Bơi trong nước lạnh giữa mùa đông - bí quyết tưởng nguy hiểm nhưng giúp người Đan Mạch ngăn ngừa trầm cảm theo mùa, giúp tình đồng nghiệp thêm gắn bó

Giữa một buổi chiều se lạnh, lộng gió ở Jutland - phía Bắc Đan Mạch, dân cư địa phương vẫn tập trung khá đông đúc. Một hàng người dài mặc áo choàng tắm màu trắng xuất hiện từ sau đụn cát, kéo nhau về phía bờ biển, nơi họ cởi áo và nhảy xuống biển.

Thông thường, 15 độ C là mức nhiệt quá lạnh để bơi, nhưng người Đan Mạch lại coi đây là mức nhiệt ấm áp. Mọi người ra biển suốt cả năm, kể cả trong tiết trời đông giá lạnh - khi mà nhiệt độ nước có thể xuống tới mức 2 độ C.

Biển lạnh 2-4 độ C vẫn nhảy xuống tắm giữa mùa đông

“Mùa bận rộn nhất là mùa đông”, Kira Marie Froda (23 tuổi) - người làm việc tại CopenHot, một tổ hợp xông hơi và tắm bồn ở cảng biển Copenhagen. Từ tháng 11 đến tháng 2, người dân Copenhagen sẽ liên tục đi xông hơi, tắm bồn, tắm nước đá hoặc nhảy xuống dưới biển lạnh. Dù CopenHot mới thành lần gần đây, nhưng truyền thống tắm giữa mùa đông đã có từ rất lâu trên bán đảo Scandinavia.

“Chúng tôi đã làm điều này suốt nhiều thế hệ rồi. Tôi biết là ông tôi, rồi cha tôi, cũng đều từng làm vậy”, Froda - người luôn bơi ít nhất 1 lần/tuần trong suốt mùa đông.

Rất nhiều cư dân tại khu vực bán đảo Scandinavia khẳng định, tắm nước lạnh có thể cải thiện tâm trạng trong suốt mùa đông tăm tối. Thậm chí, những người ủng hộ thói quen này có khẳng định nó có thể tăng cường tình đoàn kết cộng đồng.

Kể cả trong thời tiết lạnh giá, người Đan Mạch vẫn không ngần ngại ra biển tắm.

Tại Đan Mạch, có khoảng 90 CLB bơi lội giữa mùa đông với hơn 20.000 thành viên chính thức. Mikkel Falk Moller (43 tuổi) đã theo đuổi thói quen này hơn 10 năm. Tuần nào anh cũng đi bơi ở bãi biển gần nhà tại thủ đô Copenhagen hoặc tại CLB ít nhất 1 lần/tuần.

“Không khí ở Đan Mạch khá là u buồn từ tháng 11 đến tháng 4. Ở đây chẳng có tí ánh nắng nào và chúng tôi thường không nhìn thấy mặt trời trong vòng nhiều tuần. Rất nhiều người (bao gồm cả tôi) đã bị trầm cảm theo mùa ở mức độ nhẹ”, Moller - người tin rằng việc bơi lội giữa mùa đông có thể giúp giảm nhẹ tình trạng này - cho biết.

“Khi bạn ném mình vào nước lạnh rồi sau đó ngồi trong phòng xông hơi, bạn sẽ được tiếp thêm năng lượng và cảm thấy tràn đầy endorphine”.

Vài công ty đã đưa việc tắm nước lạnh vào trong những gói dịch vụ spa, mời chào khách hàng bằng những lợi ích về sức khỏe. Kurhotel Skodsborg - một trung tâm spa cách Copenhagen 30 phút đi xe - còn cung cấp dịch vụ xông hơi kiểu mới. Theo đó, khách hàng hàng sẽ xông hơi với dầu thơm, kết hợp với các kỹ thuật thở và thiền dưới sự hướng dẫn của chuyên gia. Sau đó, họ sẽ ngâm mình trong làn nước biển Baltic gần đó - nơi nhiệt độ chỉ khoảng 4 độ C vào mùa đông.

Là chuyên gia xông hơi tại Skodsborg, Henrik B. Sorensen có nhiệm vụ giám sát khách hàng. “Tôi luôn khuyến khích họ lắng nghe cơ thể mình và khởi động bằng cách bơi nhanh trong vòng 10-30. Sau khi cơ thể họ đã quen với nước lạnh, tôi sẽ khuyên họ trầm mình trong nước tối đa 2 phút để đạt được hiệu quả cao nhất”, Sorenson cho biết. Bản thân anh cũng rất đam mê bơi trong nước lạnh giữa mùa đông.

Giảm stress, cải thiện tâm trạng, ngăn ngừa trầm cảm theo mùa

Hiện tại, chưa có nhà khoa học nào chứng minh được lợi ích của việc tắm vào mùa đông, nhưng có rất nhiều nghiên cứu đã xem xét vấn đề này. 

Mike Tipton - Giáo sư Sinh lý học ứng dụng tại ĐH Portsmouth (Anh) - rất hứng thú với phản ứng của cơ thể trong môi trường khắc nghiệt. Trong một đánh giá năm 2017, ông viết rằng việc trầm mình trong nước lạnh có thể gây nguy hiểm - tùy thuộc và nhiệt độ và thời gian tắm. Thậm chí, nó có thể dẫn tới đau tim đột ngột, hạ thân nhiệt và chết đuối.

Tuy nhiên, việc tắm nước lạnh giữa mùa đông cũng đem lại những lợi ích nhất định. Thói quen này có thể nạp thêm năng lượng cho cơ thể, bằng cách khởi động bản năng sinh tồn và kích thích giải phóng các hormone chống stress. Nhiều người cho biết nước lạnh làm giảm hiện tượng sưng viêm, do đó các vận động viên thường tắm trong bồn nước đá sau mỗi trận đấu.

