Bí thư đồng thời làm Chủ tịch HĐND: Quốc hội khóa tới không có Bí thư Tỉnh ủy?

Hai đề xuất nhận được nhiều ý kiến tại phiên họp Uỷ ban Thường vụ Quốc hội chiều 15/7 là đề xuất tăng số lượng Phó Chủ tịch UBND cấp xã loại II và giảm Phó Chủ tịch HĐND cấp tỉnh. Theo phương án tăng số lượng Phó chủ tịch UBND cấp xã loại II từ 1 người lên 2 người, thì cả nước sẽ tăng khoảng 5.500 người. Còn với cấp tỉnh, nếu giảm đồng loạt tại các địa phương, thì sẽ giảm 63 Phó Chủ tịch HĐND cấp tỉnh.

Cho ý kiến về những vấn đề liên quan, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân cho biết: Định hướng cơ quan dân cử là ngày càng tăng số lượng chuyên trách (cả Quốc hội và HĐND), đồng thời nâng cao chất lượng cơ quan dân cử để thực hiện chức năng kiểm soát quyền lực. Trung ương đã có nghị quyết nên phải cụ thể hóa và nếu còn vướng mắc thì báo cáo lại.

Bà Ngân không đồng tình với ý kiến cho rằng, thời gian vừa qua có 2 Phó Chủ tịch HĐND ở địa phương làm tăng biên chế. Từ thực tế làm Bí thư tỉnh ủy ở địa phương, theo bà Ngân, HĐND có 1 Phó chủ tịch nhưng có 1 Ủy viên Thường trực. Họp thường trực HĐND bao giờ cũng có 3 người. “Bây giờ lấy lý do đề xuất giảm không có cơ sở. Vừa rồi HĐND các tỉnh họp đều đề nghị không giảm số lượng này”, Chủ tịch Quốc hội cho hay.

Cũng theo bà Ngân, phương án Ủy ban Pháp luật (cơ quan thẩm tra) đưa ra “có vẻ dung hòa”, nơi nào Bí thư kiêm Chủ tịch HĐND thì 2 Phó chủ tịch. Phương án này có thể áp dụng cho các Ban của hội đồng, còn huyện có thể giảm. “Tôi thấy ở cấp huyện giảm cũng được còn cấp tỉnh thì cân nhắc”, bà Ngân đề nghị.

Liên quan đến vấn đề Bí thư đồng thời làm Chủ tịch HĐND, theo quy định, một người không giữ 3 chức vụ vừa làm Bí thư, vừa làm Chủ tịch HĐND, vừa làm trưởng đoàn ĐBQH.

“Nếu quy định như vậy, Quốc hội khoá tới sẽ không có Bí thư nào, không có Bí thư Tỉnh ủy nào là ĐBQH, có phải hay không? Quan điểm của tôi là không nên giảm Phó Chủ tịch HĐND tỉnh, vì có nhiều việc làm để nâng cao chất lượng, tính chuyên nghiệp của cơ quan dân cử. Sao không giảm chỗ nào mà cứ giảm cơ quan dân cử? Thái độ của mình xem cơ quan dân cử thế nào? Đề nghị báo cáo lại Bộ Chính trị, Trung ương là qua thảo luận ý của người làm dân cử như thế”, bà Ngân nhấn mạnh.

Phó Chủ tịch Quốc hội Phùng Quốc Hiển cũng đề nghị rà lại, xem những vấn đề dự kiến tiếp thu có phù hợp với nghị quyết của Trung ương không. “Trong tình hình hiện nay, chúng ta phải tăng cường vai trò của cơ quan dân cử. Đó là xu thế và tăng cường hiệu lực hoạt động, tăng cường hiệu quả, sức mạnh của cơ quan dân cử trong việc quyết định các vấn đề quan trọng của địa phương và việc giám sát. Cho nên không thể nào đi theo hướng tinh giản bộ máy của cơ quan dân cử. Nếu làm như thế, tôi cho là đi ngược xu thế”, ông Phùng Quốc Hiển nêu.

Chủ nhiệm Uỷ ban Văn hóa giáo dục, Thanh niên, Thiếu niên và Nhi đồng Phan Thanh Bình cho rằng, cần đi sâu vào vấn đề khoa học quản lý nhà nước chứ không phải giảm bao nhiêu sở, bao nhiêu ngành, hay giảm bao nhiêu người. Theo nguyên tắc Đảng lãnh đạo, chính quyền quản lý, nhân dân làm chủ thì cơ chế này phải thực hiện cho khoa học.

“Đảng lãnh đạo như thế nào? Chính quyền quản lý qua hệ thống hành pháp, vậy còn dân làm chủ qua cơ chế nào? Có phải qua cơ chế dân cử không hay là qua cơ chế tập thể? Chúng ta thực hiện Nghị quyết của Đảng nhưng phải tuân thủ theo khoa học quản lý và theo nguyên tắc Đảng lãnh đạo, chính quyền quản lý, nhân dân làm chủ để phân công phối hợp rõ ràng”, ông Bình phân tích.

Đề cập đến nguyên tắc tinh giản biên chế, theo ông Bình, giảm biên chế nhưng đồng thời phải tăng cường hiệu quả quản lý nhà nước. “Vậy cơ chế hiện nay đã tăng cường hiệu quả quản lý chưa? Chúng ta thấy giảm biên chế nhưng chưa thấy hiệu quả quản lý nhà nước. Đặc biệt ở đây có vấn đề giám sát quyền lực, quản lý quyền lực thì cơ chế nào, bộ máy nào thực hiện? HĐND, Quốc hội đang sắp xếp lại, vậy giám sát quyền lực ở đâu? Không lẽ Ủy ban Kiểm tra mãi giám sát quyền lực?

Chúng ta có Quốc hội, có HĐND, tôi đề nghị làm rõ làm sao để giám sát quyền lực. Đây là vấn đề rất lớn. Rõ ràng thời gian vừa quan, việc giám sát quyền lực của chúng ta chưa mạnh. Các tiêu cực hiện nay ở các địa phương, vậy vai trò của HĐND ở chỗ nào? Hiện nay có hiện tượng những sai phạm của UBND các địa phương, HĐND đã phát huy vai trò của mình chưa? Điều này chúng ta cần nhìn nhận rõ. Tôi muốn làm rõ chức năng của từng vị trí, đơn vị. Tôi cảm thấy lo lắng khi chúng ta đi sắp xếp lại hệ thống dân cử, thậm chí giảm số chuyên trách của dân cử, còn hệ thống Ủy ban thì giữ nguyên. Tôi đề nghị nghiên cứu lại chỗ này”, ông Bình nói.