Các nước xử phạt hành vi bỏ quên trẻ em trên xe đưa đón như thế nào?

Án phạt nặng nhất 20 năm tù nếu bỏ quên trẻ em trên xe

Tại Các Tiểu vương quốc Arab Thống nhất (UAE), luật về quyền trẻ em quy định rằng cha mẹ/người giám hộ hoặc người chăm sóc để trẻ em trong xe mà không có người giám sát có thể phải đối mặt án tù lên tới 10 năm và bị phạt tiền rất nặng (mức tiền phạt sẽ do thẩm phán quyết định). UAE cũng khuyến cáo cha mẹ không nên để trẻ em dưới 10 tuổi ngồi ở ghế trước.

Trong khi đó, tại Malaysia, hành vi sơ suất để trẻ em trong xe không có người giám sát là vi phạm Điều 31(1)(a) của Đạo luật Trẻ em năm 2001. Theo The Sun, hành vi này có thể bị phạt không quá 50.000 MYR (270 triệu đồng), phạt tù không quá 20 năm hoặc cả hai.

Các bang ở Mỹ lại quy định mức phạt khác nhau đối với hành vi bỏ quên trẻ em trên xe. Ở Texas, luật về "Bỏ trẻ em trên xe" cho phép cảnh sát có quyền bắt một người nếu tin rằng người đó bỏ trẻ dưới 7 tuổi trong xe trong hơn 5 phút mà không có người từ 14 tuổi trở lên đi cùng. Trường hợp đứa trẻ bị tổn hại (hoặc có nguy cơ bị tổn hại nghiêm trọng), người bỏ quên trẻ em trên xe có thể bị cáo buộc cố ý gây thương tích cho trẻ hoặc tội bỏ rơi, gây nguy hiểm cho trẻ em, theo trang web tư vấn luật Saputo Toufexis.

Một xe bus chở học sinh ở Thái Lan (Ảnh: Bangkok Insight)

Theo quy định của bang Michigan, việc để trẻ dưới 6 tuổi trong xe mà không có người giám sát là vi phạm pháp luật. Tùy theo mức độ sẽ có biện pháp xử phạt khác nhau. Theo đó, mức phạt nhẹ bao gồm phạt tù lên tới 93 ngày và/hoặc phạt tiền lên tới 500 USD (khoảng 12,5 triệu đồng), mức phạt nặng có thể lên tới 15 năm tù, phạt tiền từ 500 - 10.000 USD (từ 12,5 - 255 triệu đồng). Người có hành vi bỏ trẻ trên xe cũng có thể bị buộc các tội hình sự như lạm dụng trẻ em, sơ suất với trẻ em hoặc gây nguy hiểm cho trẻ em, tùy thuộc vào tình huống và mức độ ảnh hưởng sức khỏe của trẻ.

Australia cũng có quy định riêng ở từng bang đối với việc bỏ quên trẻ em trên xe không có người giám sát. Ví dụ, tại bang Queensland, mục 364a của bộ luật hình sự bang này có quy định về hành vi "Bỏ trẻ dưới 12 tuổi trên xe". Theo đó, người chăm sóc hoặc trông nom hợp pháp trẻ em dưới 12 tuổi mà bỏ quên trẻ em trên xe trong một khoảng thời gian không hợp lý, mà không có sự sắp xếp hợp lý về việc giám sát, chăm sóc trẻ em trong thời gian đó sẽ cấu thành tội phạm với mức phạt tối đa 3 năm tù. Điều kiện "thời điểm có hợp lý hay không" tùy thuộc vào mọi hoàn cảnh liên quan.

Quy định nghiêm ngặt về xe đưa đón học sinh

Ở hầu hết các quốc gia phát triển, xe bus đưa đón học sinh là phương tiện rất được ưa chuộng vì tính tiết kiệm, linh hoạt, tương đối an toàn và ngày càng trở nên phổ biến. Rất nhiều quốc gia đã ra quy định gắn thiết bị giám sát, định vị thông minh trên xe đưa đón để bảo đảm an toàn tối đa cho trẻ em trong suốt hành trình từ nhà đến trường và ngược lại. Việc này cũng giúp các bậc phụ huynh có thể theo dõi trực tiếp toàn bộ hoạt động của con trên xe bus để kịp thời giải quyết những sự cố không mong muốn.