Với người dân Đan Mạch, việc bơi trong nước lạnh sẽ giúp cải thiện tinh thần và trí óc. Vì thế họ đã đưa ra không ít các giai thoại để củng cố niềm tin này. Chẳng hạn, trong báo cáo năm 2018 của Tạp chí Y khoa Anh, một người phụ nữ bị trầm cảm và rối loạn lo âu đã khẳng định rằng thói quen tắm nước lạnh “đã cải thiện đáng kể” sức khỏe tinh thần của bà.

Dù vậy, bác sĩ Heather Massey - Giảng viên lâu năm tại ĐH Portsmouth nhận định, những bằng chứng này mới chỉ là giai thoại hoặc trường hợp nghiên cứu đơn lẻ. “Chưa có nghiên cứu khoa học nào được công bố tìm hiểu về lợi ích của bơi trong nước lạnh đối với sức khỏe thể chất và tinh thần của con người”.

Mặc dù vẫn chưa đủ cơ sở khoa học để chứng minh những lợi ích của việc tắm nước lạnh là thật, rất nhiều người Đan Mạch tin vào thói quen này. Tại các thành phố Aarhus và Copenhagen, việc bơi lội ngoài cảng là vô cùng dễ dàng vì chất lượng nước ở đây rất sạch. 

“Nước ở cảng Copenhagen thời thập niên 90 cực kỳ mất vệ sinh”, Katherine Simonsen - quản lý truyền thông và quan hệ công chúng cho trang VisitDenmark chi nhánh Bắc Mỹ - nhớ lại. Chỉ khi chính quyền thành phố xây dựng hồ chứa nước thải riêng, bến cảng mới trở nên sạch đẹp hơn. Các bồn tắm nước biển công cộng được thiết kế bởi kiến trúc sư nổi tiếng Đan Mạch - Bjarke Ingels - liên tục được mở trong thành phố.

Stephen Haar (31 tuổi) là một trong những cư dân chăm chỉ đi bơi ở cảng Copenhagen 1 tuần/lần. “Tôi cảm thấy lạc quan hơn sau khi bơi trong nước lạnh. Đây là một bí quyết tuyệt vời giúp cuộc đời tôi trở nên hạnh phúc hơn khi thời tiết trở lạnh và tâm trạng buồn bã”, anh nói.

Kết nối con người, tăng cường tình đồng nghiệp

Việc tắm nước lạnh ngoài trời cũng đem con người lại gần nhau hơn, nhất là trong thời đại mà con người thường xuyên bị xao nhãng bởi các thiết bị điện tử.

“Đối với nhiều người, đây là một hoạt động để giao lưu cùng nhau”, Moller cho biết. “Trong CLB bơi lội của tôi, có khu xông hơi riêng cho nam và nữ, cũng như một khu chung mà ai cũng có thể vào. Lúc nào cũng vậy; tất cả thành viên đều khỏa thân. Tôi đoán điều này giúp họ cảm thấy thoải mái hơn về bản thân và cơ thể mình.”

Theo Froda, bơi lội và xông hơi không chỉ đem lại lợi ích về mặt sức khỏe mà còn giúp tăng cường tình đoàn kết. “Nó giúp ta vượt qua nỗi sợ hãi, tin tưởng vào bản thân mình nhiều hơn và kết nối với cơ thể và tâm hồn”, cô nói. “Việc nhảy xuống biển lạnh sẽ trở nên dễ dàng hơn nếu người khác cũng làm theo”.

Nhiều công ty còn đưa việc tắm nước lạnh vào mùa đông thành một phần của hoạt động team-building. Tại công ty đồ lót Organic Basics, có một nhóm gồm 35 nhân viên luôn đi bơi vào ngày đi làm đầu tiên của năm. “Đây là một hoạt động nhóm tuyệt vời, giúp họ có một khởi đầu mới tuyệt vời trong năm mới”, Christoffer Immanuel - sáng lập viên, đồng CEO của Organic Basics cho - nhận xét. 

Hiện tại, ngày càng có nhiều nhân viên ở đây tham gia hoạt động bơi lội này, dù nhiều người trong số họ còn đến từ những vùng khí hậu ấm áp hơn. “Đối với các nhân viên của chúng tôi, thói quen này giúp bước ra khỏi vùng an toàn. Nhưng tôi nghĩ, họ đã được mở mang đầu óc về tác dụng mà nước lạnh đem lại”, Immanuel cho biết. Ông cũng nghĩ rằng thói quen này giúp con người đặt điện thoại xuống và chú ý đến đồng nghiệp xung quanh mình hơn.

Tại Skagen - nơi nằm ở phía Bắc Đan Mạch, người dân thậm chí còn tổ chức lễ hội tắm nước lạnh vào tháng 1 hàng năm. Hoạt động này được tổ chức bởi một CLB bơi lội địa phương có tên là “The Icebreakers”, trong đó người tham gia sẽ bơi giữa biển lạnh vào sáng sớm, sau đó tập trung tại một quán ăn địa phương để thưởng thức cà phê và súp nóng. Đây được coi là một cách hữu hiệu để cải thiện tâm trọng trong suốt những tháng mùa đông kéo dài.

“Dân cư vùng Scandinavia buộc phải đi tìm giải pháp thay thế nhằm bù đắp lượng endorphins mà họ vẫn lấy từ ánh sáng mặt trời”, Moller nói. “Nếu cảm thấy căng thẳng, tôi đảm bảo mình sẽ khỏe hơn bằng cách nhảy xuống nước lạnh”.

Theo BBC