Buồn của nước Đức: Lần đầu tiên sau 24 năm liên tiếp tăng trưởng âm, 4.000 công ty phá sản khiến 38.000 việc làm bốc hơi

Nền kinh tế lớn nhất châu Âu tiếp tục co lại năm 2024 khi quy mô GDP giảm 0,2%, theo Văn phòng Thống kê Liên bang Đức. Số liệu cho thấy nước này vẫn sẽ gặp nhiều thách thức trong việc đưa tăng trưởng quay về quỹ đạo như ban đầu.

Đây là lần đầu tiên kể từ đầu những năm 2000, Đức ghi nhận 2 năm liên tiếp tăng trưởng âm. Số liệu được đưa ra vài tuần trước cuộc bầu cử quan trọng tại nước này. Liên minh cầm quyền tại Đức đã sụp đổ cuối năm ngoái, do bất đồng về cách kích thích kinh tế.

Carsten Brzeski, Giám đốc vĩ mô toàn cầu tại ngân hàng ING, nhận định thị trường đang kỳ vọng vào kế hoạch dài hơi hơn cho đầu tư và cải tổ kinh tế. Nước này vốn đã chịu ảnh hưởng nặng nề sau khi chi phí thực phẩm và năng lượng tăng vọt, phần vì bùng nổ xung đột Nga-Ukraine vào năm 2022 cùng với những vấn đề trong chuỗi cung ứng hậu đại dịch.

Thách thức kéo dài đã làm sâu sắc thêm những khó khăn của Đức, trong đó phải kể đến thủ tục hành chính phức tạp, thiếu đầu tư vào cơ sở hạ tầng, lực lượng lao động già hóa và quá trình chuyển đổi năng lượng tốn kém. Tất cả phản ánh rõ nét vào cuộc khủng hoảng tại nhà sản xuất lớn nhất nước này - Volkswagen.

Tháng trước, Volkswagen thông báo hàng loạt thay đổi lớn với hoạt động tại Đức, bao gồm kế hoạch cắt giảm hơn 35.000 việc làm đến cuối năm 2030. Hai nhà máy nhỏ tại các thành phố Dresden và Osnabrueck sẽ dừng dây chuyền chế tạo ô tô.

Volkswagen chưa đóng cửa bất kỳ nhà máy nào kể từ khi chấm dứt hoạt động nhà máy Westmoreland ở Pennsylvania, Mỹ, vào năm 1988. Động thái phần nào cho thấy nhà sản xuất ô tô này ảnh hưởng nặng nề như thế nào do nhu cầu xe điện thấp đi. 

Ngoài ra, nằm trong kế hoạch tiết kiệm chi phí, hơn 700.000 xe sẽ bị cắt giảm sản xuất tại các nhà máy ở Đức. Nhân viên Volkswagen cũng sẽ không được tăng lương trực tiếp cho đến năm 2030, trong khi tiền thưởng giảm. Thỏa thuận dự sẽ giúp nhà sản xuất ô tô lớn nhất châu Âu tiết kiệm khoảng 4 tỷ euro (4,2 tỷ USD) mỗi năm, trong đó, 1,5 tỷ euro đến từ sa thải và giảm lương.

“Nhiều đồng nghiệp của tôi bắt đầu gặp vấn đề với khoản thế chấp”, một công nhân tên Littau than thở. “Đó là công việc đòi hỏi thể lực. Chúng tôi phải làm việc chăm chỉ để kiếm tiền”.

Nhìn rộng hơn câu chuyện Volkswagen, Đức hiện đối mặt với chi phí lao động cao, tăng trưởng năng suất lao động yếu và cạnh tranh từ Trung Quốc. Nhu cầu hàng Đức tại Trung Quốc không còn cao như trước đây, khi Bắc Kinh tăng tốc nội địa hóa nhiều sản phẩm.

Brzeski cho rằng sản xuất công nghiệp của Đức hiện vẫn thấp hơn 10% so với tiền đại dịch Covid-19. Khả năng Tổng thống đắc cử Mỹ Donald Trump tăng thuế nhập khẩu có thể khiến tình hình càng tệ hơn, khi hàng xuất khẩu Đức và dòng tiền đầu tư vào đây chịu tác động.

Tháng trước, Ngân hàng Trung ương Đức dự báo kinh tế tiếp tục trì trệ năm nay. GDP “chỉ có thể phục hồi chậm trong năm 2026”.

“Các khảo sát cho thấy sản xuất trong vài tháng tới có thể vẫn trì trệ. Hơn nữa, thách thức cấu trúc mà ngành xe hơi Đức phải đối mặt sẽ tiếp tục gây sức ép lên sản xuất công nghiệp của khu vực đồng euro thêm một thời gian nữa”, Capital Economics nhận định.

Được biết trong quý IV/2024, Đức ghi nhận số vụ phá sản doanh nghiệp cao nhất kể từ năm 2009 do lãi suất và chi phí tăng. 4.215 vụ phá sản doanh nghiệp đã gây ảnh hưởng đến gần 38.000 việc làm - mức cao nhất kể từ cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu vào giữa năm 2009. Con số tăng 36% so với cùng kỳ năm 2023 cho thấy những thách thức kinh tế mà các doanh nghiệp đang phải đối mặt.

Viện nghiên cứu kinh tế Halle (IWH) cho rằng số vụ phá sản doanh nghiệp gia tăng một phần là do kết thúc nhiều năm duy trì lãi suất cực thấp. Trong thời kỳ đại dịch, các khoản trợ cấp của chính phủ như trợ cấp ngắn hạn cũng đã giúp các công ty tránh được rủi ro này.

Lĩnh vực sản xuất của Đức suy giảm nhanh chóng đã buộc nhiều công ty phải đóng cửa và sa thải lao động, dẫn đến tình trạng thất nghiệp gia tăng. Theo chính phủ Đức, số người thất nghiệp đã tăng lên 2,87 triệu người và nhiều khả năng sẽ vượt mốc 3 triệu người lần đầu tiên trong vòng 1 thập kỷ.

Bà Andrea Nahles - Văn phòng lao động Liên bang Đức cho biết: “Trong năm 2023 lĩnh vực sản xuất đã mất 90.000 việc làm. Đây là một con số lớn đáng kể và là lý do chính khiến chúng tôi cho rằng thị trường lao động sẽ còn xấu hơn nữa trong năm tới. Tuy nhiên ngành dịch vụ lại tăng trưởng và dự báo sẽ duy trì được nhịp độ trong năm 2025”.

Theo: Reuters, CNN