Bỏ độc quyền, giá vàng hết "một mình một chợ"?

Hơn 10 năm, Ngân hàng Nhà nước không cấp phép nhập khẩu vàng

Có thời điểm mức chênh vàng trong nước với vàng thế giới lên tới gần 20 triệu đồng/lượng. Vì sao lại có sự chênh lệch giá như vậy, đang là điều được quan tâm.

Điều này cũng đặt ra vấn đề có cần thiết duy trì sự độc quyền về vàng miếng SJC hay không? Nhất là khi Thủ tướng Chính phủ vừa có Công điện chỉ đạo Ngân hàng Nhà nước cần có các giải pháp quản lý thị trường vàng, trong bối cảnh chênh lệch giá vàng miếng trong nước và thế giới ở mức rất cao.

Hơn 10 năm nay, SJC vốn là một doanh nghiệp 100% vốn nhà nước trực thuộc Thành ủy TP Hồ Chí Minh, đã phải chuyển giao toàn bộ máy móc dập, cán vàng miếng cho Ngân hàng Nhà nước quản lý. Cũng từ đó, chỉ khi có lệnh của Ngân hàng Nhà nước thì doanh nghiệp mới triển khai gia công trước sự giám sát của cán bộ chuyên trách Ngân hàng Nhà nước.

Cũng hơn 10 năm nay, Ngân hàng Nhà nước không cấp phép nhập khẩu vàng về Việt Nam. Trong khi đó, nhu cầu mua vàng miếng lại gia tăng.

"Nguồn cung không đủ cho nhu cầu, chính vì vậy đã diễn ra việc khan hiếm, mà cái gì khan hiếm sẽ bị chênh lệch", bà Lê Thúy Hằng - Tổng Giám đốc Công ty TNHH Vàng bạc Đá quý Sài Gòn SJC nói.

Ông Lê Xuân Nghĩa - Thành viên Hội đồng Tư vấn chính sách tài chính tiền tệ quốc gia cho biết: "Kể từ khi có Nghị định 24, Ngân hàng Nhà nước tuyên bố rằng Ngân hàng Nhà nước độc quyền về kinh doanh vàng miếng và nhãn hiệu SIC là nhãn hiệu của Ngân hàng Nhà nước thì lập tức có chênh lệch đó".

Vàng miếng SJC hiện đang là tâm điểm chú ý của dư luận bởi giá vàng miếng SJC luôn chênh lệch khá cao so với giá vàng trên thế giới. Ảnh minh họa.

Vậy việc xóa bỏ độc quyền vàng miếng SJC có giải quyết được chênh lệch giá vàng trong nước và thế giới? 

Theo ông Trương Văn Phước - Nguyên Quyền Chủ tịch Ủy ban Giám sát tài chính tiền tệ quốc gia: "Nếu bây giờ chúng ta nhập hàng về, chúng ta chế tác ra SJC và nhiều nhãn hiệu khác như Bảo Tín Minh châu, Doji… chúng ta dùng chênh lệch giá vàng trong nước và quốc tế để hạ dần dần thì chúng ta có thể dẫn dắt thị trường vàng theo ý của chúng ta hay không? Nhưng dứt khoát Nhà nước phải nắm độc quyền về vấn đề nhập khẩu vàng. Nhà nước có thể ủy thác cho các ngân hàng thương mại, các doanh nghiệp để nhập vàng…"

SJC mong mỏi muốn bỏ sự độc quyền của mình

Ngay cả SJC cũng đang mong mỏi muốn bỏ sự độc quyền của mình để được trở lại hoạt động như trước Nghị định 24.

"SJC mong muốn thương hiệu này trả lại cho SJC. SJC mong muốn doanh nghiệp nào đủ điều kiện cũng được dập vàng miếng của người ta", bà Lê Thúy Hằng - Tổng Giám đốc Công ty TNHH Vàng bạc Đá quý Sài Gòn SJC cho biết.

"Cơ hội bây giờ đã chín muồi để cho ta từ bỏ độc quyền kinh doanh vàng miếng của Ngân hàng Trung ương", ông Lê Xuân Nghĩa - Thành viên Hội đồng Tư vấn chính sách tài chính tiền tệ quốc gia đánh giá.

Trong tháng 1/2024, Ngân hàng Nhà nước sẽ tổng kết Nghị định 24 về quản lý thị trường vàng. Những đóng góp, đề xuất từ phía doanh nghiệp, chuyên gia chắc chắn cũng sẽ là nguồn thông tin hữu ích để cơ quan này gỡ bỏ những bất cập và thực hiện mục tiêu chống vàng hóa và đô la hóa cho nền kinh tế.