Năm 2022, DEPA - tổ chức thuộc chính phủ Thái Lan, có vai trò thúc đẩy sự phát triển nền kinh tế số - ra mắt hệ thống mới có mục đích ngăn chặn những vụ bỏ quên trẻ em trên xe bus. Hệ thống có tên Smart School Bus, giúp định vị xe, kết hợp cùng các thiết bị giám sát học sinh và hệ thống AI, báo cáo những thông tin như tốc độ xe, các điều kiện trên xe (như nhiệt độ và độ ẩm), sự có mặt của học sinh trên xe. Thông tin sẽ được gửi tới phụ huynh thông qua một ứng dụng, và phụ huynh sẽ nhận thông báo khi trẻ xuống khỏi xe ở trường, xe gần về đến nhà, và khi trẻ đã về đến nhà.

Tại Mỹ, xe bus trường học đã đưa đón trẻ em đã có từ khoảng 100 năm trước. Mỗi ngày có tới 25 triệu trẻ em di chuyển bằng xe đưa đón, với gần 480.000 xe bus trường học đang hoạt động. Xe bus chở học sinh ở Mỹ phải lắp đặt hệ thống cảnh báo an toàn trẻ em là còi báo động đặt phía cuối xe, kết nối với động cơ. Khi tắt động cơ xe, tài xế cũng phải tắt thiết bị còi báo động. Nếu quên tắt, còi sẽ vang lên nhằm cảnh báo mọi người. Do đó, tài xế không thể quên việc kiểm tra học sinh trên xe.

Ứng dụng NYC School Bus đem lại sự an tâm cho phụ huynh khi có thể theo dõi sát sao quá trình di chuyển bằng xe bus của con em tới trường (Ảnh: NYC)

Một trong những thành phố hiện đại bậc nhất thế giới, New York, tích cực áp dụng công nghệ cao cho những chiếc xe bus đưa đón học sinh đến trường. Hồi đầu năm 2024, Thị trưởng New York Eric Adams và Giám đốc Sở Giáo dục David C. Banks đã cho ra mắt ứng dụng NYC School Bus dành cho các gia đình có con em đi xe bus đến trường. Để đảm bảo sự an tâm của các bậc phụ huynh sử dụng ứng dụng NYC School Bus, các tài xế xe bus sẽ phải đăng ký trước lộ trình di chuyển của mình. Các bậc phụ huynh có thể liên hệ với công ty xe bus của trường học trong trường hợp không thấy tài xế nhập thông tin trên tuyến đường xe đi qua nhà của mình và yêu cầu tài xế đó phải cung cấp thông tin trực tuyến.

Nhiều nơi khác ở Mỹ cũng phát triển ứng dụng cho phép phụ huynh tra cứu chính xác địa điểm của con họ nhờ thẻ Z-Pass mà học sinh sử dụng để quét cảm biến trên xe bus. Ngoài ra, lái xe còn được cấp một máy tính bảng để theo dõi học sinh trên xe. Xe đưa đón học sinh cũng được trang bị camera đề phòng các trường hợp trộm cắp hoặc bắt nạt.

Tại Các Tiểu Vương quốc Arab Thống nhất (UAE), từ 2015, các nhà cung cấp xe bus trường học đã lắp đặt hệ thống cảnh báo kiểm tra trẻ ngủ trên xe. Những hệ thống này dựa trên các camera và cảm biến chuyển động để phát hiện trẻ ngủ quên.

