Cách bày mâm ngũ quả ngày Tết để cả năm tài lộc rực rỡ

Việc bày mâm ngũ quả ngày Tết mang ý nghĩa bày tỏ tấm lòng thành kính với tổ tiên, thể hiện đạo lý uống nước nhớ nguồn của dân tộc ta. Hoa quả cũng tượng trưng cho thành quả lao động của con cháu dâng lên các bậc bề trên và gửi gắm ước nguyện một năm mới đầy đủ, hạnh phúc

Thông thường, việc lựa chọn 5 loại quả bầy lên mâm ngũ quả tùy thuộc vào quan niệm văn hóa cũng như đặc trưng sản vật của mỗi vùng miền.

Ở miền Bắc, các loại quả được chọn bày trong ngày Tết sẽ có màu sắc phù hợp với ngũ hành (kim, mộc, thủy, hỏa, thổ) hoặc mong ước có được ngũ phúc (giàu có, sang trọng, sống lâu, khỏe mạnh, bình yên). 

Ngày nay, người ta có nhiều lựa chọn hơn trên mâm ngũ quả và có thể bày nhiều hơn 5 loại quả. Nhưng trong đó, mâm ngũ quả nhất thiết phải có những loại quả cơ bản: chuối, bưởi, đào, hồng, quýt hoặc có thể thay thế bằng quả phật thủ, cam, táo, lê...

Nải chuối xanh cong lên ôm lấy quả bưởi mang ý nghĩa đùm bọc, gia đình có con cháu sum vầy, quây quần đầm ấm. Màu xanh của chuối tương ứng với mộc.

Quả bưởi thể hiện cho mong muốn gia đình được an khang, thịnh vượng, màu vàng tương ứng với kim. Quả phật thủ mang ý nghĩa bàn tay Phật bảo vệ cho gia đình.

Quả quýt, quất, quả hồng mang màu đỏ, màu vàng tượng trưng cho sự may mắn, tương ứng với hỏa.

Quả lê, dưa lê tượng trưng cho sự thành đạt, thăng tiến. Màu trắng tương ứng với thủy.

Ngoài ra, bạn có thể sử dụng các loại quả khác với màu sắc đẹp như ớt, đu đủ, xoài... để bày mâm ngũ quả cho thêm sinh động, đẹp mắt.

Trong khi đó, người miền Nam bày mâm ngũ quả với các loại quả có tên tương ứng với câu "cầu sung vừa đủ xài". Đó là các loại quả: mãng cầu, sung, dừa, đu đủ, xoài. Ngoài ra còn có thêm các loại quả như dưa hấu, dứa (thơm), nho, hồng xiêm, thanh long... cho mâm quả thêm màu sắc, sinh động.

Ở miền Trung, mâm ngũ quả không có quy định quá khắt khe mà người dân chủ yếu có gì cúng nấy, thành tâm dâng lên tổ tiên. Ngoài ra, do sự giao thoa văn hóa 2 miền Nam - Bắc nên mâm quả của người miền Trung bày biện đủ chuối, bưởi, mãng cầu, dừa, xoài, đu đủ... Tùy theo sản vật sẵn có của địa phương.

Thông thường, trước đêm 30 Tết, những người phụ nữ trong gia đình sẽ chuẩn bị tươm tất mâm ngũ quả và các lễ vật cúng tổ tiên. Muốn như vậy, việc mua hoa quả được tiến hành sớm hơn nhiều. Có gia đình mua hoa quả bày biện từ ngày 27, 28 Tết hoặc sớm hơn. Vì thế, người nội trợ cần chú ý lựa chọn những loại quả có độ xanh chín phù hợp, để có thể vừa bày đẹp mắt vừa bảo quản được lâu cho đến ngày Tết. Tránh tình trạng chọn mua những quả chín đẹp để bày mâm ngũ quả từ sớm nhưng đến ngày 30 Tết thì quả đã chín quá, lá héo úa, quả nhũn mốc...

Ngày nay, ngoài việc bày biện mâm ngũ quả được bày biện theo truyền thống thì nhiều người còn trang trí mâm ngũ quả cách điệu, theo phong thủy với những họa tiết cầu kỳ, bài trí sống động và không kém phần độc đáo.