tế không phải vậy. Theo kinh nghiệm của tôi, mọi chuyện sẽ dễ dàng hơn nếu “người lớn” chịu thừa nhận sự hiểu biết hạn chế của mình.

Sự tò mò giúp chúng ta cảm thấy trẻ trung hơn. Peter Drucker - chuyên gia hàng đầu thế giới về tư vấn quản trị, được xem là cha đẻ của ngành quản trị kinh doanh hiện đại – là người rất nổi tiếng vì sự tò mò của mình. Ông sống đến 95 tuổi, và một trong những cách để ông phát triển bản thân ở giai đoạn gần cuối đời là tìm hiểu sâu về những vấn đề mình cảm thấy hấp dẫn, từ nghệ thuật cắm hoa Nhật Bản đến sách lược chiến đấu thời Trung cổ.

Mặc dù một số “người lớn” trong giới công nghệ cảm thấy họ phải che giấu tuổi tác, nhưng tôi lại nghĩ rằng đó là họ đang bỏ lỡ cơ hội. Sự cởi mở giúp tôi thành công trong lĩnh vực này. Tôi dành nhiều thời gian để tò mò về con người và những điều khác, chứng tỏ tôi có khả năng kết nối và “đọc vị” mọi thứ. Tôi không chắc có bất kỳ ai trong Airbnb có thể tương tác với một “bộ sưu tập nhân viên” đa dạng hơn tôi.

Tôi luôn cố gắng hết sức để nói “Có” một cách nhiệt tình với những yêu cầu từ người khác. Và tôi biết ơn về điều đó, vì tôi có cảm giác tốt về mọi thứ đang vận hành trong công ty và về những đội ngũ khác nhau, và nó giúp tôi trở thành một người có giá trị hơn nhiều so với vị trí cố vấn chiến lược cho các nhà sáng lập.

Người trẻ và những “bậc trưởng bối” đều có nhiều thứ để mang đến cho nhau và học hỏi lẫn nhau. Hãy trở thành những “trưởng bối hiện đại” – những người vừa có thể cho đi và học hỏi lại, vừa là cố vấn vừa là thực tập sinh.

Cơ hội học hỏi liên thế hệ đặc biệt quan trọng với những người thuộc thế hệ “Baby Boomers”, vì tuổi thọ của họ đã tăng lên 10 năm so với thế hệ trước, mà thời đại kỹ thuật số dịch chuyển cũng đã 10 năm. Điều này có nghĩa là “Baby Boomers” có thể trải qua 20 năm làm “người lỗi thời”.

Sự khôn ngoan nằm ở chỗ nhận biết được các cách thức vận hành. Càng lớn tuổi, bạn càng nhìn thấy nhiều cách thức hơn. Có một câu nói mà tôi rất thích: “Một người lớn tuổi mất đi giống như một thư viện bị cháy rụi”. Trong thời đại kỹ thuật số, các “thư viện” này không còn phổ biến như xưa nữa, nhưng sự khôn ngoan thì không bao giờ già đi.