Từ năm 2018, các xe bus của hãng Emirates Transport chuyên phục vụ học sinh tới trường đều được trang bị các cảm biến thông minh. Hệ thống cảm biến này sẽ hoạt động khi xe bus dừng hoặc đóng cửa. Theo quy định, tất cả các nhân viên giám sát xe bus sẽ phải kiểm tra ít nhất 2 lần trước khi đóng cửa xe bus để đảm bảo không còn học sinh hay vật thể lạ bị bỏ quên trên xe.

Tại Hàn Quốc, hệ thống cảnh báo trẻ ngủ quên cũng được trang bị trên xe bus chở học sinh ở nước này từ cuối 2018. Sau 3 phút tắt động cơ hoặc rút chìa ra khỏi ổ, tài xế phải xuống cuối xe và bấm một nút để khẳng định không còn bất cứ trẻ nào trên xe. Nếu tài xế không bấm nút, chuông cảnh báo sẽ reo. Hệ thống này được áp dụng sau khi một bé gái 4 tuổi tử vong vào tháng 7/2028 do bị bỏ lại 8 giờ trong xe vào một ngày trời nóng ở Dongducheon, phía Bắc Seoul.

Các quy định về xe bus đưa đón học sinh tại Anh cũng được thiết kế nghiêm ngặt. Như ở Bắc Lincolnshire (Anh), các xe buộc phải đi theo lộ trình đã định và chỉ sử dụng các điểm đón - trả được chỉ định, đã được các chuyên gia nghiên cứu thuận tiện nhất với học sinh và lựa chọn những tuyến đường có mức độ an toàn giao thông cao nhất. Nếu không tuân theo quy định lộ trình và thời gian biểu, chủ thầu sẽ bị phạt rất nặng.

Xe bus tại UAE được trang bị cảm biến thông minh có thể phát hiện người hoặc đồ vật bị bỏ quên trên xe (Ảnh: Gulf News)

Trong khi đó, tại Trung Quốc, từ 2012, một số xe bus đã trang bị hệ thống thông minh, giám sát số học sinh trên xe, thông tin đến phụ huynh và giáo viên về vị trí xe theo thời gian thực. Đến năm 2016, ở Thiên Tân, hệ thống xe bus thông minh ra mắt với những công nghệ mới, thậm chí cung cấp cho phụ huynh hình ảnh theo thời gian thực, giúp họ biết con mình có an toàn hay không.

Xe bus đưa đón học sinh có màu vàng đặc trưng

Trong khi thiết kế ô tô đã thay đổi hoàn toàn trong nhiều thập kỷ, xe bus đưa đón học sinh tại nhiều quốc gia trông gần giống như cách đây hơn 80 năm với đặc điểm là xe được sơn màu vàng và đen, có kiểu dáng cổ điển từ năm 1939. Đồng thời, xe bus đưa đón học sinh có đèn nhấp nháy lớn và biển báo dừng gấp (Stop), giúp mọi người trên đường có thể nhận ra đó là xe bus chở các học sinh.

Trên xe ngoài các trang thiết bị đặc biệt cho người lái như góc nhìn rõ nét ở tầm cao, gương chiếu các phía được bố trí to hơn bình thường, còn có các thiết bị y tế cấp cứu, cửa sổ thoáng và cửa thoát hiểm. Đặc biệt, xe luôn có thiết bị báo động trong trường hợp khẩn cấp.

Xe bus trường học tại Ontario, Canada (Ảnh: SCHOOL BUS ONTARIO)

Bên cạnh đó, xe đưa đón học sinh tại các nước Âu Mỹ còn được trang bị thêm các thanh chắn màu đen bên hông, giúp giảm thiểu lực tác động vào bên trong xe trong tình huống va chạm.

Dù đã sở hữu màu sơn vàng, xe bus trường học vẫn phải được dán băng phản chiếu theo chiều dài, rộng, cao của xe. Do xe thường đưa/đón học sinh lúc sáng sớm, điều kiện ánh sáng yếu nên băng phản chiếu là công cụ đảm bảo an toàn cho xe. Ngoài ra, nếu xe bus gặp nạn thì băng phản chiếu sẽ giúp đội cứu hộ phát hiện ra xe sớm nhất có thể.