Bộ KHĐT yêu cầu Bộ Giao thông giải trình việc đòi mở cao tốc BOT ngoài quy hoạch

Bộ Kế hoạch và Đầu tư vừa có công điện hỏa tốc gửi Văn phòng Chính phủ về việc Bộ Giao thông vận tải giải trình, làm rõ quy mô dự án đầu tư hoàn chỉnh Quốc lộ 3 mới Hà Nội - Thái Nguyên đáp ứng quy mô cao tốc và đoạn Chợ Mới - Bắc Kạn theo hình thức hợp đồng BOT.

Bộ Kế hoạch và Đầu tư (KH&ĐT) yêu cầu Bộ Giao thông vận tải phải báo cáo Thủ tướng Chính phủ về việc "đòi" xây dựng đoạn cao tốc không có trong Quy hoạch phát triển mạng đường bộ cao tốc Việt Nam.

Bởi trong quy hoạch chiều dài tuyến Thái Nguyên - Chợ Mới - Bắc Kạn, điểm cuối cao tốc là Khu Công nghiệp Thanh Bình, không phải là thành phố Bắc Kạn.

"Đoạn từ Khu công nghiệp Thanh Bình (thuộc huyện Chợ Mới) đến thành phố Bắc Kạn dài khoảng 40km chưa có trong quy hoạch phát triển mạng đường bộ cao tốc Việt Nam", Bộ Kế hoạch và Đầu tư chỉ rõ.

Để có cơ sở nghiên cứu phương án đầu tư đoạn tuyến KCN Thanh Bình đến TP Bắc Kạn này, Bộ KH&ĐT yêu cầu Bộ GTVT báo cáo Thủ tướng Chính phủ về việc điều chỉnh, bổ sung đoạn tuyến cao tốc nói trên vào quy hoạch phát triển mạng đường bộ cao tốc Việt Nam đến năm 2020 và định hướng đến năm 2030.

Bộ KH&ĐT cho biết, Bộ Giao thông vận tải có đề xuất chủ đầu tư khi được chọn thực hiện hoàn thiện dự án cao tốc Hà Nội - Thái Nguyên sẽ phải bỏ thêm hơn 600 tỷ đồng nữa. Đây là khoản kinh phí để thanh toán nợ khối lượng cho nhà thầu dự án này. Bên cạnh đó, chủ đầu tư phải nộp vào ngân sách Nhà nước hơn 2.243 tỷ đồng để thu hồi phần vốn Nhà nước đã bỏ ra để đầu tư xây dựng QL 3 đoạn Hà Nội - Thái Nguyên.

Tuy nhiên, Bộ KH&ĐT cho rằng Bộ Giao thông vận tải cần khẩn trương phê duyệt quyết toán toàn bộ dự án xây dựng QL 3 mới đoạn Hà Nội - Thái Nguyên trước, để xác định cụ thể phần vốn Nhà nước đã đầu tư. Trên cơ sở đó mới căn cứ để xem xét các đề xuất phương án cho chủ đầu tư bỏ thêm kinh phí thanh toán nợ và hay nộp ngân sách như đề nghị trên.

Bộ KH&ĐT cũng phản đối đề nghị dùng hai khoản tiền thu được ở trên (khoảng 2.800 tỷ đồng) để đầu tư đoạn Chợ Mới - Bắc Kạn). Bộ KH&ĐT cho biết, các dự án đầu tư sử dụng vốn từ ngân sách Nhà nước phải thực hiện theo Luật Đầu tư công và việc điều chỉnh kế hoạch đầu tư công phải thông qua Quốc hội.

Cùng với hạn chế về nguồn vốn đối ứng ODA, Bộ KH&ĐT cho rằng: "Đề nghị bố trí vốn ngân sách nhà nước để đầu tư dự án khởi công mới như dự án Chợ Mới - Bắc Kạn của Bộ Giao thông vận tải là không phù hợp".

Bộ KH&ĐT cho rằng phương án của Bộ GTVT trình Thủ tướng năm 2016 có thu phí trên đoạn Chợ Mới - Bắc Kạn, phương án mới lần này sẽ dẫn đến việc tăng phí hoạch thêm thời gian thu phí của dự án cao tốc BOT Hà Nội - Thái Nguyên. Phương án này cũng khiến Nhà nước phải bỏ kinh phí quản lý, bảo trì sau đầu tư đoạn Chợ Mới - Bắc Kạn.

Bên cạnh đó, năm 2016 Bộ Giao thông vận tải đề xuất chiều dài đoạn Chợ Mới - Bắc Kạn là 30km, nhưng năm 2017 trong văn bản mới lại đề xuất chiều dài cao tốc này là 40km. Vì thế, Bộ KH&ĐT yêu cầu Bộ Giao thông vận tải làm rõ chiều dài đoạn Chợ Mới - Bắc Kạn để tính toán đầu tư.

Ngoài ra, Bộ Giao thông vận tải cũng chưa có phương án tài chính cụ thể đối với dự án đầu tư hoàn chỉnh cao tốc Hà Nội - Thái Nguyên như mức phí, lộ trình tăng phí, dự kiến thời gian hoàn vốn... Vì vậy, Bộ KH&ĐT từ chối xem xét góp ý.

Theo quy hoạch mạng đường bộ cao tốc Việt Nam đến năm 2020, cao tốc Hà Nội - Thái Nguyên - Chợ Mới (Bắc Kạn) dài 90 km là một trong 7 tuyến cao tốc hướng tâm kết nối với thủ đô Hà Nội.

Đoạn cao tốc Hà Nội - Thái Nguyên với tổng mức đầu tư 8.104 tỷ đồng đã được thông xe vào đầu năm 2014, đoạn Thái Nguyên - Chợ Mới vừa được đưa vào vận hành. Riêng đoạn nối dài Chợ Mới - TP Bắc Kạn (chưa có trong quy hoạch phát triển mạng đường bộ cao tốc Việt Nam) đang được Bộ Giao thông vận tải đề nghị xây dựng theo hình thức hợp đồng BOT.